تلاش مقامات جمهوری اسلامی در پنهان‌کاری و عدم معرفی عامل اصلی انفجار نطنز

تصویری از پهپاد اسراییلی در مرکز نمایشگاه‌های اروشلیمایندیپندنت فارسی :بابک تقوایی (کارشناس نظامی و دفاعی)
بعد از ظهر روز چهارشنبه ۲۵ تیر  ۱۳۹۹، اردشیر مطهری، سرهنگ سابق نیروی انتظامی و نماینده کنونی گرمسار در توییتی نوشت که حمله به تاسیسات هسته‌ای نطنز در ۱۲ تیر ۱۳۹۹ توسط پهپادهای ناشناسی صورت گرفته که مدت‌هاست در آسمان ایران جولان می‌دهند. این ادعا درست زمانی مطرح شد که مقامات اسرائیلی به خصوص رئیس موساد به طور غیرمستقیم از نقش نیروهایش در بمب‌گذاری تاسیسات نطنز به رسانه‌های غربی خبر داده‌اند. تصاویر ماهواره‌ای منتشرشده توسط شرکت ماکسار تکنولوژی و تحلیل‌های تخصصی ارائه شده توسط متخصصان و دانشمندان مراکزی چون موسسه علم و امنیت بین‌الملل (Institute of Science and International Security) استفاده از یک ماده منفجره قوی در نطنز را نشان می دهند.
تصاویر ماهواره‌ای چه چیزی را نشان می‌دهند
به دنبال انتشار تصاویر ماهواره‌ای با کیفیت بالا توسط شرکت ماکسار تکنولوژی، کارشناسان و متخصصان نظامی از موسسه‌های تحقیقاتی و علمی در جهان برآن شدند  تا ادعای برخی از مقامات اسرائیلی به خصوص رئیس موساد مبنی بر نقش این سازمان اطلاعاتی در خرابکاری در این تاسیسات را مورد راستی‌آزمایی قراردهند. تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌داد که اثر یک انفجار بر روی سطح زمین در ضلع شمال غربی این سوله وجود داشت. انفجاری که خلاف انفجارهای ناشی از برخورد موشک و یا بمب نتوانسته بودحفره عمیقی بر روی زمین ایجاد می‌کند.

براساس تحلیل کارشناسان این موسسه، انفجار موادی که به احتمال زیاد درون یک خودرو کار گذاشته شده بود دیوار آجری ضلع شمال غربی این سوله را تخریب کرده و منجر به آسیب به اتاق ژنراتورهای دیزلی این سوله شده است. ژنراتورهایی که برای فعالیتشان نیازمند سوخت‌اند. علت دومین انفجار شنیده شده در نظنز می‌تواند ناشی از مخازن گازوئیل ژنراتورها باشد که متعاقبا باعث ایجاد حریق شدید در این مرکز شد و تقریبا تمامی تجهیزات لابراتوارهایش را تخریب کرد و آسیب شدیدی به برنامه هسته‌ای ایران وارد کرد.

با توجه به حملات سایبری متعدد در سراسر ایران به خصوص ضد تاسیسات تولید و توزیع برق که از تاریخ ۵ تیر ۱۳۹۹ صورت گرفته است، احتمال دخیل بودن حمله سایبری با استفاده از بدافزارهای کامپیوتری وجود دارد. لازم به ذکر است، یک روز پس از انفجار نطنز برخی از مقامات سازمان انرژی اتمی از نقش داشتن احتمالی حمله سایبری در آن سخن به میان آوردند.
ادعای استفاده از پهپاد در حمله به نطنز چقدر صحت دارد؟
به دنبال انفجار نطنز، برخی رسانه‌های زرد اقدام به انتشار اخباری مبنی بر دخیل بودن جنگنده‌های اف-16 نیروی هوایی اسرائیل در حمله به نطنز نمودند. با توجه به برد ناکافی این جنگنده‌ها، عدم رادارگریزی‌شان و ناتوانی اسرائیل در استقرار و به پرواز درآوردن هواپیماهای شنود رادیویی، الکترونیکی، هشدار زودهنگام هوابرد و جست‌وجو و نجات و سوخت‌رسانی در نزدیکی و یا درون خاک ایران این احتمال توسط نگارنده  و بسیاری از کارشناسان نظامی رد شد.

