برخلاف بیشتر ساختمانهای خیرهکنندهای که پایتخت قطر با آنها شناخته می شود، بیمارستان سبیتار را با هدف جلب توجه طراحی نکردهاند. این ساختمان نه از سنگ مرمر ایتالیایی ساخته شده، نه ۵۰ طبقه است و نه حتی در تاریکی شب چشمک میزند. در خط افق خیرهکننده شهر دوحه، بیمارستان سبیتار حضوری نامرئی دارد.
وقتی به سبیتار پا میگذارید، خیلی زود متوجه تفاوت آن با بیمارستانهای دیگر خواهید شد؛ این مکان به آخرین تکنولوژیها در زمینه آسیب ورزشی و توانبخشی مجهز است.
این بیمارستان با هدف انجام پیشرفتهترین تحقیقات علمی اعضای بدن وارد میکند و برخی از بزرگترین ورزشکارهای دنیا از جمله آنخل دی ماریا، نیمار، مو فرح، یحیی توره، امیرخان و سم واربرتون در آن درمان شدهاند.
بیمارستان سبیتار برای پزشکی ورزشی حکم همان مرکز کنترل ماموریت ناسا واقع در هیوستون تگزاس را دارد.
این بیمارستان سال ۲۰۰۷ با این هدف شروع به کار کرد که در زمینه فعالیت خود در جهان پیشگام باشد. برای دستیابی به این منظور عدهای از بزرگترین کارشناسان علوم ورزشی را به استخدام خود درآورد و برای ساخت تجهیزات مورد نیازشان از دانش و اطلاعات به روز خود آنها بهره گرفت. در بیمارستان سبیتار حتی تختهای اتاق عمل هم توسط جراحان طراحی شدهاند.
این کارشناسان جدیدترین تکنولوژیها را با خود به سبیتار آوردند، از جمله تردمیل ضد جاذبه. این دستگاه ورزشی که اولین بار در دهه ۱۹۹۰ در ناسا تولید شد، با کاهش وزن تا ۹۰ درصد به ورزشکارانی که زانو یا مچ پایشان آسیب دیده، این امکان را میدهد که تمرین کنند و حتی در دوره نقاهت هم روی فرم بمانند.
سایر بخشهای این بیمارستان شبیه یک استودیوی ساخت فیلم است که فیلمبرداری یک فیلم هالیوودی پرفروش با استفاده از تکنولوژی "سیجیآی "(فیلمبرداری با استفاده از تکنولوژیهای کامپیوتری) در آن جریان دارد.
در یک اتاق بیماران در حالیکه نشانههای کوچک کروی به بدنشان نصب شده، در حال فعالیت فیزیکی هستند. با این روش پزشکان میتوانند نقشهای سه بعدی از عضلات بیمار تهیه و جزئیات مربوط به انعطافپذیری، استقامت و قدرت آنها را ثبت و ذخیره کنند.
این اطلاعات برای برآورد احتمال مصدومیت بسیار مهم هستند و در عین حال میتوان از آنها به عنوان مرجعی برای درمانهای آینده بهره برد.
بعد از مصدومیت، این اطلاعات برای درمان ناحیه آسیبدیده و بازگرداندن کامل حرکت به آن مورد استفاده قرار میگیرد و این برای بیماران مختلف متفاوت است. اطلاعات مربوط به نحوه عملکرد مفاصل پیش از آسیبدیدگی، کلیدیترین نکته در دستیابی به بهبود کامل است.
این دست از ارزیابیها به ویژه در میان باشگاههای فوتبال محبوب هستند. گاهی اوقات بازیکنان به عنوان بخشی از تمرینات پیشفصل یا به منظور انجام معاینات پزشکی قبل از بستن قرارداد به این بیمارستان فرستاده میشوند. پاریسنژرمنیها از جمله مشتریان ثابت سبیتار هستند.
