علی مطهری برعلیه علی خامنه ای : ولایت فقیه در راس امور است

زیتون :یلدا امیری

پدرش روحانی و استاد حوزه علمیه و از نظریه پردازان جمهوری اسلامی بود، اما ۴۲ سال بعد پسر که عمامه‌ای بر سر ندارد، از منتقدان اصولگرای ولایت فقیه شده است. علی مطهری، فرزند مرتضی مطهری و نماینده سابق مجلس در مصاحبه‌ای دخالت رهبر جمهوری اسلامی و سپاه پاسداران در امور مجلس و انتخابات را به چالش کشیده و نسبت به دو قطبی موجود در کشور هشدار داده است.

البته پدر او مرتضی مطهری نیز به نوعی دخالت فقیه در مجلس را جایز می‌دانست؛ اگرچه نوشته: «ادله‌ای که فقها برای ولایت اجتماعی فقیه ذکر کرده‌اند، تکلف و انحراف است از مقاصد دین مقدس اسلام، برای ادله فقها مرجوع شود به مکاسب شیخ و عوائد نراقی» (یادداشت‌ها، جلد ۷، صفحه ۴۵۶) اما معتقد بود که در میان قوای سه‌گانه مقننه، مجریه و قضائیه برای اثبات ولایت فقیه، باید نقش فقاهت را در هر یک از این سه قوه نشان داد او اجتهاد و فقاهت را برای قضاوت لازم می‌شمرد، و در قوه مقننه این شرط را در حد درک صحیح احکام اصلی اسلام و یا برای تطبیق بر مصادیق، لازم می‌دانست و لذا مصوبات مجلس را نیازمند به تصویب مجتهد جامع الشرایط می‌دانست، ولی برای مدیریت قوه مجریه، از شرط اجتهاد نام نمی برد و حتی اشاره ای به تنفیذ هم نمی‌کند.
دخالت در همه امور
طبق قانون جمهوری اسلامی فقهای شورای نگهبان بر مصوبات مجلس نظارت می‌کنند اما در قانون سخنی از دخالت رهبری به میان نیامده است؛ علی مطهری در مصاحبه‌ای گفته است که ولی ‌فقیه در تمام جزئیات دخالت می‌‌کند.

حتی آیت الله خمینی رهبر سابق جمهوری اسلامی کمتر از جانشین خود در کار مجلس دخالت می‌کرد. در کتاب «حکومت اسلامی و ولایت فقیه در اندیشه امام خمینی»، صفحه ۵۵۲ آمده است: ‏«نمایندگان محترم در محدوده قانون و شرع آزاد و مختارند و هیچ کس نمی‌تواند از حقوق قانونی آنان جلوگیری نماید.» اما امروز نمایندگان مجلس اختیارات اندکی دارند.

مطهری در مورد دخالت در امور مجلس می‌گوید: «هر وقت استیضاحی داشته باشیم آقای لاریحانی می‌گوید که او از محتوای سخنان رهبری احساس کرد که او مخالف این طرح یا استیضاح است؛ خب علنا اعلام کنند اما نمی‌کنند و می‌خواهند بگویند رهبری دخالتی ندارد اما امروز ولی فقیه در تمام جزئیات دخالت می‌کند؛ مثلا در استیضاح وزیر کشور که یکی از مقصران حوادث آبان است، آقای لاریجانی به استناد توصیه رهبری گفتند این استیضاح به صلاح نیست.»

