با ورود به فصل بهار، سبزی بسیار مفیدی به بازار عرضه می شود که خواص زیادی دارد. بله درست است. می خواهیم در مورد خواص مارچوبه صحبت کنیم. ۳ نوع مارچوبه به رنگ های سبز، سفید و بنفش وجود دارد.
مهم نیست که کدام نوع آن را انتخاب می کنید، مارچوبه از هر نوعی که باشد خوشمزه و بسیار مفید است. کباب کردن، سرخ کردن و پختن از بهترین روش های پخت و پز مارچوبه هستند. این سبزی نه تنها خوشمزه است، بلکه به لطف ارزش غذایی که دارد، مزایای زیادی نیز برای بدن خواهد داشت.
مارچوبه شامل مواد معدنی و ویتامین های زیر می باشد:
- ویتامین A
- ویتامین B1
- ویتامین B2
- ویتامین B3
- ویتامین B6
- ویتامین C
- ویتامین E
- ویتامین K
- آهن
- اسید فولیک
- کلسیم
- پتاسیم
- روی
- منیزیم
- منگنز
- فسفر
- اسیدهای آمینه
علاوه بر این، مارچوبه مقدار مناسبی فیبر، کربوهیدرات، پروتئین و چربی سالم نیز دارد. یکی از نکاتی که باعث می شود این سبزی متفاوت و پرخاصیت شود این است که این ماده کم کالری، کم سدیم و پر از آب است. هنگامی که به خواص مارچوبه فکر می کنیم، ویژگی های ضدالتهابی و آنتی اکسیدانی آن از همه مهمتر هستند.
یک نقطه ضعف مارچوبه این است که می تواند باعث به وجود آمدن بوی قوی و ناخوشایند در ادرار شود. در طول هضم، اسیدهای آمینه آن به اجزای شیمیایی بدبو تبدیل می شوند که بوی بدی در ادرار ایجاد می کند.
همچنین ترکیباتی نظیر فروکتان و رافینوز موجود در مارچوبه ممکن است نفخ ایجاد کنند. اما با وجود خواص بیشماری که در این ماده یافت می شود نباید عوارضی مانند نفخ و بوی بد ادرار مانع از مصرف این سبزی پر خاصیت شود. پس جهت آشنایی با خواص مارچوبه با ما تا انتهای این مطلب مجله پیام سلامت همراه شوید.
خواص مارچوبه
جلوگیری از سرطاناین سبزی غنی از آنتی اکسیدان ها است. مارچوبه کمک می کند تا مواد سرطان زا و سایر ترکیبات مضر مانند رادیکال های آزاد تجزیه شوند. این روند باعث کاهش خطر بسیاری از انواع سرطان مانند موارد زیر شود:
- استخوان
- پستان
- روده بزرگ
- حنجره
- ریه
علاوه بر این، مارچوبه غنی از گلوتاتیون، یک ترکیب سمی زدا است که می تواند باعث نابودی سرطان ها شود. در مطالعه ای که در سال ۲۰۰۴ در Journal of Nutrition منتشر شده است گزارش شده که کمبود گلوتاتیون باعث استرس اکسیداتیو می شود و نقش کلیدی در ایجاد پیری داشته و عاملی برای بسیاری از بیماری ها، از جمله سرطان های مختلف است.
یک مطالعه که در سال ۲۰۱۱ در European Journal of Cancer Prevention منتشر شده، اثربخشی پیشگیری از سرطان را به عنوان یکی از خواص مارچوبه تایید کرد.
مطالعه دیگری که در مجله International Journal of Oncology در سال ۲۰۱۳ منتشر شده است، توانایی شیمیایی عصاره ساقه مارچوبه را در جلوگیری از سرطان کولون و پیشگیری از هوموتازیست نرمال سلولی نشان داد.
کمک به هضمفیبر غذایی و خواص ملین مارچوبه به حرکت مواد غذایی در روده کمک می کنند و سیستم دفع بدن را منظم نگه می دارند. این یک عامل کلیدی در محافظت از بدن در برابر التهاب و یبوست است.
به علاوه این سبزی سبز حاوی اینولین است که یک پروبیوتیک می باشد و تا زمانی که به روده بزرگ برسد تجزیه و هضم نمی شود. این ماده به باکتری های خوب موجود در سیستم گوارش کمک کرده و سلامت دستگاه گوارش را بهبود می بخشد و حتی موجب تقویت سیستم ایمنی بدن می شود.