لازم به ذکر است که همان رسانه‌های زرد نیز اقدام به انتشار خبری کذب مبنی بر استفاده اسرائیل از خاک آذربایجان جهت حمله به تاسیسات نطنز کردند که سریعا توسط مقامات آذربایجانی این ادعا رد شد. ضمن آنکه به علت تیره شدن روابط ترکیه و اسرائیل به دنبال واقعه کشتی ماوی مرمره یا کاروان آزادی در۱۰ خرداد ۱۳۹۰، هواپیماهای نیروی هوایی اسرائیل امکان پرواز برفراز خاک ترکیه را ندارند. بنابراین امکان پرواز از اسرائیل و برفراز خاک آذربایجان جهت حمله به ایران ممکن نبود. حتی در صورت پرواز آن‌ها در حریم هوایی گرجستان جهت رسیدن به این کشور به راحتی توسط رادارهای هشدار زودهنگام ترکیه شناسایی می‌شوند.

ادعای اردشیر مطهری، نماینده گرمسار مبنی بر نقش داشتن پهپادهای اسرائیلی در حملات اخیر در سراسر ایران نیز چون ادعای حمله هوایی اسرائیل به این تاسیسات بی‌پایه و اساس است. این سرهنگ سابق نیروی انتظامی اشاره‌ای به نوع دقیق پهپادهایی که او مدعی نقش داشتن‌شان در انفجار نطنز است نکرده است. چنانچه فرض را بر دخیل بودن پهپادهای انتحاری (Loitering Drones) چون هارپی (Harpy) با سر جنگی ۳۲ کیلوگرمی و هاروپ (Harop) با و سر جنگی ۲۳ کیلوگرمی در نظر بگیریم، هیچ یک از آن‌ها با توجه به ناچیز بودن سر جنگی‌شان توانایی ایجاد انفجار و چنین تخریبی در سوله مرکز مونتاژ سانتریفیوژ نطنز را دارا نیستند. در صورت داشتن چنین قابلیتی نیز، برد کوتاهشان که به ترتیب ۵۰۰ و ۱۰۰۰ کیلومتر است امکان رسیدن‌شان به تاسیسات هسته‌ای نطنز را فراهم نمی‌کند.

اگر منظور اردشیر مطهری از پهپاد، نوع تهاجمی آن بوده است باید این نکته ذکر شود که ایتان (Eitan) تنها پهپاد تهاجمی نیروی هوایی اسرائیل که برد کافی جهت رسیدن به خاک ایران را دارد رادارگریز نیست. این پهپاد به علت ابعاد بسیار بزرگش از فواصل دور توسط رادارهای شناسایی ایران و کشورهای همسایه قابل شناسایی هستند و  در صورت استفاده از جنگ الکترونیک، به علت مانورپذیر نبودن و سرعت پایین به راحتی طعمه پدافند می‌شود. در صورت امکان رسیدن این پهپاد به تاسیسات نطنز به علت وزن اندک محموله تسلیحات قابل حمل، توانایی استفاده از موشک نقطه زن نمرود را دارد که برای نابودی اهداف در ابعاد یک خودرو مناسب است و نه یک سوله که برای تخریب دیوار آن حداقل نیاز به ۲۰۰ کیلوگرم ماده منفجره است.
علت تلاش‌ها جهت مخفی کردن علت انفجار نطنز چیست؟
تصاویر ماهواره‌ای نشان دهنده وجود اثر انفجار در خارج از ساختمان و در ضلع شمال غربی آن بر روی سطح زمین بود که نقش خرابکاری با استفاده از بمب در این انفجار را اثبات می‌کند. با وجود آن، به نظر می‌رسد که سران جمهوری اسلامی در تلاشند تا بر نقش مستقیم و یا غیر مستقیم سرویس اطلاعات اسرائیل، سرپوش گذاشته تا ضعف‌های امنیتی خود را در محافظت از این تاسیسات هسته‌ای حساس بپوشانند.

