مستند « ملکه و کودتا» پخش شده از کانال ۴ بریتانیا - نقش ملکه الیزابت در کودتا بر علیه مصدق

بی بی سی :مستندی که یکشنبه شب از کانال ۴ بریتانیا پخش شد، نشان می دهد ملکه الیزابت "بدون این که اطلاع داشته باشد،" در تلاش برای سرنگون کردن دولت محمد مصدق، نقش داشته است.

این مستند که ملکه و کودتا نام دارد، نشان می دهد اشتباه در انتقال یک پیام دیپلماتیک باعث شد سفیر آمریکا در تهران پیام نادرستی را به نقل از ملکه الیزابت به محمد رضا شاه منتقل کند.

مستند ملکه و کودتا با استناد به تحقیقات دو محقق بریتانیایی بر روی اسناد وزارت امور خارجه آمریکا تولید شده است.

این مستند یکشنبه شب، یک روز پس از تولد رسمی ملکه الیزابت، از کانال ۴ بریتانیا پخش شد.

رخدادهای مطرح شده در این مستند به ماه های پیش از برکناری محمد مصدق از نخست وزیری ایران در کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ اشاره دارد.

در آن دوران در پی ملی شدن صنعت نفت در ایران، روابط دیپلماتیک میان تهران و لندن پرتنش بود.

از سوی دیگر، تنش میان آقای مصدق و محمد رضا شاه نیز رو به افزایش بود.

در این فیلم، روری کورمک، استاد دانشگاه ناتینگهام و ریچارد آلریک، استاد دانشگاه وارویک با استناد به اسنادی که در سال ۲۰۱۷ از طبقه بندی خارج شدند، نشان می دهند مقام های آمریکایی پیام آنتونی ایدن، وزیر امور خارجه بریتانیا به همتای آمریکایی خود را به اشتباه، به عنوان پیام ملکه الیزابت تلقی کردند.

بر این اساس، سفارت ایالات متحده در لندن در ۲۷ فوریه ۱۹۵۳، ۸ اسفند ۱۳۳۱ پیامی را به نقل از وزیر امور خارجه بریتانیا به واشنگتن مخابره کرد.

این پیام نوشته شده بود:‌ "وزارت امور خارجه (بریتانیا) بعد از ظهر امروز از دریافت پیامی از ایدن (وزیر خارجه بریتانیا)‌ از ملکه الیزابت خبر داد که بیانگر نگرانی از آخرین تحولات مربوط به شاه بود و برای ترغیب او به عدم خروج از کشور ابراز امیدواری می کرد."

در آن زمان، آنتونی ایدن که در دولت وینستون چرچیل وزیر امور خارجه بود، با کشتی ملکه الیزابت دوم عازم کانادا بود.

اما در انتقال پیام از وزارت خارجه بریتانیا به سفارت آمریکا به اشتباه برداشت شده بود که آقای ایدن پیامی را به نقل از ملکه به دولت آمریکا منتقل کرده است.

مقام های آمریکایی این طور تلقی کردند که ملکه جوان بریتانیا نمی خواهد شاه از کشور خارج شود و به سرعت این پیام را از طریق لوی هندرسون، سفیر ایالات متحده به دربار ایران منتقل کردند.

بر اساس این فیلم، مقام های دربار در پاسخ به درخواست ملاقات با شاه، به آقای هندرسون اطلاع دادند که شاه قرار است برای دیدار خداحافظی با نخست وزیر ملاقات داشته باشد و برای دیدار با او وقت ندارد.

در نتیجه آقای هندرسون پیام واشنگتن را از طریق تلفن به اطلاع دربار رساند.

درباره انتقال این پیام به محمد رضا شاه سندی در دست نیست ولی شاه تغییر نظر داد و ایران را ترک نکرد.

از سوی دیگر، یک روز پس از ارسال پیام آقای ایدن از لندن به واشنگتن، سفارت آمریکا متوجه اشتباه خود می شود و در پیامی اشتباهش را اصلاح می کند اما این اصلاحیه به تهران مخابره نمی شود.

