کرونا؛ پنج دروغ بزرگ

بی بی سی :حجم گسترده انتشار توصیه‌های گمراه‌کننده و دروغ درباره کرونا موجب شد تا برخی شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌های موبایل، خودشان دست به کار شوند تا جلوی این سیل اطلاعات غلط را کنترل کنند.
 
شرکت واتس‌اپ روز سه‌شنبه اعلام کرد که از این پس تعداد ارسال پیام‌هایی که کاربران می‌توانند برای دیگران فوروارد کنند، محدود خواهد کرد.
 
فیس‌بوک هم پیشتر محدودیتهایی از این دست را اعمال کرده که می‌گوید موجب شده تا حجم پیامهایی که فوروارد می‌شوند، ۲۵ درصد کاهش یابد.
 
استفاده از روغن بفنشه برای درمان کرونا یا اثرات مثبت نوشیدن الکل در پیشگیری از این ویروس از جمله اخبار نادرستی بودند که از نخستین روزهای این بحران در ایران منتشر شدند.
 
انتشار این اطلاعات غلط و خبرهای دروغ در ایران و جهان متوقف نشده. در ادامه تعدادی از این خبرها را مرور می‌کنیم:
۱- بادکش کردن کرونا را درمان می‌کند
این ادعا به نقل از یک "دکتر متخصص بیماری‌های عفونی و طب ایرانی-اسلامی" منتشر شده است. او می‌گوید که در جریان درمان بیمارهایش متوجه شده که اگر بیماران مبتلا به کووید-۱۱ "هر روز ناحیه پشت سینه را به‌صورت آرام و ملایم، بادکش کنند" درمان می‌شوند.
 
او همچنین به افراد سالم هم توصیه کرده که با بادکش کردن از ابتلا به این بیماری پیشگیری کنند.
 
بادکش کردن یا cupping therapy که برخی آن را "حجامت خشک" نیز می‌نامند، از روش‌های طب غیرمتعارف است که اساسا فواید پزشکی‌اش با پرسش‌هایی روبه‌روست.
 
اما حتی کسانی که مبلغ این روش هستند، این کار را راهی برای رفع دردهای عضلانی، تمدد اعصاب و نوعی حرکت کششی مناسب برای ورزشکاران معرفی می‌کنند.
 
هیچ ارتباطی میان این کار و درمان بیماری کووید-۱۹ نیست و برخلاف بسیاری از توصیه‌های طب‌ سنتی، حتی اثری بر افزایش ایمنی بدن ندارد.
۲- بحران کرونا، توطئه‌ای ضد دونالد ترامپ است
رسانه‌های دست‌راستی آمریکا و در صدرشان شبکه خبری فاکس نیوز از جمله منابعی بودند که در آغاز بحران، هشدارها درباره کرونا را توطئه "لیبرال‌ها و چپ‌ها" علیه موفقیت‌های اقتصادی دونالد ترامپ توصیف کردند.
 
سال ۲۰۲۰ انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا برگزار می‌شود. صعود ارزش بازارهای سهام یا کاهش آمار بیکاری از جمله موضوعاتی هستند که دونالد ترامپ به عنوان امتیازهای سیاسی خود در این انتخابات بر روی آنها حساب کرده بود.
 
از روزهای نخستین آغاز بحران کرونا، نشانه‌های روشنی از یک بحران اقتصادی بزرگ و کند شدن رشد اقتصادی در ابعاد جهانی نمایان شد. در آن زمان رسانه‌هایی مانند فاکس نیوز سعی کردند که بحران را کوچک و بی‌اهمیت نشان دهند و مردم را تشویق می‌کردند که به زندگی روزمره ادامه دهند.
 
یکی از خبرهای دروغین این بود که مخالفان ترامپ با اهداف سیاسی این "بحران قلابی" را راه انداخته‌اند. این ادعا هیچ سندی نداشت و حتی موجب شد تا گروهی از اساتید دانشگاه و روزنامه‌نگاران با انتشار نامه سرگشاده از فاکس‌نیوز بخواهند که از دروغ خواندن بحران کرونا دست بکشد.
 
