۶ هزار گردشگر ایرانی در آنتالیای ترکیه آواره و سرگردان شدند

فرارو ،امیر هاشمی مقدم

 هزاران گردشگرش رنج ده‌ها ساعت اتوبوس‌سواری را بر خود هموار کنند تا به آنتالیا بروند و به جز اینکه در این راه پول‌شان را به کشور همسایه می‌برند، گاه همچون رویداد اخیر، در کشور بیگانه سرافکنده می‌شوند؛ آنچنانکه یکی از رسانه‌های ترکیه تیتر زده بود: «شش هزار گردشگر ایرانی در آنتالیا خوار و خفیف شدند.»
 
این روز‌ها رسانه‌های ترکیه پر است از اخباری درباره هزاران گردشگر سرگردان ایرانی در آنتالیا. قرار بود جشنواره گردشگری سرزمین رویا (Dream Land) در محوطه‌ای بسیار بزرگ در ساحل آنتالیا برگزار شود که گردشگران با پرداخت بهایی به نسبت مناسب نسبت به تور‌های آنتالیا، می‌توانستند از خدمات رایگان زیر استفاده کنند: هر روز سه وعده غذایی به‌صورت بوفه، چهار نوشیدنی، هر شب سه کنسرت توسط سه خواننده شناخته‌شده، تور کشتی و رافتینگ، مسابقات دارت، والیبال ساحلی و... و کلی برنامه سرگرم‌کننده دیگر.
 
البته شرکت‌کنندگان در این جشنواره، شب‌ها را درون چادر‌های ۴ یا ۶ نفره می‌گذراندند؛ به همراه تشک، بالش و ملحفه تمیزی که هنگام ورود به آنان تحویل داده می‌شد.
 
در ایران هم از دو ماه پیش برخی از آژانس‌های گردشگری تبلیغات بسیار گسترده‌ای را برای این جشنواره انجام داده و ایرانیان را تشویق به حضور در آن می‌کردند. از آنجا که این جشنواره قرار بود ارزان‌ باشد، بنابراین بیشتر آژانس‌های گردشگری ایران نیز متقاضیان را با اتوبوس‌های وی‌آی‌پی ۲۵ نفره به آنتالیا بردند که از تبریز، بیش از چهل ساعت باید در اتوبوس نشستن را تحمل کرد.
 
بهای چنین توری برای ایرانیان کمتر از سه میلیون تومان بود و بنابراین شمار زیادی از ایرانیان ثبت‌نام کردند. بر پایه گزارش رسانه‌های ترکیه و نیز سخنان برخی از آژانس‌های ایرانی، بین پنج تا شش هزار نفر ایرانی به این جشنواره رفتند. اما...
 
تصور کنید پس از چهل ساعت مسافرت در اتوبوس، به محل جشنواره برسید، اما شما را راه ندهند و یا بگویند چادر و رختخواب برای شما نداریم! در هوای گرم و شرجی آنتالیا، گردشگران ایرانی با چمدان‌های‌شان روبروی ورودی محل جشنواره روی زمین نشسته‌اند. حتی برای اعتراض، راه ورود به جشنواره را روی دیگران هم بستند و با انتظامات جشنواره دچار تنش‌های شدید شدند.
 
گویا برخی راهنمایان تور که از سوی آژانس‌های ایرانی همراه اتوبوس‌ها رفته بودند نیز در این میان از سوی ایرانیان خشمگین کتک خورده و بستری شده‌اند. پلیس ترکیه ناچار به ورود شده تا تنش‌ها فروکش کند. همچنین برخی از ایرانیان چمدان‌های‌شان را برداشته و پیاده به سوی آنتالیا به راه افتاده‌اند تا شاید بتوانند هتلی در این شهر گرفته و خستگی چهل ساعت در اتوبوس و ساعت‌ها روبروی محل برگزاری جشنواره نشستن را از تن به در کنند.
شمار این گردشگران که پیاده به سوی آنتالیا به راه افتاده بودند آنچنان زیاد بود که در رفت و آمد خودرو‌ها در آن جاده هم اختلال به وجود آورده و شمار زیادی خودروی پلیس راهنمایی و رانندگی هم در این جاده مستقر شد. برخی دیگر هم سوار همان اتوبوس‌ها شده و دست از پا درازتر، آماده چهل ساعت راه برگشت به ایران شدند.
 
