پیام سلامت : درد، حساسیت، خونریزی و خارش شدید از جمله مهمترین علائم بواسیر هستند. خوشبختانه بعضی از خوراکی ها و مواد غذایی می توانند به کاهش علائم و جلوگیری از بواسیر کمک کنند. در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت می خواهیم به مواد غذایی اشاره کنیم که برای جلوگیری از بواسیر مفیدند. با ما همراه شوید.
جلوگیری از بواسیر به کمک مواد غذایی
حبوبات وقتی می خواهید از ایجاد یا شعله ور شدن علائم این بیماری جلوگیری کنید؛ یکی از مهمترین قوانینی که باید رعایت شود این است که اطمینان حاصل کنید که به اندازه کافی فیبر دریافت می کنید. دو نوع فیبر در مواد غذایی مختلف وجود دارد. فیبر محلول و فیبر نامحلول. فیبر محلول در دستگاه گوارش ماده ژل مانندی را تشکیل می دهد و توسط باکتری های مفید در روده قابل هضم است. اما فیبر نامحلول به افزایش حجم مدفوع کمک می کند. برای منظم شدن دفع مدفوع بدن نیاز به هر دو نوع فیبر دارد.
حبوبات دانه های خوراکی گیاهانی هستند که جزء خانواده Fabaceae محسوب می شوند. لوبیا، عدس، نخود فرنگی، سویا، بادام زمینی و نخود از جمله حبوبات پر مصرف در جهان می باشند که حاوی هر دو نوع فیبر بوده اما از نظر فیبر محلول غنی تر هستند.
به عنوان مثال ۱ فنجان (۱۹۸ گرم) عدس پخته شده تقریباً ۱۶ گرم فیبر دارد. این مقدار تقریباً نیمی از نیاز روزانه بدن مردان به فیبر را تامین می کند. اکثر بزرگسالان باید بین ۲۱ تا ۳۸ گرم فیبر در روز دریافت کنند. البته این مقدار ممکن است بسته به سن و جنسیت فرد متفاوت باشد.
عدس و سایر حبوبات می توانند حجم مدفوع را زیاد کنند و باعث شوند که برای دفع نیاز به زور زدن نداشته باشید. این امر می تواند به جلوگیری از بواسیر یا کاهش علائم این بیماری کمک کند.
غلات کامل مانند حبوبات، غلات کامل نیز غنی از فیبر هستند. غلات کامل به ویژه از نظر فیبر نامحلول سرشار هستند. فیبر هضم غذا را راحت تر کرده و می تواند به کاهش درد و ناراحتی ناشی از هموروئید کمک کند.
به خاطر داشته باشید که منظورمان از غلات کامل؛ آرد و نان گندم سفید نیست بلکه منظور آرد و نان سبوس دار است. علاوه بر گندم سبوس دار؛ جو، ذرت، کینوا، برنج قهوه ای، چاودار کامل و جو دوسر نیز جزء غلات کامل محسوب می شوند.
بلغور جو دوسر گزینه بسیار مناسبی است که می توانید آن را در رژیم غذایی خود بگنجانید. این ماده حاوی یک نوع خاصی از فیبر محلول به نام بتا گلوکان است که در بدن عملکردی مانند پری بیوتیک ها داشته و از میکروبیوم روده حمایت می کند. پری بیوتیک ها به تغذیه باکتری های مفید در روده کمک می کنند.
هنگام خرید جو دوسر این نکته را بخاطر بسپارید که جو دوسر پرک نشده مدت زمان بیشتری برای پخت و پز نیاز دارد اما کمتر فرآوری شده است. این نوع جو دوسر بیش از ۵ گرم فیبر در هر وعده ۱/۴ لیوانی (۴۰ گرم) دارد. در مقایسه با آن؛ در همین مقدار جو دو سر پرک شده حدود ۴ گرم فیبر یافت می شود.
کلم بروکلی و سایر سبزیجات کریستالی سبزیجات کریستالی که شامل کلم بروکلی، گل کلم، کلم بروکسل، آروگولا، بوک چوی، کلم پیچ، تربچه، شلغم و کلم کالی هستند نیز برای جلوگیری از بواسیر بسیار مفیدند. اگرچه این سبزیجات بیشتر به دلیل خاصیت ضد سرطانی شناخته شده اند اما فیبر نامحلول آن ها نیز زیاد است.
به عنوان مثال ۱ فنجان (۷۶ گرم) کلم بروکلی خام حدود ۲ گرم فیبر را برای بدن تأمین می کند. همه این مقدار فیبر نامحلول است. همانطور که گفتیم فیبر نامحلول برای افزایش حجم مدفوع و منظم نگه داشتن روند دفع روده مفید است.
