فرارو نوشت: محمد بن سلمان، هنوز پادشاه نشده است. اما آیا او آخرین پادشاه عربستان سعودی خواهد بود؟ با سقوط قیمتهای جهانی نفت در اثر بحران کرونا، این سوال مجددا مطرح شده است. به اعتقاد برخی تحلیلگران، نفت آخرین پایه نظام سعودی بود که حالا به خطر افتاده است.
به گزارش فرارو، بحث و جدل درباره سقوط نظام عربستان سعودی به هیچ وجه جدید نیست. سالها قبل از اینکه بحران کرونا اتفاق بیافتد، این بحث مطرح بود و حتی کتابهایی درباره آن نوشته شد. سال ۲۰۱۳، کارن الیوت هاوس، روزنامه نگار آمریکایی، کتابی درباره عربستان نوشت و از وقوع طوفان سیاسی در آینده خبر داد. سپس در همان سال، کریستوفر دیویدسون، استاد دانشگاه، کتابی تحت عنوان «بعد از شیوخ: فروپاشی آینده پادشاهیهای خلیج (فارس)» نوشت و صریحا از پایان نزدیک عصر این پادشاهیها سخن گفت. علاوه بر این، اندیشکدهها و رسانههای غربی نیز هر از چندگاهی درباره احتمال فروپاشی نظام سیاسی عربستان گمانهزنی میکنند.
بعد از سقوط قیمت نفت، تحلیل و گمانهزنی درباره آینده سیاسی عربستان شدت گرفته است. اغلب این تحلیلها بر این فرض استوار هستند که اقتصاد عربستان قادر نیست سقوط قیمتهای نفت را برای مدت طولانی تحمل کند و در نتیجه، عربستان دیر یا زود با کسری بودجه عظیمی مواجه خواهد شد.
سه پایه حکومت عربستان از دیدگاه برخی ناظران، چشم انداز عربستان بدون نفت، بسیار تیره و تار است. دیوید هرست، سردبیر وبگاه میدل ایست آی، از جمله این ناظران است که اخیرا طی یادداشتی در همین وبگاه، با اشاره سقوط قیمتهای نفت، امکان تبدیل شدن عربستان به یک کشور بدهکار را واقعی دانست. به نوشته هرست، سقوط مالی عربستان برای مدتی در جریان بوده است. وقتی ملک سلمان در ۲۳ ژانویه ۲۰۱۵ به قدرت رسید، ذخایر ارزی عربستان ۷۳۲ میلیارد دلار بود. اما به گفته صندوق پولی عربستان سعودی، ذخایر عربستان در دسامبر سال گذشته میلادی به ۴۹۹ میلیارد دلار رسیده است. این یعنی عربستان در چهار سال، ۲۳۳ میلیارد دلار از ذخایر خود را هزینه کرده است. همچنین، طبق آمار بانک جهانی سرانه تولید ناخالص داخلی عربستان از ۲۵۲۴۳ دلار در سال ۲۰۱۲ به ۲۳۳۳۸ دلار در ۲۰۱۸ رسید. صندوق بین المللی پول نیز پیش بینی کرده که بدهی خالص عربستان در سال جاری به ۱۹ درصد تولید ناخالص داخلی و در سال آینده به ۲۴ درصد خواهد رسید. در عین حال، بحران کرونا و بحران ریزش قیمت ها، ممکن است تا سال ۲۰۲۲ بدهی عربستان را به ۵۰ درصد برسانند.