مجری برگزاری این جشنواره، شرکت گلد گروپ و کارگزار و رابط آن برای آژانس‌های ایرانی، شرکت ترکیه‌ای آسپیناس تراول در آنتالیا است. بر پایه گفته‌های خانم سعیدزاده، مدیر دفتر گردشگری تیدا گشت در تبریز، که از فروشندگان بلیط این جشنواره بوده، شرکت گلد گروپ مدعی شده شرکتی که قرار بود چادر‌ها را نصب کند، شماری چادر بر پا کرده و سپس به بهانه پایین بودن بهای قرارداد، کمپ را نیمه‌کاره رها کرده و می‌رود و، چون نزدیک برگزاری جشنواره بوده، امکان پیدا کردن شرکت دیگری برای برپایی چادر فراهم نبوده است.
 
در همان روز نخست شمار زیادی از گردشگران وارد کمپ شدند که، چون نظارت خوبی روی کار نبوده، توزیع در همان شمار اندک چادر‌ها هم خوب نبوده و برای نمونه، یک نفر رفته یک چادر چهار نفره را برای خودش گرفته و یا یکی دیگر رفته یک چادر خالی را باز کرده و برده توی چادر خودش به‌عنوان تشک استفاده کرده. به جز اینها، سرویس دستشویی و حمام هم به اندازه کافی برپا نشده بود.
 
یک سری هم همینجوری رفته بودند به این امید که بتوانند وارد شوند یا همانجا بلیط بگیرند؛ که این‌ها هم بیشتر به تنش افزودند.
 
سعیدزاده، مدیر تیدا گشت، سه گروه را مقصر اصلی این رویداد می‌داند:
 
نخست، مجری جشنواره که نتوانسته بود مدیریت خوبی داشته باشد. هرچند آن‌ها قرار بود جشنواره موسیقی برگزار کنند و نهایتا گفتند به مسافران ایرانی چادر می‌دهیم با چنین شرایطی. واقعیت جشنواره هم همین است.
 
دوم و مقصر اصلی، نماینده ایران است که ابتدا یک نفر را نفرستاده بود به کمپ ببیند آیا گنجایش پنج هزار نفر را دارد یا نه. همچنین این کارگزار و عوامل آن اطلاعات اغراق‌آمیز و نادرستی درباره امکانات جشنواره بیان کرده و انتظارات گردشگران را بالا بردند.
 
سوم خود گردشگران ایرانی که خیلی به حضور در این جشنواره علاقمند بوده و برخی آژانس‌ها که تور این جشنواره را ارائه نکرده بودند، زیر فشار گذاشتند تا آن‌ها هم وارد این فعالیت شوند. همچنین در حالی‌که در قرارداد این تور آشکارا نوشته شده بود که در صورت اختلال، امکان کنسل شدن جشنواره وجود دارد، آن‌ها به هیچ وجه زیر بار نمی‌رفتند. به‌ویژه اشاره شده بود که مجری می‌تواند بنا به صلاحدید خود، مانع از ورود برخی از ثبت‌نام کنندگان شود و یا اگر کسی در جشنواره اغتشاش کند، ضمن کنسل شدن جشنواره، مجری می‌تواند خسارت بگیرد از آن افراد و اکنون مجری جشنواره، فیلم و عکس‌های زیادی از اغتشاش ایرانی‌ها در آنجا دارد که در کنار مشاهدات و گزارش‌های پلیس، کار ما را برای پیگیری باز گرداندن بخشی از هزینه مسافران ایرانی دشوار کرده است. بعید می‌دانیم مجری دیگر به ما پولی برگرداند و آژانس‌ها برای اینکه وجه‌شان نزد مسافران خراب نشود، بخشی از هزینه را از جیب خود به گردشگران باز می‌گردانند. اما برخی از مسافران انتظار دارند که همه هزینه سفرشان باز گردانده شود.»
 
