دانشجوی دانشگاه صنعتی شریف هستند و تصمیم دارند هر کدام "ده فرزند " به دنیا بیاورند. شاید شما هم اولین بار که این جمله را بشنوید تعجب کنید، درست مثل آنها که توییتهای زهره الهیان، نماینده پیشین مجلس را دیدند.
خانم الهیان در توییتی گفته بود گروهی از زنان دانشجوی دانشگاه صنعتی شریف، کمپینی به راه انداخته اند و تصمیم دارند هر کدام ده فرزند داشته باشند و از بچه های همدیگر هم مراقبت کنند. ماجرا آنجا برای کاربران توییتر عجیب تر شد که خانم الهیان که بر اساس آنچه در وب سایتش آمده پزشک است و انتظار می رود به سلامت این زنان توجه کند، به هوش و آینده نگری این جوانان آفرین گفته. خانم الهیان نوشته اگر امروز به فکر افزایش جمعیت نباشیم در آینده اثری از ایران در ژئوپولیتیک جهان نخواهد بود.
این توییتها با واکنش کاربران و اظهار تعجب آنها روبرو شد. حدود ۲۰۰۰ کاربر به توییت اول خانم الهیان پاسخ دادند و کاربران دیگری هم از «کمپین مادران شریف» نوشتند و آن را به باد انتقاد گرفتند. اما پاسخ خانم الهیان به این انتقادها مثال آوردن از آمریکا و بعد هم چین بود. این نماینده دوره هشتم مجلس و عضو فعلی فرهنگستان علوم پزشکی گفت آنها که توییت قبلی او درباره کمپین مادران شریف را به مسخره گرفته اند باید بگویند چرا در آمریکا خانواده های زیادی ده تا دوازده بچه دارند و داشتن ۵ تا ۶ بچه هم کاملا معمول است. یا چرا چین با یک و نیم میلیارد جمعیت به دنبال تشویق برای بچه دار شدن است؟ واکنشها این بار بیشتر بود بعضی کاربران نوشتند که مگر با وضعیت فعلی فرهنگی اقتصادی در ایران می شود این تعداد فرزند داشت و از عهده تربیت و پرورش آنها برآمد؟ بعضی هم او را به دروغ گفتن درباره آمارهای آمریکا متهم کردند.
اما آیا واقعا خانواده ها به طور متوسط در آمریکا پنج تا شش فرزند دارند؟ سیاستهای تشویق افزایش جمعیت چین در چه شرایط و چرا اجرا می شود؟
فرزند آوری در آمریکا بر اساس آمارها متوسط تعداد اعضای خانوار در آمریکا در سال گذشته میلادی ۳.۴ بوده است. یعنی هر خانواده ۱.۹ فرزند دارد. و جالبتر اینکه حتی اگر ۶۰ سال هم به عقب برگردیم و نگاهی دوباره به آمار بیاندازیم میانگین فرزندان هر خانواده در آمریکا به ۲.۳ می رسد که هنوز با معمول پنج تا شش بچه ای که خانم الهیان ذکر کرده بود فاصله زیادی دارد.
آمریکا بزرگترین اقتصاد جهان است و تولید ناخالص سرانه این کشور حدود ۶۰ هزار دلار است. شاخصی که برای نشان دادن سطح رفاه هم به کار می رود.
کارشناسان می گویند نرخ فرزند آوری زنان در آمریکا هم مانند بسیاری کشورهای پیشرفته دیگر در سالهای اخیر رو به کاهش بوده است.
چین و افزایش جمعیت چین حدود چهار سال پیش به سیاست تک فرزندی که از سال ۱۹۷۹ اجرایی شده بود، پایان داد و مقامات این کشور امیدوار بودند این کار مشوقی باشد برای افزایش فرزندآوری در این کشور. حتی تبلیغات دولتی برای تشویق به داشتن فرزند دوم در جریان است و بعضی از لغو محدودیت تعداد فرزندان به طور کلی میگویند. بر اساس گزارشها کاهش نرخ زاد و ولد موضوعی است که در چین زیاد درباره آن صحبت می شود.
چین برای ادامه روند رشد اقتصادی و حمایت از جمعیت کهنسال به افزایش نرخ رشد جمعیت نیازمند است. کشوری که دومین اقتصاد بزرگ دنیاست. اما حتی با وجود آغاز سیاست دو فرزندی نتوانسته مشوقی برای افزایش نرخ زاد و ولد ایجاد کند و در سالهای ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ آمار متولد شدگان در این کشور حتی از بدترین پیش بینی ها هم پایین تر بوده است.
کارشناسان می گویند هزینه بزرگ کردن فرزند موضوعی است که بسیاری زوجهای جوان را از داشتن فرزند دوم یا حتی اول در چین منصرف می کند.
اما کاهش نرخ رشد جمعیت نه تنها مختص ایران، آمریکا و چین که بر اساس تحقیقات سالهای اخیر، شرایطی است که تقریبا در نیمی از کشورهای جهان رخ داده است. همینطور آمارها نشان می دهد که نرخ فرزند آوری زنان در جهان به طور کلی رو به کاهش بوده است. بر اساس تحقیقی که کمتر از یک سال پیش در مجله معتبر لنست منتشر شد، متوسط نرخ فرزندآوری هر زن در جهان در حدود ۷۰ سال گذشته نصف شده است.
در ایران هم حدود ۶۰ سال پیش هر زن در طول دوران باروری اش هفت فرزند داشت اما این عدد حالا به حدود ۱.۷ رسیده، آماری مشابه بریتانیا.