ادعای سفیر آمریکا در آلمان برای تأمین اینترنت ایرانیان تا چه حد قابل اجراست؟

دویچه وله :ریچارد گرنل، سفیر آمریکا در آلمان می‌گوید آمریکا از نظر فنی این توانایی را دارد که مردم ایران را به اینترنت وصل کند و مطمئن شود که حکومت نمی‌تواند آن را مسدود کند. این ادعا تا چه حد قابل اجراست؟
 
ریچارد گرنل، سفیر آمریکا در آلمان، با انتشار پیامی در شبکه توییتر گفته است که آمریکا توانایی تأمین اینترنت برای مردم ایران را دارد. او از تولید‌کنندگان بزرگ تلفن‌های همراه، گردانندگان موتورهای جستجو و رسانه‌های اجتماعی خواسته است برای اجرای چنین وعده‌ای نیروی خود را متحد کنند.
 
آنچه گرنل می‌گوید در نگاه نخست شبیه داستان‌های علمی - تخیلی به نظر می‌رسد. چون اگر حکومتی مسیرهای ارتباط با شبکه را قطع کند، دسترسی به اینترنت از طریق کامپیوتر و تلفن‌های همراه برای کاربران معمولی تقریبأ غیرممکن می‌شود.
 
شبکه جهانی وب برای عملکرد صحیح به اتصال دائم با شبکه نیاز دارد تا بتواند بسته‌های داده را ارسال و دریافت کند. اگر حکومتی این ارتباط را قطع کند، وب از کار می‌افتد. اما اوایل دهه ۹۰ میلادی پیش‌از اینکه شبکه جهانی وب همه‌گیر شود، بسیاری از اینترنت برای ارتباط با یکدیگر استفاده می‌کردند آن‌هم بدون اینکه، به صورت دائم آنلاین باشند.
 
آن زمان از برنامه‌های CrossPoint استفاده می‌شد. این برنامه‌ها نرم‌افزارهای بحث و گفتگو را با یک برنامه ایمیل همراه می‌کردند. سرور آن‌‌ها هم رایانه‌های شخصی خانگی بودند که مجهز به یک یا دو مودم تلفنی بودند.
 
این سرورها با یک تماس تلفنی به هم متصل می‌شدند و داده‌ها را مبادله می‌کردند. این روش در حکومت‌های استبدادی هم پاسخگو بود. مثلأ سال ۱۹۹۱ در جریان جنگ داخلی یوگسلاوی شبکه‌ای به نام "زمیر" فعال بود. به محض اینکه یکی از کامپیوترهای خانگی این شبکه با یک خط تلفن در کشوری آزاد مرتبط می‌شد، ارتباط شبکه با اینترنت هم برقرار می‌‌شد.
 
در چنین روشی ممکن است‌، ارسال یک ایمیل از فرستنده به گیرنده چند روز طول بکشد، اما این در هر حال سریعتر از نامه‌های پستی است.
 
روشن است، راه حلی که بتواند به مردم ایران و شهروندان سایر حکومت‌های مستبد امروزی کمک کند، باید بهتر باشد. سیستمی که سفیر آمریکا از آن صحبت می‌کند بر اصل ارتباط صدها هزار یا میلیون‌ها تلفن هوشمند استوار است. به این ترتیب که تمام کسانی که می‌خواهند به چنین سیستمی بپیوندند، می‌توانند با نصب یک اپ به طور مستقیم با هم مرتبط شوند. در این وضعیت هر گوشی تلفن خود تبدیل به یک سرور می‌شود و با تلفن‌های دیگری که در مجاورت آن است مرتبط می‌شود.
 
چنین سیستمی یک اینترنت موازی ایجاد می‌کند که برقراری ارتباط با یکدیگر را برای کاربران فراهم می‌سازد. اگر حفر‌ه‌ای در این شبکه به وجود آید، پیام ارسال شده باید صبر کند تا به مسیر ارتباطی بعدی رسد.
 
چنین سیستمی پیشتر نمونه‌ای به نام برنامه Bridgefy داشته است. در این برنامه گوشی‌های هوشمند از طریق بلوتوث به هم متصل می‌شوند. تظاهرکنندگان در هنگ کنگ قبلاً از این برنامه با موفقیت استفاده کرده‌اند. معترضان در لبنان هم از این سیستم استفاده می‌کنند.

To our friends in #Lebanon: remember messages sent privately (person to person) are encrypted, but not messages that shared via the Broadcast chat. We're stating this due to the large amount of support requests we've received.

For more info on the app: https://t.co/DGlarKXDQi

— Bridgefy (@bridgefy) 11 November 2019