البته به نظر نمی‌آید این سخن که گردشگران ایرانی هم مقصر بودند، چندان منطقی باشد. در واقع ایجاد اختلال نه از سوی گردشگران، بلکه از سوی مجری و کارگزار بوده که برخلاف تعهدات، نتوانستند حداقل امکانات را فراهم کنند. آنچه هم که مسافران در قرارداد پپذیرفته و امضا کرده‌اند، غیرمنطقی می‌نماید و نیازمند بررسی نهاد‌های نظارتی است که چرا چنین قرارداد‌هایی بر مسافر تحمیل می‌گردد.
 
کارگزار در همان روز‌های اول تبلیغات، ادعا می‌کرد که تاکنون شمار زیادی گردشگر روس، اروپایی، قطری و... در این جشنواره ثبت‌نام کرده‌اند؛ در حالی‌که تقریبا همگی ایرانی بودند و به نظر می‌آید کارگزار این کار را برای فریب ایرانی‌ها به بهانه بین‌المللی بودن جشنواره انجام داده بود. اما نهایتا در همان روز نخست برگزاری جشنواره، گویا پنج گردشگر انگلیسی و سه هلندی به جشنواره رفتند که وقتی بی‌نظمی حاکم بر آنجا را دیدند، فوری بیرون آمدند.
 
هجوم این همه گردشگر ایرانی به آنتالیا که به مجریان ترکیه‌ای یا کارگزاران داخلی آنان فرصت فریب دادن هزاران گردشگر ایرانی را می‌دهد، جای تأمل دارد؛ تا جایی که رسانه‌های ترکیه هم از حضور چند هزار ایرانی که بیش از چهل ساعت اتوبوس‌سواری را تحمل کرده تا به جشنواره برسند، شگفت‌زده شدند. چرایی این هجوم ایرانیان به آنتالیا روشن است، اما مسئولین ما میلی به رسیدگی نداشته و با تلاش برای پاک کردن صورت مسئله (ممنوعیت پرواز مستقیم میان ایران و آنتالیا) خود را از زیر بار مسئولیت رهانیده‌اند.
 
بسیاری از فعالیت‌های گردشگران در آنتالیا، بر خلاف تصور برخی مسئولین، لزوما غیراخلاقی یا خلاف شئون اسلامی نیست. کشوری همچون ایران که هم در شمال و هم در جنوبش دریا دارد، اما هنوز به کشتی‌های تفریحی اجازه فعالیت نمی‌دهد؛ طرح سالم‌سازی دریا تنها شامل جداسازی بخش زنان و مردان می‌شود، بی‌آنکه دوش یا سرویس بهداشتی مناسبی داشته باشد؛ فاضلاب خانه‌ها و سازمان‌های دولتی در دریا تخلیه می‌شود؛ حریم دریا مورد دست‌اندازی و غارت نهاد‌های دولتی قرار گرفته و دسترسی به ساحل برای مردم عادی در بسیاری جا‌ها غیرممکن و به‌طور کلی دشوار است؛ مکان‌های تفریحی ساحلی همچون یک زمین والیبال ساحلی دیده نمی‌شود؛ برگزاری کنسرت موسیقی مجاز در نقاط ساحلی با دخالت نهاد‌ها و گروه‌های فشار برچیده می‌شود و در عوض تا دل‌تان بخواهد مامور محسوس و نامحسوس گشت اخلاقی و... در ساحل‌ها، احساس امنیت روانی گردشگران را خدشه‌دار می‌کنند، طبیعی است که هزاران گردشگرش رنج ده‌ها ساعت اتوبوس‌سواری را بر خود هموار کنند تا به آنتالیا بروند و به جز اینکه در این راه پول‌شان را به کشور همسایه می‌برند، گاه همچون رویداد اخیر، در کشور بیگانه سرافکنده می‌شوند؛ آنچنانکه یکی از رسانه‌های ترکیه تیتر زده بود: «شش هزار گردشگر ایرانی در آنتالیا خوار و خفیف شدند.»