آب زیاد در مارچوبه نیز به جلوگیری از یبوست و بهبود سلامت دستگاه گوارش کمک می کند.
سلامت استخوان هامارچوبه با داشتن ویتامین K زیاد نقش کلیدی در حفظ تراکم استخوان دارد. این ماده حتی موجب ترمیم استخوان ها و آسیب دیدگی مفاصل به دلیل پارگی و سایش می شود. همه این عوامل باعث کاهش خطر ابتلا به پوکی استخوان و استئوآرتریت می شود.
یک مطالعه که در سال ۲۰۰۱ در نشریه Nutrition منتشر شده نشان می دهد که ویتامین K می تواند متابولیسم استخوان را مدوله کند. این کار نیز تاثیر مثبت بر تعادل کلسیم و مواد معدنی کلیدی موجود در متابولیسم استخوان ها دارد.
مطالعات دیگری که در Nutrition of Clinical Practice در سال ۲۰۰۷ منتشر شده است نشان می دهد که ویتامین K دارای اثری مثبت بر تراکم مواد معدنی استخوان است و موجب کاهش خطر ابتلا به شکستگی می شود.
آهن زیاد در این ماده نیز قدرت و کشش استخوان ها و مفاصل را بهبود می دهد. به علاوه، مارچوبه دارای خواص ضد التهابی است که به کاهش درد مفاصل که معمولا همراه با آرتریت است، کمک می کند.
پشتیبانی از سلامت قلبخواص آنتی اکسیدانی و ضد التهابی مارچوبه برای قلب بسیار مفید است. ویتامین B در مارچوبه به متعادل نگه داشتن سطح هموسیستئین کمک کرده و به این ترتیب از ایجاد اختلالات جدی قلبی جلوگیری می کند.
در مطالعه ای که در سال ۲۰۰۵ در Circulation منتشر شده گزارش شده است که افزایش سطح هموسیستئین نشان دهنده افزایش خطر ابتلا به بیماری عروق کرونر و لخته شدن خون در شریان ها و رگ ها است. برای کاهش سطح این ماده ویتامین های زیر بسیار مفید است:
- اسید فولیک
- ویتامین B6
- ویتامین B12
علاوه بر این، ویتامین K در این سبزی نیز از طریق جلوگیری از سفت شدن شریان ها و حفظ سطح کلسیم در شریان ها از سلامت قلب حمایت می کند. این گیاه سبز به عنوان یک دیورتیک طبیعی عمل کرده و برای افرادی که دارای فشار خون بالا یا سایر بیماری های مرتبط با قلب هستند بسیار مفید است.
تقویت کننده مغزیکی از خواص مارچوبه تقویت مغز و کاهش خطر ابتلا به بیماری های شناختی است. مقدار فولات و ویتامین B12 زیاد در مارچوبه نقش کلیدی در جلوگیری از اختلال شناختی دارند.
یک مطالعه که در سال ۲۰۱۶ در JAMA Psychiatry منتشر شده نشان دهنده ارتباط بین پایین بود سطح ویتامین B12 و پیری مغز است. با این حال، برای تعیین اهمیت مکمل های ویتامین B12 بر کاهش زوال مغز در افراد مسن، به مطالعات بیشتری نیاز است.
یک مطالعه که در سال ۲۰۰۷ در Annals of Neurosciences منتشر شده اثرات حفاظت کننده عصاره ریشه مارچوبه از اعصاب در حیوانات آزمایشگاهی و انسان ها تایید شد.
مصرف منظم مارچوبه می تواند از مغز در برابر بیماری های نورودنراتیو که نورون های مغزی را تحت تأثیر قرار می دهند، محافظت کند. برخی از بیماری های نورودنراتیو عبارتند از:
- بیماری آلزایمر
- پارکینسون
- هانتینگتون
جلوگیری از نقایص مادرزادیاگر باردار هستید و یا سعی در باردار شدن دارید، مارچوبه یکی از مواد غذایی است که باید قطعا در رژیم غذایی خود آن را قرار دهید. فولات یکی از مهمترین مواد مغذی برای زنان باردار است و مارچوبه منبع غنی این ماده مغذی است.