این نماینده رد صلاحیت شده برای مجلس یازدهم اضافه می‌کند: «بهتر است رهبری اگر نظری دارند از طریق شورای نگهبان اعمال کنند و طرح یا مصوبه مجلس را در آنجا رد یا تایید کنند و این حق قانونی او است. این که می‌گویند از بیت گفته‌اند حتی معلوم نیست نظر کیست ممکن است یک نفر از بیت یک نظری بدهد این که نمی‌شود نظر رهبری؛ در مجلس هم آقایان لاریجانی و عارف همیشه می‌گویند با بیت هماهنگ اند؛ اما نمی‌گویند با چه کسی؛ گاهی حتی رهبر و نهادهای بیرون از مجلس نظری درباره مساله ای ندارند اما برخی افراد برای خودشان محدودیت ایجاد کرده و می‌گویند اول ببینیم نظر رهبری چیست.»
آیت‌الله خمینی خطاب به نمایندگان مجلس دوره اول گفته بود: «مجلس یک چیز سهلی نیست کارش. مجلس یک چیزی است که در راس همه اموری که در کشور است واقع است. یعنی مجلس خوب همه چیز را خوب می‌کند و مجلس بد همه چیز را بد می‌کند.» و امروز دخالت آیت الله خامنه ای جانشین او در امور مجلس را می توان دخالت در همه امور دانست.
روحانیون مجهز به منبر
یرواند آبراهامیان، استاد تاریخ در کالج باروک دانشگاه نیویورک در کتاب «ایران بین دو انقلاب» می‌نویسد: «در سده بیستم، دو انقلاب مهم (انقلاب مشروطه ۱۲۸۵ ـ ۱۲۸۸) و انقلاب اسلامی (۱۳۵۷) در ایران روی داده است. انقلاب نخست، شاهد پیروزی هرچند کوتاه روشنفکران مدرن بود. اما با انقلاب دوم، علمای سنتی به میدان آمدند؛ علمایی که از دوران طلایی اسلام الهام می‌گرفتند، پیروزی خود را با طرح و تدوین یک قانون اساسی کاملا دینی تضمین نمودند، محاکم شرع را جایگزین دادگاه های موجود کردند و مفاهیم غربی همچون دموکراسی را مورد انتقاد قرار دادند. در واقع در تاریخ معاصر جهان، انقلاب اسلامی پدیده بی همتایی است؛ زیرا نه یک گروه اجتماعی جدید مجهز به احزاب سیاسی و ایدئولوژی های غیردینی، بلکه روحانیون سنتی مجهز به منبر و مدعی حق الهی در نظارت بر عملکرد همه مقامات غیرروحانی، حتی عالی‌ترین نهاد متشکل از نمایندگان منتخب ملت را به قدرت رساند.»

روحانیون مجهز و به منبر و تندروهای حکومتی از ولایت جایگاهی ساختند که حالا دیگر به نظر می‌رسد تمامی اختیارات نمایندگان منتخب مردم در مجلس سلب کرده‌اند. مطهری در بخشی از سخنان خود می گوید: «از لاریحانی خواستم برویم با رهبری صحبت کنیم که بالاخره مجمع و مجلس در کار یکدیگر دخالت نکنند مصوبات مجلس فقط در شورای نگهبان باید بررسی شوند نه جای دیگر و رهبری هم در چارچوب اصل ۱۱۰ باید دخالت کند نه بیشتر اما گفتند چون آیین نامه مجمع را رهبری تایید کرده پس قانونی است و لاریجانی گفت نه؛ آقایان اصلا مجلس را در حدی نمی‌بینند که بخواهد با رهبری صحبت کند.»

مطهری پیش از این نیز در مورد مداخله در امور مجلس سخن گفته بود شامگاه شنبه ۱۰ خرداد در نشست دفتر سیاسی حزب اعتماد ملی مطهری با این طرح پرسش‌ که چرا شورای هماهنگی سران قوا تشکیل شد، پس مجلس چه کاره است؟، گفت: «من تا حد زیادی به مردم حق می‌دهم. وقتی می‌بینیم مجلس چندان کاره‌ای نیست و تصمیمات در جای دیگری گرفته می‌شود طبیعی به نظر می‌آید که شرکت نکنند. سیاست طرف مقابل هم عامدا این بود که مردم شرکت نکنند و مجلس مورد نظرشان تشکیل شود.»
او در سخنان اخیر خود می‌افزاید: «برخی از رهبر موجودی ملکوتی می‌سازند که اصلا کسی حق ندارد از او انتقادی کند. در حالی که نباید این طور باشد.متأسفانه الان به این سمت می‌رویم که از ولایت فقیه بت بسازیم. ما نه از امام، نه از شهید مطهری که اگر بود ولی فقیه می‌شد، نه از رهبر فعلی و نه از رهبر آینده نباید بت بسازیم. اگر بخواهیم به این راه برویم به جایی نخواهیم رسید.»

