جنگنده‌های اف-۳۵ آمریکا بر فراز مرز؛ آیا ایران توان رویارویی دارد؟

یورونیوز :سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه روز جمعه ۱۷ ژانویه در جریان نشست خبری بزرگ و سالانه خود در مسکو که در آن گزارشی از فعالیتهای دستگاه سیاست خارجی روسیه در سال ۲۰۱۹ میلادی را ارائه داد، به موضوعات بین‌المللی متعددی از جمله سقوط هواپیمای بوئینگ ۷۳۷ خطوط هوایی اوکراین با ۱۷۶ سرنشین در خاک ایران اشاره کرد.
 
او با اشاره به اینکه سقوط این هواپیما نشانه‌ای برای تهران و واشنگتن است تا متعهد به کاهش تنش‌ها و توقف تهدید یکدیگر شوند، گفت که بنا بر گزارش‌ها در زمان سرنگونی این هواپیما، دست‌کم شش فروند جنگنده اف-۳۵ آمریکا در نزدیکی مرزهای ایران دیده شده‌اند.
 
آقای لاوروف گفت: «اطلاعاتی وجود دارد مبنی بر اینکه پس از حمله [ایران به پایگاه نظامیان آمریکایی‌ در عراق]، ایرانی‌ها انتظار داشتند که حمله دیگری از سوی آمریکا انجام شود. آنها نمی‌دانستند این حمله چگونه انجام خواهد شد اما دست‌کم شش فروند جنگنده اف-۳۵ درست در فضای هوایی هم‌مرز ایران در حال پرواز بودند. اینها اطلاعاتی هستند که از نظر من هنوز نیاز به بررسی برای تایید دارند. اما می‌خواهم تاکید کنم که در چنین شرایطی همواره یک فضای عصبی حاکم است.»
هواپیماهای اف-۳۵ چه قابلیتهایی دارند و تا چه اندازه برای ایران یک تهدید جدی محسوب می‌شوند؟
آن بخش از نیروی هوایی آمریکا که به منطقه خلیج فارس فرستاده شده‌اند، مجهز به جنگنده‌های بمب‌افکن اف-۱۵ای‌، جنگنده‌های رادارگریز اف‌-۲۲ و اف‌-۳۵ همچنین بمب‌افکن‌های ب-۵۲ هستند.
 
علاوه بر این، پنتاگون یک سیستم نظارتی گسترده در منطقه خلیج فارس دارد که شامل نظارتهای ماهواره‌ای، هواپیماهای بدون سرنشین و سنسورهای زمینی و دریایی می‌شود.
 
جنگنده‌های لاکهید مارتین اف-۳۵ ایالات متحده آمریکا، هواپیماهایی چند منظوره و نسل پنجمی هستند که از پیشرفته‌ترین هواپیماهای جنگی حال حاضر جهان محسوب می‌شوند.
 
این هواپیماها رادارگریز و تک سرنشین هستند و هدف اصلی از طراحی آنها انجام ماموریتهای تهاجمی و حمله است؛ اگرچه که دارای قابلیتهای لازم برای انجام ماموریتهای شناسایی و دفاع هوایی نیز هستند.
 
بنا بر اعلام کارخانه سازنده این هواپیما، جنگنده اف-۳۵ در مقایسه با دیگر هواپیماهای جنگی نیاز به پشتیبانی لجستیکی کمی دارد با این وجود در یک نبرد هوایی، چهار برابر موثرتر از یک جنگنده معمولی و در یک نبرد زمینی، هشت برابر موثرتر از دیگر جنگنده‌ها و در ماموریتهای شناسایی و دفاع هوایی، سه برابر موثرتر از جنگنده‌های معمولی است.
 
از آنجایی که در طراحی این جنگنده از پیشرفته‌ترین روش‌های کاهش بازتاب راداری و کاهش تشعشعات مادون قرمز استفاده شده است، قابلیت پنهان کاری (Stealth) و رادارگریزی آن نیز بطور قابل توجهی بالاست.
 
سیستم «یکپارچه ساختار بال و بدنه» در جنگنده اف-۳۵ باعث شده است که علاوه بر تقویت توان رادارگریزی آن، حمل تسلیحات بیشتر در زیر بال‌ها نیز ممکن شود.
 
این هواپیما توانایی حمل انواع سلاح‌های جنگی، از هوا به هوا گرفته تا موشکهای کروز، هدایت لیزری، هدایت ماهواره‌ای، ضد کشتی و سلاح هسته‌ای را دارد و از زمره منعطف‌ترین جنگنده‌های ساخته شده در جهان محسوب می‌شود که علاوه بر تسلیحات ساخت آمریکا، قابلیت حمل و استفاده از سلاح‌های دیگر کشورهای جهان را نیز دارد.
هواپیمای اف-۳۵ اولین جنگنده‌ای است که حتی کلاه خلبان آن دارای قابلیتهای منحصر بفردی از جمله یک صفحه نمایشگر است. به کمک این صفحه نمایشگر، اطلاعاتی که پیش از این در سامانه هاد (Head Up Display) وجود داشت، اکنون مقابل دیدگان خلبان به نمایش درمی‌آیند. تصاویر «دید در شب» نیز از طریق حسگرهای الکترواپتیک به کلاه خلبان فرستاده شده و از آنجا روی این صفحه نشان داده می‌شوند.
 
همچنین هواپیمای اف-۳۵ اولین جنگنده‌ای است که در آن دستورات خلبان حتی بطور صوتی (DVI) نیز قابل اجرا هستند. به این ترتیب خلبان می‌تواند حتی با گفتار خود برخی از فرامین را اجرا کند.
 
از دیگر ویژگی‌های منحصربفرد دیگر آن، یک برنامه رایانه‌ای پیشرفته و متشکل از بیش از ۸ میلیون کد است؛ یعنی دستکم ۴ برابر بیشتر از نزدیکترین رقیب این هواپیما یعنی اف-۲۲.
 
این برنامه رایانه‌ای پیشرفته، به کمک دانش هوش مصنوعی و ترکیب اطلاعات حسگرها، تصویری واضح و یکپارچه را مقابل دیدگان خلبان به نمایش می‌گذارد.
 
این هواپیما بیشترین تعداد حسگرها را در مقایسه با دیگر جنگنده‌ها دارد و به همین دلیل توانایی کشف هواپیماها، موشکها و دیگر تجهیزات جنگی توسط آن، بسیار بیشتر از دیگر جنگنده‌ها است.
 
سرمایه‌گذار اصلی برای طراحی و ساخت این هواپیما ایالات متحده آمریکا بوده اما مجموعه گسترده‌ای از کشورها از جمله بریتانیا، ایتالیا، هلند، ترکیه، کانادا، استرالیا، نروژ و دانمارک نیز در تامین سرمایه ساخت آن مشارکت داشتند.
 
تا کنون دست‌کم ۱۰ کشور جهان این جنگنده را خریده‌اند یا قصد خرید آن را دارند؛ از جمله ایالات متحده آمریکا، کره جنوبی، ژاپن، اسرائیل، بریتانیا، ایتالیا، استرالیا و ترکیه.