رژیمِ کم-کربوهیدرات می‌تواند فرایندِ زوال عقل در اثر افزایش سن را معکوس کند

محققان دریافته‌اند که یک رژیم غذاییِ کم-کربوهیدارت ممکن است از زوال و آسیب مغزیِ ناشی از افزایشِ سن پیشگیری و حتی این فرایند را معکوس کند.

بعد از بررسیِ اسکن‌های مغزی، محققان دریافتند تخریبِ گذرگاه‌های مغزی از اواخر دهه ۴۰ در فرد شروع می‌شود که بسیار زودتر از زمانی است که پیش از این تخمین‌زده شده بود.

پرفسور لیلیان آر. موجیکا-پاردوی، استادِ بخشِ مهندسیِ زیست-پزشکی در دانشگاهِ استونی بروک در نیویورک، می‌گوید: «تغییراتِ مرتبط با افزایشِ سن که در سلول‌های عصبی رخ می‌دهند، ورای انتظارِ ما می‌توانند در سنین پایین‌تر و در اواخر دهه چهارم زندگی در فرد بروز کنند.»

«با این حال، این مطالعه همچنین نشان می‌دهد که مصرفِ رژیم‌هایی غذایی که در آن کمترین میزان از کربوهیدرات‌های ساده مصرف می‌شود می‌تواند از این روند پیشگیری و حتی آن را معکوس کند.»

محققان برای آنکه سازوکارِ اثرگذاریِ رژیمِ غذایی بر افزایشِ سنِ مغز را بهتر درک کنند، روی افرادِ جوانی تمرکز کردند که مغزشان هیچ نشانه‌ای از پیر شدن را نشان نمی‌داد. این زمانی است که پیشگیری بیشترین اثر را دارد.

آن‌ها با استفاده از اسکنِ مغزیِ ۱۰۰۰ نفر که بین سنینِ ۱۸ تا ۸۸ سال بودند، دریافتند که شدتِ آسیب به گذرگاه‌های مغزی بستگی به این دارد که فرد انرژی خود را از چه طریقی به دست آورد. آن‌ها دریافتند که گلوکز ثباتِ شبکه‌های مغز را کاهش می‌دهد، درحالیکه کِتون‌ها – که توسطِ کبد در رژیم‌های غذایی کم-کربوهیدارت تولید می‌شوند-شبکه‌های مغز را باثبات‌تر می‌کنند.

پروفسور موجیکا-پاردوی توضیح داد: «یافته‌های ما در این پژوهش هم خبر خوب محسوب می‌شود و هم خبر بد. «خبر بد از این لحاظ که ما متوجه شدیم نخستین نشانه‌های پیری مغز در اواخر دهه چهارم زندگی در فرد شروع می‌شود که بسیار زودهنگام‌تر از زمانی است که پیش از این تصور می‌کردیم.»

«اما خبر خوب این است که ما ممکن است بتوانیم با یک رژیمِ غذاییِ مؤثر از پیریِ زودرسِ مغز پیشگیری یا حتی روندِ آن را معکوس کنیم... و این رژیم شاملِ جایگزین کردنِ کتون با گلوکز به عنوانِ منبعِ سوختِ سلول‌های عصبی است.»

«ما فکر می‌کنیم که مغزِ افراد با افزایش سن توانایی خود را برای سوخت‌و‌سازِ مؤثرِ گلوکز از دست می‌دهد و این اتفاق باعث می‌شود که سلول‌های عصبی آهسته‌آهسته دچار قحطی و شبکه‌های مغزی دچارِ ناپایداری شوند. مشاهده این روند ما را بر آن داشت به این مسئله بپردازیم که آیا اگر یک منبعِ سوختِ مؤثرتر در شکلِ کِتون‌ها - که با کاهشِ مصرفِ کربوهیدرات یا نوشیدنِ مکمل‌های حاویِ کِتون حاصل می‌شود – در اختیارِ مغز بگذاریم، انرژیِ بیشتری نصیبِ مغز می‌شود یا خیر. ما به این نتیجه رسیدیم که حتی در افرادِ جوان‌تر نیز این انرژیِ افزوده می‌تواند به پایدارتر شدنِ شبکه‌های مغزی بینجامد.»

رژیمِ کتوژنیک چربی و پروتینِ بالا و کربوهیدارتِ پایین دارد و بدن را وا می‌دارد که در قیاس با زمانی که رژیمِ کربوهیدارت غالب است، چربی‌ها را با سرعتِ بالاتری بسوزاند. این رژیم در بدوِ امر برای درمانِ برخی از اشکالِ صرع در کودکان استفاده می‌شد؛ اما اکنون دانشمندان باور دارند که این رژیم ظرفیتِ کمک کردن به درمانِ سایرِ اختلالاتِ زیست-عصبی مانند بیماریِ پارکینسون و آلزایمر را نیز دارد.
دکتر کتی استابز، از تحقیقاتِ آلزایمرِ انگلستان، می‌گوید این تحقیق «بسیار جالب است»، اما به پژوهش‌های بیشتری در این زمینه نیاز است.

او می‌گوید: «رژیمِ کِتوژنیک خطراتِ خودش را نیز دارد. نشان داده شده که مصرفِ مقادیرِ بالای چربی به همراهِ مصرفِ کمِ میوه و سبزیجات، سلامتِ قلبِ افراد را به خطر می‌اندازد و عوارضِ جانبیِ خطرناک دارد.»

«همچنین، بی‌شمار تحقیقات نشان می‌دهند که بهترین رژیم غذایی برای مغز و قلب، رژیمِ غذاییِ مدیترانه‌ایست که شاملِ مصرفِ مقادیرِ بالای غلاِت سبوس‌دار است؛ بنابراین برای پذیرش اینکه رژیمِ کتوژنیک جایگزین مناسبی برای رژیمِ مدیترانه‌ایست به پژوهش‌های بیشتری نیاز است.»