برای یک شب عزاداری حسینی هیات ها چقدر هزینه می کنند؟

ایران وایر :ده روز اول محرم، در اکثر شهرها و روستاهای ایران از قدیم تکایا و هیات‌های مذهبی برپا بوده است. هیات‌هایی که معمولا با مداحی و سینه‌زنی شروع می‌شوند و پس از پخش نذری به پایان می‌رسند.
 
در سال‌های اخیر گرانی مواد غذایی روی تعطیلی برخی هیات‌های مذهبی تاثیر گذاشته است. رسول دو سالی می‌شود که بساط هیات روزهای عاشورا را تعطیل کرده است. او می‌گوید: «من بابت هیات نذر نداشتم. دلی بچه‌های مسجد را دعوت می‌کردم و یک غذایی در حد ۳۰۰ نفر می‌پختیم و پخش می‌کردیم اما الان انقدر هزینه‌ها بالا رفته برای این‌که بخواهم این کار دلی را انجام بدهم باید از شکم زن و بچه‌ام بزنم.» چند لحظه مکث می‌کند و بعد می‌گوید: «امام حسین هم راضی نیست، می‌دانم.»
 
حرف‌های رسول کنجکاوم می‌کند تا درباره هزینه‌های دو هیات متفاوت سوال کنم.
 
محمدامین پسر بزرگ یکی از بازاریان تهران و از بانیان هیات ثارالله است. این هیات بیش از بیست سال سابقه دارد و در خیابان دروس تهران در یک سالن اجتماعات خیلی شیک و بزرگ برگزار می‌شود. هرسال از اول محرم هر شب تا عاشورا برگزار می‌شود و هر شب حدود ۷۰۰ نفر مهمان دارند. محمدامین راضی نمی‌شود در مورد هزینه‌های هیات چیزی بگوید و اصرار دارد که اگر درباره هزینه‌های هیات‌شان حرف بزند. برکت مال‌شان از بین می‌رود: «ما در بازار طلافروشیم و سرکارمان با سوت است نه گرم -هر سوت ۱۰۰۰ گرم است- خلاصه خواستم بگویم سرکار که هستیم مو لای درز حساب‌وکتابمان نمی‌رود اما اینجا همه مهمان امام حسین هستیم. هیچ‌چیز را حساب‌وکتاب نمی‌کنیم. به قول حاج‌آقا پای حساب‌وکتاب و چرتکه که بیاید وسط، برکت و شأن هیات زیرسوال می‌رود.»
 
طبق گزارش روزنامه‌ی قانون در سال ۱۳۹۶، ایرانی‌ها معادل دوهزار میلیارد تومان غذای نذری در ماه محرم توزیع میکنند و برنج پرفروش‌ترین ماده‌‌ی غذایی در این ماه است.
 
این رقم مربوط به دو سال پیش است؛ یعنی زمانی که قیمت دلار حوالی ۴۰۰۰ تومان بود و نرخ تورم.
 
علی آقا از دست‌اندرکاران هیات ثارالله است و تقریبا از تمامی هزینه‌های هیات باخبر است. او می‌گوید به‌طور متوسط  در دهه‌ی اول محرم در هیات ثارالله شبی ۲۰ تا ۲۲ میلیون تومان هزینه می‌شود.
 
احمدرضا بچه‌ی خیابان کمیل است و ۳۰ سال دارد او می‌گوید: «از ۱۰ سالگی با بچه‌های محل با چند تا چادر و یک زیلو و ۲۰ تا استکان و یک قوطی چای تکیه‌ی علی‌اصغر را برپا کردیم و هیات راه انداختیم. الان اکثر بچه محل‌ها هنوزم دهه اول محرم جمع می‌شوند و هیات علی‌اصغر را راه می‌اندازیم. فقط چندتایی از قدیمی‌ها نیستند که دو تا از آن‌ها مهاجرت کرده‌‌اند و ۲-۳ نفر دیگر هم گویا دیگر اعتقادی ندارند چند بار تماس گرفتیم که بیایند و هر بار به یک دلیلی بهانه آوردند و نیامدند.»
 
وقتی صحبت از هزینه‌ها می‌شود احمدرضا با جزئیات هزینه‌ها را بیان می‌کند و می‌گوید: «ما همه کارمند و کارگر هستیم و هیچ‌کدام خیلی پولدار نشدیم اما هر کس به‌قدر وسعش برای هیات کمک می‌کند. ما می‌خواهیم غیر از حال معنوی هیات خاطره بچگی‌هایمان را هم حفظ کنیم.»
 