در نهایت آمریکا با آمار بالای مبتلایان و قربانیان کرونا روبه‌رو شد.
۳- آنتن‌های ۵G موجب شیوع کرونا می‌شوند
این یکی از عجیب‌ترین و فراگیرترین خبرهای دروغی است که درباره کرونا منتشر شده و خیلی سریع در ابعادی جهانی، بسیاری را گمراه‌ کرده است.
 
ظاهرا منبع اولیه خبر مصاحبه یک پزشک بلژیکی با یک روزنامه محلی است که متن مصاحبه از اینترنت حذف شده. یک ویدئو هم منتشر شده که برخی ادعا کردند حمله مردم چین به آنتن‌های ۵G را نشان می‌دهد.
 
این ویدئو واقعی است، اما ربطی به کرونا ندارد. ویدئو متعلق به اعتراض‌های هنگ‌کنگ است و حمله به ابزارهایی که گفته می‌شد حکومت چین برای جاسوسی از مردم نصب کرده.
 
شبکه ۵G سریعترین تکنولوژی اینترنت موبایل است و به آنتن‌هایی مخصوص نیاز دارد.
۴- کشیدن تریاک، از ابتلا به کرونا پیشگیری می‌کند
این شایعه شبیه به خبر دروغین مربوط به نوشیدن الکل است. چنانکه حسین رضایی زاده، رییس دانشکده طب ایرانی دانشگاه علوم‌ پزشکی تهران گفته، شایعه ابعادی گسترده‌ نیز پیدا کرده و برخی ادعا می‌کنند مواد مخدر گوناگون، جلوی ابتلا به کرونا را می‌گیرد.
 
به نوشته خبرگزاری ایرنا حتی شایعاتی منتشر شده که سیگار کشیدن هم به عدم ابتلا به کرونا کمک می‌کند.
 
دکتر رضایی‌زاده درباره این خبرهای دروغین گفته است: "موضوع سیگار و مواد مخدر هم مانند مصرف الکل به اشتباه مطرح شده و هیچ شواهد علمی وجود ندارد که افراد معتاد به سیگار یا مواد مخدر بهبودی بیشتر یا ابتلای کمتری دارند و هیچ موضوع علمی این بحث را تایید نمی‌کند."
 
او همچنین گفت که اصولا خبر پیدا شدن راه درمان کرونا از طریق طب‌سنتی صحت ندارد و ادعایی کذب است.
 
او تایید کرد که متخصصانی در حال تحقیق در این زمینه هستند، اما راه درمان کرونا پیدا نشده است.
۵- حجامت افراد را در برابر کرونا واکسینه می‌کند
این ادعا به اشکال مختلف مطرح شده و حتی برخی رسانه‌های رسمی‌ (فراتر از شبکه‌های اجتماعی) مانند خبرگزاری ایسنا درباره این ادعا با برخی به عنوان کارشناسان این روش طب غیرمتعارف مصاحبه کرده‌اند.
 
حجامت یکی دیگر از روش‌های جنجالی طب‌غیرمتعارف است که این بار نه تنها فایده داشتن آن با پرسش‌هایی روبه‌رو است، بلکه اصولا برخی آن را مضر می‌دانند.
 
وزارت بهداشت ایران حتی در دوره‌ای انجام حجامت را به دلیل مضراتش از جمله گسترش بیماری‌های عفونی و خونی ممنوع کرد. اما در سال ۱۳۸۰ شورای نگهبان تصمیم وزارت بهداشت را غیرشرعی خواند و دیوان عدالت اداری حکم داد که بخشنامه ممنوعیت حجامت لغو شود.
 
با این حال همچنان سازمان انتقال خون اعلام کرده حاضر نیست از کسی که حجامت کرده، به مدت یکسال خون بگیرد.
 
حجامت نه فقط در برابر کرونا بلکه برای هیچ ویروس دیگری کارکرد واکسن را ندارد.