پژوهش: ۲۱ روش کاهش خطر ابتلا به آلزایمر کدامند؟

یورونیوز :دانشمندان در یکی از تازه‌ترین پژوهش‌های خود، ۲۱ روش مؤثر را برای کاهش خطر ابتلا به آلزایمر پیدا کرده‌اند.

بر پایه یک فراتحلیل علمی که نتایج آن روز دوشنبه منتشر شد، فعالیت‌های تحریک کننده ذهن به ویژه کتاب خواندن و شطرنج بازی کردن، جلوگیری از استرس، افسردگی و ضربه‌ مغزی، پیش‌گیری از بیماری قند، فشار خون و چاقی از سنین میانسالی به بالا از جمله مؤثرترین این روش‌ها هستند.

نتیجه تحقیق دانشمندان درباره آلزایمر در نشریه عصب‌شناسی، جراحی مغز و اعصاب و روانپزشکی منتشر شده است.

فعالیت بدنی منظم، خواب با کیفیت، سیگار نکشیدن، حفظ سلامت قلب و خوردن غذاهای حاوی ویتامین سی نیز از جمله مواردی هستند که برای جلوگیری از خطر آلزایمر توصیه شده، اما اهمیت آنها به اندازه سایر موارد نیست.

دکتر ریچارد آیزاکسون، متخصص اعصاب و مدیر کلینیک پیشگیری از آلزایمر وابسته به دانشکده علوم پزشکی ویل کرنل نیویورک می‌گوید: «شواهد نشان می‌دهد که اگر افراد از عوامل خطرآفرین شناخته شده پرهیز کنند، از هر سه نفر یک نفر به آلزایمر دچار نخواهد شد.»

مطالعه مشاهده‌محور پژوهشگران روی ۳۹۵ فرد نشان داد که از میان شیوه‌های پیشگیری از آلزایمر، ۱۰ مورد بیش از بقیه جواب می‌دهد که عبارتند از:

۱ در امان ماندن از بیماری قند با کنترل منظم وزن بدن و قند خون

۲ نگه داشتن وزن در سطح مناسب با شاخص توده بدنی زیر ۲۵

۳ داشتن بیشترین میزان تحصیلات در سنین پایین

۴ حفاظت از جمجمه و مغز از ضربه خوردن

۵ تقویت حافظه و قوه خودآگاهی با مطالعه و یادگیری چیزهای جدید

۶ پرهیز از افسردگی یا مدیریت و درمان آن

۷ کنترل فشار منفی روحی که باعث افزایش کورتیزول در بدن می‌شود

۸ کنترل «کاهش فشار خون وضعیتی» اگر در هنگام برخاستن، سرگیجه به وجود بیاید

۹ کنترل فشار شریانی در میان‌سالی

۱۰ جلوگیری از بالا رفتن هموسیستئین، اسید آمینه‌ای که از عناصر تشکیل لخته عروق خونی است و به شریان‌ها آسیب می رساند.

به گفته دکتر آیزاکسون، یکی از مهم‌ترین عوامل بروز آلزایمر که اغلب نادیده گرفته می‌شود، همین میزان بالای هموسیستئین در بدن است. راه حلی که او برای کنترل هموسیستئین پیشنهاد می‌کند استفاده از ویتامین ب کمپلکس است.

وی با این حال یادآوری می‌کند که بر اساس پژوهش‌های پیشین، اگر در بدن فرد به میزان کافی امگا ۳ وجود داشته باشد، مصرف مکمل‌های حاوی ویتامین ب تأثیر بیشتری بر وی دارند. امگا ۳ گونه‌ای چربی سالم است برای مغز مفید بوده و برای مثال در گوشت ماهی یافت می‌شود.

سایر عوامل مؤثر در کاهش خطر آلزایمر عبارتند از:

۱۱ انجام فعالیت بدنی منظم

۱۲ پرهیز از چاقی در میانسالی

۱۳ پرهیز از کاهش وزن بیش از حد در سنین بالا

۱۴ سیگار نکشیدن و پرهیز از استنشاق دود سیگار دیگران

۱۵ خواب کافی و با کیفیت

۱۶ دچار نشدن به بیماری‌های عروقی مغزی که سبب تراکم خونی در مغز می‌شود

۱۷ پرهیز از ضعف در سنین بالا

۱۸ پرهیز از فیبریلاسیون دهلیزی که عبارت از ریتم قلبی نامنظم و سریع به دلیل دریافت پیام‌های الکتریکی آشفته در قلب است.

۱۹ خوردن غذاهای حاوی ویتامین سی یا مکمل‌های حاوی آن

دو مورد آخر توصیه شده برای پرهیز از آلزایمر در واقع فعالیت‌هایی هستند که به فرد مربوط نمی‌شود و پزشکان باید آن را در نظر داشته باشند. دلایل متقنی وجود دارد که نشان می‌دهد هورمون‌درمانی زنان با استروژن بعد از سن یائسگی، برای بهبود شناختی آنان مفید نیست.

دکتر آیزاکسون در این زمینه می‌گوید: «من کاملا با این نظر موافقم. اما در حوالی سن یائسگی یا در مورد یائسگی زودرس، هورمون‌درمانی به عنوان جایگزین، گاهی با در نظر گرفتن سایر عوامل می‌تواند مفید باشد.»

آخرین مورد هم آن است که برخی از داروهای بازدارنده استیل‌کولینستراز مانند دونپزیل و گالانتامین که اغلب برای درمان از دست دادن حافظه استفاده می‌شوند نباید به عنوان داروی پیش‌گیرنده از آلزایمر تجویز شوند. این داروها ممکن است نشانه‌های اندک فراموشی را از بین ببرند، اما باعث جلوگیری از پیشرفت آلزایمر نمی‌شوند