آنخل دی ماریا، بال پیاسجی و تیم ملی آرژانتین میگوید: "تا پیش از آمدن به سبیتار، هیچوقت در اتاقی که بشود ارتفاعش را تغییر داد، نبودم. "
۲۵ اتاق این بیمارستان مجهز به چنین امکاناتی هستند. این اتاقها میتوانند شرایط ارتفاع ۵۰۰ تا ۴۵۰۰ متر از سطح دریا را بازسازی کنند. آنها برای کاهش غلظت اکسیژن در هوا از سیستم تصفیه استفاده میکنند.
این بخش از بیمارستان به دستگاههایی برای انجام آزمایش روی ورزشکاران در حال فعالیت و همینطور اتاقهایی برای استراحت مجهز است. در این بخش، ضربان قلب و فشار خون بیمار قبل، بعد و در حین فعالیت تحت نظر گرفته میشود تا متخصصان بتوانند مشکلات احتمالی در شرایط مختلف را مورد بررسی قرار دهند.
دستگاهها همزمان بدن فرد را به تولید گلبول قرمز بیشتر تحریک میکنند. به این ترتیب این بخش از بیمارستان برای توانبخشی و تمرینات در ارتفاع هم مورد استفاده قرار میگیرد.
یکی از اعضای سبیتار میگوید: "ورزشکاران میتوانند دو یا سه روز در این خوابگاهها بمانند، از ابزارکهای (گجتها) خود استفاده کنند و تلویزیون ببینند اما در طول شبانهروز تعداد زیادی الکترود به آنها وصل است."
سبیتار علاوه بر این برنامهای با عنوان "جراحان مهمان" دارد که توسط متخصصان این بیمارستان اداره میشود و برای پزشکانی که از سراسر دنیا میآیند، دورههای کارشناسی ارشد و دکترا برگزار میکند.
اما برای گرفتن تخصص در زمینه جراحی زانو، کتف یا مفاصل و رسیدن به سطح مورد قبول سبیتار، پزشکان به تمرین هم نیاز دارند. موسسه آموزش جراحی پزشکی که سال ۲۰۱۷ راهاندازی شد، اولین مرکز در دنیاست که در این زمینه تخصص دارد.
جالب اینجاست که در این بیمارستان جراحان از اندامهای مصنوعی بدن استفاده نمیکنند، بلکه آنطور که یکی از جراحان ارشد با افتخار توضیح میدهد، نمونههای واقعی در دسترس آنها قرار خواهد گرفت.
بعد از تشریفات اداری پیچیده که وزرای ۶ کشور در آن همکاری دارند، اعضای واقعی بدن وارد سبیتار میشوند. بخش عمده این اعضا که بیشتر کتف، زانو، مچ پا و نیمتنه هستند هم از آمریکا میآید.
بیمارستان سبیتار در ۲۰۰۷ درهایش را به روی ورزشکاران باز کرد در مرکز توانبخشی، در کنار فوتبالیستی که در آب حرکات ورزشی انجام میدهد، یک اسکیباز در حال محک زدن توانایی خود روی دستگاههای ورزشی مختلف است و یک بسکتبالیست هم دارد پرش تمرین میکند.
بری وایت، بازیکن پیشین بسکتبال که حالا به عنوان مربی بدنسازی در سبیتار مشغول کار است، میگوید: "این که ورزشکاران کنار هم هستند و تلاش یکدیگر را میبینند و با هم سختی میکشند، انرژی خاصی بوجود میآورد."
"روانشناسی نقشی حیاتی در غلبه بر ترس از یک آسیبدیدگی تازه بازی میکند. اما در عین حال انجام تمرینات بدنی و ذهنی حتی در هنگام مصدومیت هم اهمیت زیادی دارد. به همین دلیل ما تمرینات و ماساژ زیر آب داریم، همینطور تکنیکهایی که در کنار حفاظت از ناحیه آسیبدیده، امکان تمرین برای سایر نقاط بدن را فراهم میکنند."
مرکز توانبخشی در امتداد خطوط مورب ساخته شده. این مرکز بخشهای مختلف دارد اما در جدا کردن آنها دیواری به کار نرفته. به جای آینه هم از شیشه مات استفاده شده است.