پیشتر در ۱۰ اردیبهشت ۱۳۹۷، نخست وزیر اسرائیل، بنیامین نتانیاهو از هزاران صفحه سند محرمانه برنامه هسته‌ای ایران که بنابر گفته‌هایش توسط جاسوسان موساد در یک شب زمستانی در دی ماه ۱۳۹۷ از یک انبار مخفی متعلق به سازمان انرژی هسته‌ای ایران خارج شد، پرده برداشت . اسنادی به وزن ۵۰۰ کیلوگرم که جاسوسان سرویس اطلاعاتی اسرائیل توانستند به راحتی آن‌ها را از یک انبار مخفی در ترقوزآباد واقع در جنوب تهران دزدیده و به اسرائیل منتقل کنند. صدا و سیمای جمهوری اسلامی به سرعت خبرنگارانش را به محل فرستاد تا سرپوشی بر روی این ضعف امنیتی بگذارد. حتی در مصاحبه  با اهالی محل در ترقوزآباد  تلاش نمود تا آنجا را یک قالیشویی معرفی کند و ادعای مقامات اسرائیلی را رد کند. دیری نپایید که بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با بررسی سایت هسته‌ای مورد نظر آثار مواد رادیواکتیو را در آن پیدا کردند که ادعای مقامات اسرائیلی مبنی بر ربودن و خروج اسناد برنامه هسته‌ای جنجال‌برانگیز ایران در سال ۱۳۹۷ را ثابت می کرد.

این نخستین بار نیست که سرویس اطلاعاتی اسرائیل، موساد به راحتی اقدام به انجام عملیات سری علیه برنامه هسته‌ای ایران می‌کند. در مواردی نیز که رژیم جمهوری اسلامی به پذیرش نقش موساد در چنین حملاتی اعتراف کرده، افراد بی‌گناه را قربانی کرده تا بر ضعف‌های اطلاعاتی و ناتوانی‌هایش در شناسایی و دستگیری جاسوسان واقعی موساد سرپوش بگذارد. به عنوان مثال به دنبال ترور دانشمندان هسته‌ای ایران چون مجید شهریاری، مصطفی احمدی روشن، مسعود علی‌محمدی، داریوش رضایی‌نژاد و رضا قشقایی فرد، وزارت اطلاعات با شکنجه و اجبار به اعتراف مجید جمالی فشی، یک متهم جاسوسی برای سرویس اطلاعاتی آمریکا، او را مجبور کرد تا در مقابل دوربین اعتراف کند.  فشی اعتراف کرد که در ترور مسعود علی محمدی دست داشته و توسط موساد برای این منظور دوره دیده است. مجید جمالی فشی که یک از افشاگران نقش و استفاده سپاه پاسداران از مربیان رزمی‌کار جهت آموزش بسیجیان به منظور سرکوب اعتراضات سال ۱۳۸۸ بود، درنهایت در تاریخ ۲۶ اردیبهشت ۱۳۹۱ اعدام شد.

در مورد دیگر به دنبال انفجار در تاسیسات جهاد و خودکفایی نیروی هوافضای سپاه پاسداران در پادگان مدرس بیدگنه در ۲۱ آبان ۱۳۹۰ رخ داد و منجر به کشته شدن  فرماندهان و کارشناسان موشکی نیروی هوافضای سپاه پاسداران چون حسن تهرانی مقدم گردید. پس از آن وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی با پرونده‌سازی برای گروهی از متهمانی که حتی پیش از این انفجار به اتهام‌های جاسوسی برای سرویس اطلاعاتی آمریکا، سیا بازداشت شده بودند تلاش کرد تا خود را در شناسایی و مجازات کسانی که در بمب‌گذاری بیدگنه دست داشتند توانا نشان دهند. بازجویان وزارت اطلاعات با شکنجه موفق شدند تا متهمین را مجبور به اعتراف در بمب‌گذاری در تاسیسات بیدگنه نمایند. درنهایت پس از چند سال و به دنبال افشای تلاش وزارت اطلاعات جهت پرونده‌سازی و مقصر نشان دادن این افراد در بمب‌گذاری بیدگنه، این افراد به تدریج عفو و به طور مخفیانه از زندان آزاد شدند.

به نظر می‌رسد که رژیم جمهوری اسلامی در تلاش است تا همچون مورد انکار خروج اسناد هسته‌ای ایران توسط موساد در زمستان ۱۳۹۶، نقش این سازمان امنیتی و اطلاعاتی توانمند و یا سازمان های دیگر را در انفجار نطنز انکار کند تا ضعف‌های اطلاعاتی و یا ضداطلاعاتی خود را بپوشاند.