احمدرضا و دوستانش در ۱۰ شب اول محرم، برای ۲۰۰ نفر شام تدارک می‌بینند: «همان اهل محل را که به هیات می‌آیند، غذا می‌دهیم: « غذا را خانه یکی از اهالی قدیمی محل که همه‌مان را از کودکی می‌شناسد، درست می‌کنیم. سر دیگ از حال‌وروز همدیگرهم باخبر می‌شویم.»
 
به گفته احمدرضا این‌که غذایی که تدراک می‌بینند چه باشد از دو میلیون ونیم تا حدود سه میلیون تومان متفاوت است: «عدس‌پلو باشد کم‌خرج‌تر است، قورمه‌سبزی باشد خرجش بیشتر است.»
در هیات ثارالله، هر شب غذا را از یک رستوران نسبتا معروف در خیابان دولت می‌آورند. علی آقا می‌گوید: «به‌طور متوسط هر پرس غذا را بین ۱۸ تا ۲۰ هزار تومان حساب می‌کنند و با احتساب ۷۰۰ تا شام هر شب چیزی حدود ۱۳-۱۴ میلیون فقط هزینه‌ی شام می‌شود.»
 
احمدرضا در تمام این سال‌ها در هیات آشپزی کرده و ریز هزینه‌ها را می‌داند: «مثلا اگر غذا قورمه‌سبزی باشد قورمه‌سبزی مثل بقیه غذاهای خورشتی برای ۲۰۰ نفر چیزی حدود ۳۲ کیلوگرم برنج لازم دارد. البته لزومی هم ندارد که برنج سیاه‌دانه‌ی طارم باشد. برنج هندی خوش عطر را که موردپسند همه هم باشد کیلویی ۸۵۰۰ تومان میخریم و حدود ۲۸۰ هزار تومان خرج تهیه برنج برای هر شب می‌شود ۲۰ کیلوگرم سبزی قورمه لازم داریم که چیزی حدود ۱۲۰ هزار تومان می‌شود برای لوبیا قرمز که حدود ۷ کیلوگرم برای یک خورشت ۲۰۰ نفره لازم است که ۱۰۰ تومان هزینه می‌شود و اما گوشت که خرج اصلی شام هیات است برای خورشت نذری ۲۰۰ نفره چیزی حدود ۱۵ کیلو گوشت خورشتی لازم است و هر کیلوگرم آن حدود ۸۵ هزار تومان است. که حدود یک‌میلیون دویست، سیصد تومان می‌شود. پیاز و لیموعمانی و روغن و ظرف یک‌بارمصرف هم حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تومان خرج برمی‌دارد.»
 
به گفته احمدرضا هزینه شام تنها هزینه‌ای است که آن‌ها برای برگزاری هیات می‌پردازند و هزینه دیگری ندارند: «هر شب یکی از اهالی محل با چای یا شیرکاکائو یا شربت هم پذیرایی می‌کند. برای مداحی و سخنرانی هم خرجی نمی‌کنند.» می‌خندد و می‌گوید: «امیر یکی از بچه‌محل‌هایمان از بچگی برایمان نوحه می‌خواند. هنوز هم می‌خواند. مداح حرفه‌ای نیست فقط این ۱۰ روز مداح می‌شود اما واقعا استعداد این‌که مداح حرفه‌ای شود، دارد، از ته دل می‌خواند، راستش ما هیچ‌کدام مذهبی نیستیم اما توی این چند روز صفا می‌کنیم، دلمان را پاک می‌کنیم.» لبخندی می‌زند و می‌گوید: «کلا استعداد خوانندگی‌اش خوب است. اگر نوحه کویتی‌پور بخواند گریه‌ات را درمی‌آورد و دل‌سنگ را آب می‌کند. اگر هم شهرام شپره بخواند همه را به رقص می‌آورد.»
 
هیات ثارالله اما خرج‌های دیگری هم دارد: «هر شب ۷ تا ۸ میلیون دیگر هم خرج چای و اجاره تجهیزات صوتی و از همه مهم‌تر سخنران‌ها و مداحین می‌شود مثلا یک مداح هست که صدای خیلی گرمی دارد و مردم هم او را خیلی دوست دارند و به‌قول‌معروف خیلی جگرسوز می‌خواند به‌محض اینکه حاج‌آقا قبل از دهه با او تماس می‌گیرد قیمت ده شبش را می‌گوید و قبل از اینکه بیاید کلش را دریافت می‌کند همیشه هم تکه کلامش این است « من نوکر امام حسینم حاجی اما بچه‌های منم مدرسه غیرانتفاعی می‌روند و از همان کفش‌هایی می‌خواهند که پسرهای شما می‌پوشند.»