علاوه بر این سبزیجات کریستالی حاوی گلوکوزینولات نیز می باشند. گلوکوزینولات یک ماده گیاهی است که باکتری های روده توانایی تجزیه آن را دارند.
در یک مطالعه که بر روی ۱۷ بزرگسال انجام شد مشخص گردید که افزایش مصرف سبزیجات کریستالی به اندازه ۶٫۴ گرم به ازای هر پوند از وزن بدن (۱۴ گرم به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن) میکروبیوم روده را در عرض ۲ هفته متنوع می کند.
تنوع باکتری ها در روده موجب می شود که دستگاه گوارش مقاوم تر شده و سیستم ایمنی تقویت شود. این خاصیت به همراه فیبر نامحلول، سبزیجات کریستالی را به مواد غذایی مفیدی برای جلوگیری از بواسیر تبدیل کرده اند.
کنگر فرنگی کنگر فرنگی با فیبر غنی شده است. به طوری که هر ۱۲۸ گرم از آن حدود ۷ گرم فیبر دارد. مانند بسیاری از مواد غذایی سرشار از فیبر، فیبر کنگر فرنگی نیز به تغذیه باکتری های مفید در روده کمک می کند.
دو مطالعه انسانی دریافتند که اینولین (که نوعی فیبر محلول موجود در کنگر فرنگی است) تعداد باکتری های مفید روده مانند Bifidobacteria و Lactobacilli را افزایش می دهد. بنابراین مصرف این ماده ممکن است با سالم نگه داشتن و منظم کردن حرکات روده از بروز بواسیر جلوگیری کرده یا از علائم آن بکاهد.
سبزیجات ریشه ای سبزیجات ریشه ای مانند سیب زمینی شیرین، شلغم، چغندر، روتاباگا، هویج و سیب زمینی پر از مواد مغذی هستند. آنها سرشار از فیبر سالم بوده و در هر وعده آن ها حدود ۳ الی ۵ گرم فیبر وجود دارد.
وقتی صحبت از سبزیجات ریشه ای می شود؛ این نکته را به خاطر داشته باشید که بخش زیادی از فیبر موجود در این خوراکی ها در پوستشان نهفته است. بنابراین سعی کنید این سبزیجات را همراه با پوست مصرف کنید.
علاوه بر این سیب زمینی پخته شده و خنک شده حاوی نوعی کربوهیدرات معروف به نشاسته مقاوم است که قابل هضم نمی باشد. مانند فیبر محلول، نشاسته مقاوم نیز به تغذیه باکتری های روده کمک می کند. از آنجا که این سبزیجات یبوست را کاهش می دهند؛ مصرف آنها ممکن است از ایجاد علائم هموروئید جلوگیری کند.
بهترین راه برای گنجاندن سبزیجات ریشه ای در رژیم غذایی تان، تفت دادن، بخارپز کردن و یا پختن آنها با پوست است.
کدو تنبل کدو تنبل فیبر را وارد بشقابتان می کند. در هر فنجان (۲۰۵ گرم) کدو تنبل پخته خرد شده حدود ۹ گرم فیبر وجود دارد. شما می توانید از پوره این نوع کدو برای تهیه سس های مختلف و قوام دادن به سوپ استفاده کنید. فقط یادتان نرود که این ماده غذا را کمی شیرین می کند.
فلفل دلمه ای یکی دیگر از سبزیجات عالی که مصرف آن برای جلوگیری از بواسیر توصیه می شود؛ فلفل دلمه ای است. هر فنجان (۹۲ گرم) فلفل دلمه ای خرد شده تقریباً ۲ گرم فیبر دارد. علاوه بر این فلفل دلمه ای با ۹۳٪ آبی که در خود پنهان کرده است؛ بسیار آبرسان نیز می باشد.
در کنار فیبر، آب موجود در این ماده نیز باعث می شود مدفوع راحت تر دفع شود.
کرفس مانند فلفل دلمه ای، کرفس نیز آب زیادی دارد و حاوی فیبر می باشد. این مواد مدفوع شما را نرم کرده و با مصرف آنها دیگر نیازی نیست برای دفع زور بزنید. یک ساقه بزرگ ۱۱ تا ۱۲ اینچی (۲۸ تا ۳۱ سانتی متری) کرفس ۱ گرم فیبر دارد و از ۹۵٪ آب تشکیل شده است.
این سبزی ترد را داخل سالاد خرد کنید، آن را به سوپ یا خورش اضافه کنید و یا ساقه های آن را در مقداری کره گردو تفت داده و به عنوان دور چین غذا میل کنید.
خیار و ملون خیار و ملون متعلق به خانواده Cucurbitaceae هستند و مانند فلفل دلمه ای و کرفس، روش خوبی برای وارد کردن فیبر و آب به دستگاه گوارش می باشند. فقط یادتان نرود که خیار را حتما با پوست استفاده کنید. زیرا پوست خیار بیشتر از خود خیار فیبر دارد.