فولات تشکیل سلول های عصبی در جنین را تنظیم می کند. این ماده حتی به تشکیل سلول های عصبی در جنین کمک کرده، از تولد زودرس جلوگیری می کند و خطر ابتلا به اوتیسم را در نوزادان کاهش می دهد.
مطالعه ای که در سال ۲۰۱۱ در مجله Pregnancy منتشر شده نشان می دهد که مصرف فولیک اسید در تمام زنان باردار باعث کاهش ۷۹ درصدی نقایص لوله های عصبی در جنین ها می شود. به علاوه، آهن در مارچوبه باعث رشد کلی کودک می شود.
تنظیم میزان قند خونمارچوبه یک سلاح قدرتمند در آشپزی است که سطح قند خون را متعادل کرده و دیابت را کنترل می کند. ویتامین B در آن تولید انسولین را در بدن افزایش می دهد. انسولین هورمونی است که جذب گلوکز را افزایش می دهد. مارچوبه همچنین حاوی کروم است. کروه ماده معدنی است که توانایی انسولین را برای انتقال گلوکز از جریان خون به سلول ها افزایش می دهد.
مطالعه ای که اخیرا و در سال ۲۰۱۲ در British Journal of Nutrition منتشر شده بیان می کند که خواص مارچوبه گلوکز خون را با بهبود ترشح انسولین و عملکرد سلول های بتا در موش های دیابتی مبتلا به دیابت نوع ۲ ناشی از استرپتوزوتوسین کنترل می کند.
دیورتیک طبیعیمارچوبه یک دیورتیک طبیعی عالی است. این ماده باعث تولید ادرار می شود و به این ترتیب نمک و مایعات بیش از حد در بدن دفع می شود. این عوامل باعث کاهش خطر ابتلا به عفونت های دستگاه ادراری و سایر بیماری های دستگاه ادراری می شود.
خواص دیورتیکی مارچوبه برای افرادی که از تورم رنج می برند نیز سودمند است. تورم نتیجه انباشت بیش از حد مایعات در بافت های بدن است. غذاهای مدر مانند مارچوبه به شما کمک می کند مقداری از وزن آب و نفخ بدن را کم کنید.
حفظ سلامت بیناییخواص مارچوبه برای قدرت بینایی نیز مفید است. ویتامین A در این ماده کمک می کند تا شبکیه برای پردازش تصاویر و ارسال آن ها به مغز نور بیشتری را جذب کند. این روند برای قدرت بینایی بسیار ضروری است.
کمبود ویتامین A به مرور زمان می تواند باعث افت زاویه بینایی مرتبط با سن در اثر تضعیف شبکیه شود.
مارچوبه دارای یک نوع کاروتینوئید به نام زیگزانتین است که برای سلامت چشم بسیار مفید است. زیگزانتین مانند فیلترهای عینک دودی عمل می کند تا به چشم آسیب نرسد. این عامل برای محافظت از چشم در برابر قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش (UV) مفید است.
این ماده نقش محافظتی از چشم در برابر دژنراسیون ماکولا و آب مروارید مرتبط با سن دارد.
مبارزه با پیریخواص مارچوبه حتی روند پیری را کند می کند.
این سبزی غنی از ویتامین E است. ویتامین ای یک آنتی اکسیدان محلول در چربی است و مانع ایجاد علائم پیری زودرس، مانند چین و چروک پوست، لکه های پوستی و خطوط ظریف می شود. محافظت از بافت ها در برابر آسیب های رادیکال آزاد نیز از دیگر خواص مارچوبه است و باعث می شود پوست جوان و سالم بماند.
مقاله ای که در سال ۱۹۹۸ در Lancet منتشر شده است نشان می دهد که آنتی اکسیدان گلوتاتیون باعث کاهش سرعت روند پیری می شود. گلوتاتیون از پوست در برابر آسیب های ناشی از آلودگی و نور خورشید محافظت می کند. این عوامل باعث افزایش سرعت روند پیری می شوند.
مارچوبه نه تنها از پیری پوست بلکه از پیری سایر نقاط بدن نیز جلوگیری می کند. همان طور که گفتیم مارچوبه برای جلوگیری از مشکلات شناختی مغز نیز مفید است و از بسیاری از بیماری هایی که با افزایش سن ایجاد می شوند جلوگیری می کند.