علی مطهری ۱۹ تیر ۱۳۹۵ نیز در مورد بت‌سازی از آیت‌الله خامنه ای گفته بود: «رهبری قبلا هم گفته بودند مخالفت با نظر ایشان جرم نیست ولی رده‌های پایین‌تر کاسه داغ‌تر از آش هستند. آنها ولایت فقیه را عملا به معنی تعطیل عقل و مخالف آزادی بیان می‌دانند و می‌خواهند از ولی فقیه یک بت بسازند و این خلاف نظر اسلام و اسلام‌شناسان مانند امام خمینی (س) و شهید مطهری و خود مقام رهبری و نیز خلاف سیره پیامبر (ص) و امام علی (ع) است.»
از قاتلان فروهرها تا امارت اسلامی
مطهری در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به تندروهایی که قدرت تمام و کمال دارند، می گوید: «تعصب و این که مخالفان باید حذف شوند تا انقلاب زنده بماند غلط است؛ برای نمونه در ماجرای قتل‌های زنجیره ای قاتلان فروهرها در دادگاه می گفتند ما از این کارها زیاد کرده ایم نمی دانیم چرا به دادگاه آمده ایم به ما می گفتند سوژه مشخص است و بروید کار فلانی را تمام کنید و ما می رفتیم!»

او اضافه می‌کند: «اگر واقعا دنبال حکومت (امارت) اسلامی هستند علنا اعلام ‌کنند و اتفاقا قدرت یکدست شود تا تکلیف مشخص شود؛ دایمی نه اما موقتا موثر خواهد بود، به هرحال عده ای که مخالف برجام و fatf هستند و مرتب کارشکنی و لج بازی می‌کنند و باعث شکست برجام و منزوی شدن کشور شده‌اند قدرت را به دست گیرند تا تکلیف مشخص شوند؛ با شعار که نمی‌شود کشور را اداره کرد.»

مطهری در مورد انتخابات آینده ریاست جمهوری با اشاره به سپاه پاسداران و تندروهایی که تحت امر رهبر جمهوری اسلامی هستند، می‌گوید: «دور بعد حتی رئیس جمهور هم مستقیم از طرف رهبری انتخاب شود؛ چون این ها قدرت نظامی، اقتصادی و رسانه ای دارند و هر دولت منتخبی را به زانو در می‌آورند و اجازه نمی دهند غیر از خودشان کسی حضور داشته باشد و نتیجه هم می‌شود وضعیت دودستگی و دو قطبی امروز کشور.»
لج بازی دلیل مشکلات کشور
علی مطهری در مورد دلیل حل نشدن مشکلات کشور می‌گوید: «اگر در ۹۶ رئیسی انتخاب شده بود این قدر لجبازی نمی‌شد هم با آمریکا مذاکره می شد هم fatf تصویب می شد؛ آن ها از لج روحانی و اصلاح طلبان مخالفت می کنند؛ کار را به دست خودشان دهید مشکل را حل می کنند؛ اسمش را هم خواهند گذاشت مصلحت و چرخش عزت‌مدارانه.»

او افزوده است: «بگذارید این مشکل را حل کنند هر چه بیشتر لج کنند بدتر و منزوی تر می شویم؛ آن ها فقط می خواهند رقیبشان نباشد ممکن است پرونده ایران به شورای امنیت برود و کار سخت تر شود؛ این ها برایشان صلاح و مصلحت کشور مهم نیست این ها فقط می خواهند قدرت را در دست بگیرند؛ اداره کشور بر اساس عقلانیت نیست فقط لج و لجبازی حاکم است.»

می‌توان گفت ولایت فقیهی که ایران امروز با آن روبرو است علنا تفاوتی با سلطنت فقیه ندارد چرا که تمامی قوا عملا در ید قدرت رهبر جمهوری اسلامی هستند، سپاه پاسداران دولتی موازی تشکیل داده و مستقیما زیر نظر آیت‌الله خامنه‌ای اداره می شود. مجلس مدت هاست که با تشکیل نهادهای موازی و دخالت‌های آیت‌الله خامنه ای قدرت خود را از دست داده است؛ نکته‌ای که توسط برخی از نمایندگان مجلس پیش از این نیز گفته شده است.

در زمان اعتراض‌ها به گرانی بنزین و عدم اجازه دخالت مجلس توسط رهبر جمهوری اسلامی پروانه سلحشوری نماینده رد صلاحیت شده دیگر، در توییتر خود نوشت: «از وقتی بنزین گران شده، مردم در تماس‌های مکرر ابراز نگرانی می‌کنند. هموطنان عزیز، مدت‌هاست مجلس در رأس امور نیست. این موضوع در جلسه سران سه قوه تصمیم‌گیری شده. همین یک رکن دموکراسی را نیم‌بند داشتیم که فاتحه آن هم خوانده شد. مجلس بعدی را تعطیل کنید، خودش اقتصاد مقاومتی‌ است.»