ویروس کرونا چه وقت در ایران شایع شد؟ زمان دقیق ورود ویروس کرونا به ایران از سوی مقام های دولتی اعلام نشده اما روز اول اسفند ۱۳۹۸ ساعاتی پیش از آغاز رای گیری انتخابات مجلس شورای اسلامی، وزارت بهداشت ایران رسما از شیوع ویروس در ایران و از مبدا شهر قم خبر داد. دولت ایران یک نهاد اضطراری به نام "ستاد ملی مقابله با کرونا" تشکیل داد که به ریاست رئیس جمهور تشکیل می شود و رئیس ستاد کل نیروهای مسلح در آن عضویت دارد.
این ستاد تصمیم به برقراری محدودیت هایی از جمله توقف برخی از فعالیت های اقتصادی و تعطیلی مراکز مذهبی را اعمال کرد اما این محدودیت ها در هفته های اخیر یکی پس از دیگری پایان گرفته و شرایط نسبتا عادی در ایران برقرار شده بود.
چه محدودیتهای اصلی در ایران باقی مانده است؟ از محدودیت های اصلی که این ستاد اعمال کرده تعطیلی مدارس و دانشگاه ها و تعلیق برگزاری نماز جمعه در برخی از شهرهایی است که ویروس در آن همچنان شایع است. به جز این، جلسات مجلس خبرگان رهبری هم به تعویق افتاده و برنامه دیدارهای عمومی آیت الله علی خامنه ای، رهبر ایران متوقف شده و او صرفا از طریق ویدئویی سخنرانی می کند.
آیت الله خامنه ای گفته در مواردی که با کسی از نزدیک دیدار دارد از ماسک استفاده می کندآیت الله خامنه ای به تازگی از مقام های حکومتی که در برنامه های تلویزیون ظاهر می شوند و از ماسک استفاده نمی کنند انتقاد کرده و گفته این کار باعث می شود شهروندان هم استفاده از ماسک را جدی نگیرند. او گفته که خودش در مواردی کسی در نزدیکی قرار دارد، از ماسک استفاده می کند.
از زمان شیوع ویروس کرونا چه تعداد ایرانی فوت کرده اند؟ از اول اسفند ۱۳۹۸ که دولت ایران رسما از شیوع ویروس کرونا خبر داده تا روز دهم اسفند ۹۹ مجموعا و براساس آمار دولتی ۲۲۷ هزار و ۶۶۲ ایرانی به این ویروس و بیماری کووید-۱۹ مبتلا شده اند و ۱۰ هزار ۸۱۷ نفر هم جان باخته اند.
تعداد روزانه افراد فوت شده در ایران پس از برقراری محدودیت هایی که ستاد ملی کرونا اعمال کرده بود از سه رقم به دو رقم کاهش یافت و حتی چند روز به تعداد کمتر از ۵۰ نفر هم رسید اما مدتی پس از بازگشایی ها، نرخ روزانه مرگ و میر ناشی از کرونا مجددا سه رسمی شده و رکورد شکسته است.
البته بسیاری این ارقام را دقیق نمی دانند و میگویند که تعداد واقعی فوت شدگان و مبتلایان بسیار بیشتر هستند.
در همین خصوص نتیجه تحقیقات بیبیسی از آمار رسمی کل مرگ و میر در ایران در سالهای قبل و مقایسه آن با آمار زمستان ۱۳۹۸ نشان میدهد که تعداد درگذشتگان کرونا در زمستان گذشته میتواند تا پنج برابر عدد اعلام شده باشد.
در زمستان ۱۳۹۸ و همزمان با شیوع ویروس جدید کرونا، ۶۴۰۰ مرگ اضافی نسبت به سالهای قبل ثبت شده که با توجه به توزیع جغرافیاییاش میتواند عمدتا به کووید ۱۹ مربوط باشد. وزارت بهداشت ایران تعداد کل درگذشتگان بر اثر کرونا را ۱۲۸۴ نفر اعلام کرده است.
پیشتر یک گزارش مرکز پژوهشهای مجلس ایران شمار درگذشتگان واقعی کرونا تا هفته اول فروردین را نزدیک دو برابر آمار رسمی تخمین زده بود. مبنای این برآورد، حساسیت تست مورد استفاده برای تشخیص بود.
مطالعات اپیدمیولوژیک برآورد میکنند که در مقطع پایان زمستان ۹۸ شمار واقعی مبتلایان میتواند تا بیش از ۱۰ برابر آمار رسمی بوده باشد. در نبود دادههای به روز نمیتوان به سنجش قابلقبولی از اختلاف آمار اعلامشده با واقعیت در بهار ۱۳۹۹ رسید.
وضعیت چه استان هایی نامناسب است؟ مقام های وزارت بهداشت ایران می گویند استانهای خوزستان، کردستان، آذربایجانهای غربی و شرقی، هرمزگان، بوشهر، خراسان رضوی و کرمانشاه در وضعیت قرمز بوده و بالاترین میزان ابتلا، بستری و فوتی را دارند و استانهای سیستان و بلوچستان، ایلام، لرستان و گلستان در وضعیت هشدار هستند.
مقام های دولتی پیشتر وعده داده بودند که در صورت افزایش موارد ابتلا و فوتی، مجددا محدودیت هایی را در سطح استان ها اعمال خواهند کرد اما با توجه به هشدار مقام های بیمارستانی و بهداشتی در تهران، هنوز تصمیمی به جز اجباری کردن استفاده از ماسک در اماکن عمومی سرپوشیده گرفته نشده است.
دولت ایران می گوید منابع مالی مورد نیاز برای تامین پیامدهای تعطیلی بخش های اقتصادی را ندارد و چاره ای مبارزه با شیوع ویروس اعمال مقررات بهداشتی نظیر استفاده از ماسک است.