وایت در تصمیمگیری برای طراحی همه جنبههای این مرکز با معماران همکاری کرده، از کف و سقف گرفته تا چراغها، پنجرهها و حتی گیاهان. او میگوید: "نمیخواستیم اینجا شبیه به باشگاه باشد و کاملا با آن فرق دارد."
اما درمان مصدومیت و تلاش برای جلوگیری از آن تنها ویژگی منحصر به فرد سبیتار نیست. تحقیقات هم نقش مهمی در این موضوع دارند.
از زمان چاپ اولین مقاله پزشکی خود در ۲۰۰۷، این بیمارستان سالانه بیش از ۱۵۰ مطالعه تحقیقاتی که به دقت بازنگری شده را منتشر کرده است. سبیتار علاوه بر این در تمام طول سال کنفرانس، بازدید و کارگاه برگزار میکند.
خاویر پاستوره، بازیکن پیشین پاریسنژرمن و کنونی رم در حال تمرین در سبیتار اطلاعات جمعآوری شده برای ثبت الگوهای مشخص در ورزشهای مختلف (از دوچرخهسواری تا دو و میدانی و از راگبی تا فوتبال) و برای گروههای سنی و جنسیتهای گوناگون، مورد پردازش قرار خواهند گرفت.
این رویکرد بر کار تمامی بخشهای تخصصی بیمارستان، از بخش دندان (که میتواند نقشی حیاتی در درمان مصدومیت بازی کند اما اغلب به آن توجه نمیشود) گرفته تا مرکزی که روی درد کشاله ران تمرکز دارد، تاثیر گذاشته است.
یحیی توره، هافبک پیشین منچستر سیتی و یکی دیگر از مشتریان سبیتار میگوید: "حتی اروپا هم چیزی شبیه به این ندارد. این بیمارستان هر چیزی که یک ورزشکار میخواهد را دارد."
جوئل امبید، بازیکن سابق انبیای، بعد از عمل پای خود ۱۲ ساعت در هواپیما بود تا برای درمان خودش را از آمریکا به این بیمارستان برساند.
مربی او در تیم فیلادلفیا سونتیسیکسرز واقعا تحت تاثیر قرار گرفت: "رویکرد این بیمارستان همه جانبه است. همه چیز برای سلامت او طراحی شده بود: از بررسی رژیم غذایی و کارهایی که باید با پایش انجام دهد گرفته تا تراکم استخوان، ماساژ درمانی و درد عضلانی احتمالی، همینطور آموزش عادات و الگوهای خواب."
باشگاه تاتنهام، تیم ملی الجزایر، نیمار، ستاره فوتبال برزیل، فرح، قهرمان دو و میدانی بریتانیایی، امیرخان، بوکسور بریتانیایی و سم واربرتون، بازیکن سابق تیم ملی راگبی ولز هم برای درمان به سبیتار رفتهاند. سالانه بیش از ۳۵۰۰۰ ورزشکار به این بیمارستان میروند.
در سال ۲۰۱۴، این بیمارستان به عنوان یکی از مراکز تحقیقاتی کمیته بینالمللی المپیک برای مطالعه روی جلوگیری از مصدومیت و حفاظت از سلامت ورزشکاران شناخته شد.
راهاندازی برنامه "ضربه مغزی در ورزش" یکی دیگر از کارهای بزرگی است که در این بیمارستان صورت گرفته. این بیمارستان ۱۰ سال پیش جایزه بهترین مرکز پزشکی فیفا را هم گرفت.
در این بیمارستان ورزشکاران در کنار هم یاد میگیرند، با هم شریک میشوند و بهبود مییابند، بعد هم به خانه برمیگردند. اینطور که پیداست تبلیغات شفاهی در رشد و گسترش سبیتار نقش اساسی داشته است.
وایت میگوید: "مهمترین نکته در مورد سبیتار این است که ما از کشورهای مختلف با روشها و پیشینه گوناگون میآییم. جدای از آن همه ما در کنار هم کار کردهایم تا رویدادی تازه را رقم بزنیم، اتفاقی که پیش از این در پزشکی و توانبخشی ورزشی رخ نداده بود."