چرا بنزین در ایران ۶۰۰ برابر بازار جهانی گران شد؟

یورونیوز :چرا در حالی که قیمت جهانی هر لیتر بنزین در فاصله سال‌های ۱۳۵۷ تا ۱۳۹۸ نزدیک به ۵ برابر شده، قیمت ریالی آن در ایران ۳ هزار برابر شده است؟
 
دولت‌ها در ایران به ویژه از ۴۱ سال گذشته برای جبران کسری بودجه فزاینده ناشی از صعود هزینه‌ها و نرخ تورم سالانه، به افزایش نرخ خدمات و کالاهای عمومی و فروش گران‌تر دلار روی آورده‌اند، سیاستی که آنها را وارد یک دور باطل بی‌پایان کرده است.
 
هر چند کسری بودجه دولت با رشد قیمت فروش دلار به طور موقت تامین می‌شود ولی موجب رشد قاچاق سوخت و هزینه دولت برای پوشش تفاوت قیمت داخلی و جهانی حامل‌های انرژی می‌شود، در نتیجه دولت دست به افزایش قیمت حامل‌های انرژی می‌زند که خود به شکل‌گیری موج جدید تورمی و افت ارزش ریال دامن می‌زند.
 
تشدید رشد نرخ تورم و افت ارزش ریال، هزینه‌های دولت پرخرج ایران را با شتاب بیشتری افزایش می‌دهد و کسری بودجه دولت را اضافه می‌کند، امری که موجب اجرای دوباره سیاست افزایش نرخ فروش دلار(تضعیف ریال) می‌شود و همین امر بار دیگر فاصله قیمت داخلی حامل‌های انرژی با بازار جهانی را افزایش می‌دهد و دولت برای کاهش هزینه پوشش فاصله این دو نرخ، خود را ناگزیر از افزایش حامل‌های انرژی می‌بیند.
 
البته دولت‌ها پوشش فاصله دو نرخ داخلی و جهانی حامل‌های انرژی را به عنوان «یارانه دولت به مردم» تفسیر کرده، در حالی که این شکاف به دلیل تضعیف ارزش ریال و رشد نرخ تورم بروز می‌کند که کاملا متاثر از سیاست‌های و عملکرد اقتصادی دولت است.
 بنابراین در حالی که قیمت جهانی هر لیتر بنزین از حدود ۰.۲ دلار(۲۰ سنت) در سال ۱۳۵۷ به نزدیکی ۱ دلار رسیده، بهای بنزین در ایران طی ۴۱ سال گذشته تحت تاثیر افزایش ۱۴۶۰ برابری شاخص تورم و ۱۲۵۰ برابر شد نرخ دلار آزاد، ۳ هزار برابر شده است. جهشی که با ادامه رشد نرخ تورم و صعود قیمت دلار طی ماه‌ها و سال‌های آینده می‌تواند بیشتر و بیشتر شود.