گلابی یک گلابی متوسط نزدیک به ۶ گرم فیبر دارد که ۲۲٪ از نیاز روزانه بدن به فیبر را تامین می کند. حتماً این میوه را با پوست میل کنید. زیرا در این قسمت از میوه مقدار زیادی فیبر انباشته شده است.
گلابی یک میان وعده عالی است اما می توانید از آن در خورش های مختلف مانند خورش به نیز استفاده کنید.
سیب سیب نیز مانند گلابی دارای مقدار زیادی فیبر است. به عنوان مثال یک عدد سیب متوسط تقریباً ۵ گرم فیبر دارد. علاوه بر این مقداری از این فیبر، پکتین است که نوعی فیبر محلول محسوب شده و باعث ایجاد ماده ژل مانند در دستگاه گوارش می شود.
این ویژگی به نرم شدن و حجیم کردن مدفوع کمک می کند، فشار را کاهش می دهد و از ایجاد مشکلات گوارشی پیشگیری می کند.
تمشک درست است که انواع توت غنی از فیبر هستند؛ اما فیبر موجود در تمشک بیش از همتایان خود است. هر ۱ فنجان (۱۲۳ گرم) تمشک خام حدود ۸ گرم فیبر داشته و از ۸۵ درصد آب تشکیل شده است.
موز موز با داشتن پکتین و نشاسته مقاوم یک ماده غذایی ایده آل برای کاهش علائم هموروئید است. یک عدد موز متوسط ۸ تا ۷ اینچی (۱۸ الی ۲۰ سانتی متر) ۳ گرم فیبر را در اختیار شما قرار می دهد.
در حالی که پکتین موجود در این میوه ژلی در دستگاه گوارش ایجاد می کند که حجم مدفوع را افزایش می دهد. نشاسته مقاوم آن نیز باکتری های مفید روده را تغذیه می کند. بنابراین موز ترکیبی عالی برای جلوگیری از بواسیر است.
آلو آلو نوعی مسهل طبیعی محسوب می شود. مطالعات نشان داده اند که مصرف حداکثر ۱۰ عدد آلو در روز می تواند قوام مدفوع و تحرک دستگاه گوارش را در بین افراد مبتلا به یبوست بهبود بخشد.
این خاصیت نه تنها به فیبر بلکه به سوربیتول موجود در آن نیز نسبت داده می شود. سوربیتول یک قند الکلی است که در روده به خوبی هضم نمی شود. این ماده آب را به سمت دستگاه گوارش می کشد، مدفوع را نرم می کند و نیاز به استفاده از سرویس بهداشتی را افزایش می دهد.
مایعات هیدراته کردن بدن به نرمتر شدن مدفوع کمک می کند. میزان مصرف آب شما به سن، جنسیت و میزان فعالیت بدنیتان بستگی دارد. سعی کنید بیشتر از آب ساده استفاده کنید. اما اگر میل به مصرف آب معمولی ندارید کافی است که چند قطره آبلیمو در آن بچکانید.
بعضی اوقات مصرف مایعاتی که قندشان کم است، مانند چای شیرین نشده نیز توصیه می شود. به طور کلی نوشیدن هشت لیوان آب در روز توصیه می شود. اما این توصیه خودسرانه است که ریشه در شواهد علمی ندارد. همانطور که گفتیم میزان نیاز بدن به آب به عوامل مختلفی بستگی دارد.
مواد غذایی که برای جلوگیری از بواسیر باید از مصرف آنها اجتناب کنید
محدود کردن غذاهایی که فیبر کمی دارند ایده بسیار عالی برای جلوگیری از بواسیر است. این مواد می توانند یبوست را بدتر کنند. خوراکی ها کم فیبر که باید از مصرف آنها اجتناب کنید عبارتند از:
- محصولات لبنی
- آرد سفید و تمام محصولاتی که از آن تهیه می شود.
- گوشت قرمز
- گوشت های فرآوری شده مانند سوسیس و کالباس
- غذاهای سرخ شده
- غذاهای شور
شما همچنین باید از مصرف موارد زیر نیز اجتناب کنید:
غذاهای ادویه دار. گرچه این غذاها لزوماً کم فیبر نیستند اما ممکن است باعث افزایش درد و ناراحتی همراه با بواسیر شوند.
نوشیدنی های کافئین دار. این نوشیدنی ها به خصوص قهوه ممکن است مدفوع را سفت کرده و استفاده از دستشویی را دردناک تر کند.
الکل. نوشیدنی های الکلی نیز مانند نوشیدنی های کافئین دار می توانند مدفوع را خشک کرده و ناراحتی ناشی از هموروئید را تشدید کنند.