چند ماه بعد، در روزهای پایانی نخست وزیری محمد مصدق و در جریان شکست تلاش ابتدایی برای عزل او، محمدرضا شاه ایران را ترک کرد و به عراق و سپس ایتالیا سفر کرد.

او چند روز بعد پس از برکناری آقای مصدق به تهران برگشت.
+29
رأی دهید
-13

  • قدیمی ترین ها
  • جدیدترین ها
  • بهترین ها
  • بدترین ها
  • دیدگاه خوانندگان
    ۵۶
    حاج حمید الله - وین، اتریش
    کی؟چی؟ ‌کجارفت؟ کجا نرفت؟ ما که چیزی دستگیرمون نشد. اگه کسی چیزی از این گزارش فهمید ه بگه که ما هم بفهمیم
    6
    25
    دوشنبه ۲۶ خرداد ۱۳۹۹ - ۱۵:۳۷
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۴۲
    Chokam - ری، ایران
    شاید ملکه الیزابت نقش داشته . چون سخن چرچیل معروفه که میگه هدف من اجرای اوامر ملکه انگلیس و همچنین پارلمان است نه چیز دیگر. چون چرچیل با مصدق از دوسال قبلتر یعنی ۱۹۵۱ اختلاف داشت درباره سهم کمپانی نفت انگلیس از استخراج نفت ایران . دعوا بقدری بالاگرفت که چرچیل تمام مهندسین خودش رو ازپالایشگاه نفت کشید بیرون. پالایشگاه آبادان تعطیل شد . تازه نفت ایران رو هم تحریم کرد مصدق دولتش فلج شد بخاطر اینکه پول نفت نداشت. بعدکه امریکاخواست میانجیگری کنه بین مصدق چرچیل، اما نشد لجبازی چرچیل مصدق رسید به کودتا
    4
    19
    دوشنبه ۲۶ خرداد ۱۳۹۹ - ۱۵:۴۱
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۵۶
    شنبلیله خانم - اسلو ، نروژ
    جفنگ و دروغه چون اصلا کودتایی در کار نبوده و آن آشوب هم توسط خود مصدق السطنه قاجاری نوکر و مزدور اجنبی و یارانش بر علیه زاهدی که به فرمان شاه مصدق مزدور از صدارت برکنار شد و زاهدی جایگزین شد انجام شد همه ی اسناد از خاطرات یاران وفادار مصدق السلطنه و اسناد معتبر دیگر موجود میباشد کودتا دروغی بیش نیست و این مصدق بود که گارد شاهنشاهی را محاصره و خلع سلاح کرد وقتی که فرمان شاه مبنی بر عزلش را گرفت ولی آنرا علنی نکرد و پنهان کرد و دست به خشونت زد او میخواست شاه را برکنار کند در ۲۵ مرداد ۱۳۳۲ مصدق بر علیه شاه و نخست وزیر قانونی کودتا کرد با ده تانک سنگین و سرباز به کاخ سعد آباد حمله میکند
    8
    6
    دوشنبه ۲۶ خرداد ۱۳۹۹ - ۱۸:۰۴
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۵۶
    شنبلیله خانم - اسلو ، نروژ
    و در روز ۲۸ مرداد مردم بر علیه مصدق و حزب توده قیام کردند و کودتا دروغی بیش نیست که مصدق الهی ها و توده ای ها از خودشان در آوردند .مصدق یکی از حامیان فرقه تروریستی فدائیان اسلام و توده ای های خائن بود
    6
    13
    دوشنبه ۲۶ خرداد ۱۳۹۹ - ۱۹:۰۳
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۶۳
    Sabokbalam - کالیفورنیا، ایالات متحده امریکا
    [::حاج حمید الله - وین، اتریش::]. ضمن عرض ارادت، منکه گوش نکردم اما این هم حتما یک نمایش دیگه برای فریب ملت ما هست.
    4
    10
    دوشنبه ۲۶ خرداد ۱۳۹۹ - ۱۹:۴۴
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۴۴
    Liberte - ارومیه، ایران
    کودتای ننگین 28 مرداد با محوریت سی آی ای آمریکا - آخوند ها در راس شان کاشانی - لات ها وفاحشه های تهران شعبان بی مخ و پری بلنده - درباریان فاسد و شاه جوان و بوالهوس - توده ای های نگون بخت که قدر مصدق رو ندونستند، هنوز هم تاوان این کودتا روداریم میدیم. خدا رحمت کنه مصدق از خاندان قاجار و شاپور بختیار از ایل بختیاری رو.
    3
    8
    دوشنبه ۲۶ خرداد ۱۳۹۹ - ۲۰:۴۶
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۴۸
    آلونا ازنامنسکایا - مسکو، روسیه
    واقعا جای تاسفه حتی ملکه انگلیس هم می دانست که شاه قصد فرار از کشور را دارد و به او نامه نوشته بود که فرار نکن چون این پادشاه همیشه چمدانهایش برای فرار بسته بود .سوالی که مطرح می شود این است که تو که انقدر ترسو بودی یا به قول طرفدارهایت مهربان بودی برای چی می خواستی دیکتاتورباشی ؟ پادشاه مشروطه می شدی و می گذاشتی دولت کار خودش را بکند امروز هم مقبره ات کنار مقبره پدرت تو شابدالعظیم بود و پسرت به جای این که از لس آنجلس توییت کنه پادشاه ایران بود
    8
    7
    دوشنبه ۲۶ خرداد ۱۳۹۹ - ۲۲:۳۶
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۴۸
    آلونا ازنامنسکایا - مسکو، روسیه
    [::حاج حمید الله - وین، اتریش::]. [::حاج حمید الله - وین، اتریش::]. مسئله اینه که شاه از 9 اسفند 1331 قصد فرار از ایران را داشت ملکه انگلیس نامه ای به او می نویسد و خواستار ماندن او در ایران می شود اما دولت انگلیس از این نامه سو استفاده می کند و به آمریکاییها پیغام می دهد که ملکه انکلیس هم با کودتا موافق است و آمریکاییها هم به شاه بابت موفقیت کودتا اطمینان میدهند مسئله مهمی نیست که برای ما ارزش داشته باشد باخره مسئول کودتا چرچیل و آیزنهاور بودند ولی برای انگیسیها مهم است که ملکه که نباید در سیاست خارجی دخالت کند چرا چنین نامه ای را فرستاده
    8
    6
    دوشنبه ۲۶ خرداد ۱۳۹۹ - ۲۲:۴۲
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۶۳
    Sabokbalam - کالیفورنیا، ایالات متحده امریکا
    [::آلونا ازنامنسکایا - مسکو، روسیه::]. خوب، این حقایق رو خود ملکه به شما گفت یا مثل سایر مزخرفاتی که به هم میبافید از ویکیپدیا پیدا کردید؟
    3
    9
    ‌سه شنبه ۲۷ خرداد ۱۳۹۹ - ۰۰:۱۱
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۵۶
    شنبلیله خانم - اسلو ، نروژ
    [::آلونا ازنامنسکایا - مسکو، روسیه::]. این اطلاعات عجیب و غریب و جعلی را از کجا پیدا کردید شما ؟
    2
    2
    ‌سه شنبه ۲۷ خرداد ۱۳۹۹ - ۱۳:۴۴
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۵۶
    شنبلیله خانم - اسلو ، نروژ
    [::Sabokbalam - کالیفورنیا، ایالات متحده امریکا::]. احتمالا توده ای ها و مصدقی ها بهش دیکته کردند همانها که میخواستند ایران را دو دستی تقدیم شوروی کنند .
    2
    2
    ‌سه شنبه ۲۷ خرداد ۱۳۹۹ - ۱۳:۴۸
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۵۶
    حاج حمید الله - وین، اتریش
    [::Sabokbalam - کالیفورنیا، ایالات متحده امریکا::]. حالا فهمیدم. ملکه انگلستان نداده بوده. ولی امریکای ها فکر کردن ملکه داده. برای همین شاه نرفت مصدق رفت. با این حساب اگه ملکه داده بود . شاه میرفت انوقت مصدق می ماند
    0
    2
    ‌چهارشنبه ۲۸ خرداد ۱۳۹۹ - ۱۵:۵۹
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    نظر شما چیست؟
    جهت درج دیدگاه خود می بایست در سایت عضو شده و لوگین نمایید.