« آیا این تصویری از جامعه ما ایرانیان نیست؟»

 
حکایت تاکسی‌سواری در ایران و گفت‌وگو با راننده در حین سفر و گوش سپردن به حرف‌ها و تحلیل‌های او در مورد اتفاقات سیاسی یا اجتماعی و هنری حکایتی آشناست. اما از میان میلیون‌ها گفت‌وگویی که شاید روزانه در مسیرهای گوناگون در کلان‌شهری مانند تهران بین مسافر و راننده پیش می‌آید، تنها یک حکایت است و یک راننده که سر از رسانه ملی درمی‌آورد و کردار و گفتارش و عکس‌های او با مسافرش خبرساز می‌شود.
 
سعید عابد راننده اسنپی است که وصف آن رفت و پویه نوریان مسافر او بود در روز ۱۶ خرداد. این راننده اسنپ در مصاحبه‌ای تلویزیونی تعریف می‌کند که مسافرش در خودروی او کشف حجاب کرده و چون پس از تذکر زبانی حاضر به سر کردن روسری نمی‌شود، او به مسافرش می‌گوید، نمی‌تواند او را به مقصد برساند.
 
سعید عابد تعریف می‌کند که توقف می‌کند و دختر مسافر با تهدید به اینکه به پلیس زنگ می‌زند و با پشتیبانی اسنپ تماس می‌گیرد، پیاده می‌شود. راننده می‌گوید به مسافر به خاطر جریمه‌‌ احتمالی پلیس، تذکر داده و البته به خاطر امر معروف و نهی از منکر. می‌گوید طبق قوانین اسنپ رفتار کرده که مسافر را ملزم به "رعایت حجاب مناسب" می‌داند. در پاسخ به مجری برنامه که آیا اسنپ در صورت عدم رعایت مقررات اسنپ، تدبیری در نظر گرفته یا خیر، می‌گوید، در این مورد "آتش به اختیار"عمل کرده است.
 
اما این مصاحبه ختم ماجرا نبود. انتشار تصویری از دختر مسافر به همراه پدر و مادرش در کنار راننده اسنپ و این خبر که از سعید عابد عذرخواهی کرده‌اند، واکنش‌های زیادی را به همراه داشت.
 
این عکس مادری را به تصویر می‌کشد با نگاهی فروانداخته و دختری که زل زده به دوربین، به ما، تصویری که جای تفسیرهای زیادی را باز می‌گذارد. کاربری به بیننده عکس می‌گوید، هش دار، "این همه ماییم، خوب نگاهش کنید".
 
یکی از کاربران این صحنه را با سکانسی از سریال هزاردستان مقایسه کرده است که در آن رضا تفنگچی رئیس انبار غله را می‌کشد و همسرش را مجبور می‌کند، جلوی مردم بیاید و بگوید، او زنده است و نمرده. « زن آمد و گفت: "آقا زنده‌ است" و غش کرد...» 

این عکس کذایی «عذرخواهی..» را بازنشر نمی‌دم؛ لابد دیدید یا خواهید دید. فقط می‌خوام بگم به وضوح مساله نه اعتقاده نه قانون نه اخلاق. فقط نمایش «سلطه»ست، به هر قیمتی و با هر کثافتی:
ما شما را محکوم می‌کنیم، محروم می‌کنیم، بعد بزرگوارانه می‌بخشیم یا نابود می‌کنیم.
تف به وجودتون، تف!

— Hosein Vi (@HoseinVahdani) 12 June 2019

چهره‌ی این مادر و دختر توی عکس اسنپ، تصویر میلیون‌ها زن تو اون جامعه‌ست.
زن‌هایی که همه عمر مجبورن. مجبور به اطاعت. مجبور به حقارت. مجبور به سکوت. مجبور به قربانی شدن. مجبور به هزار و یک چیز دیگه.

— دِی‌ناز (@Daynaz7) 12 June 2019

"امر به معروف و نهی از منکر" و "آتش به اختیار عمل کردن" موضوعاتی هستند به هم پیوسته که در سال‌های اخیر در پی افزایش اعتراض‌های زنان به حجاب اجباری شدت گرفته‌اند و از حمایت مسئولان و قانونگذاران در ایران بی‌بهره نیستند. سخنگوی قوه قضائیه ایران با اشاره به ماجرای پیش آمده در اسنپ، اقدام راننده را" نماد عینی از امر به معروف و نهی از منکر" دانسته و از حمایت دستگاه قضایی ایران "از آمران به معروف و ناهیان از منکر در همه عرصه‌ها" سخن گفته است.
 
دادستان کل کشور هم امروز، ۲۳ خرداد گفته است: «امروز مسئله‌ی حجاب و عفاف دستاویزی برای رسیدن به مطامع و خواسته های دشمن شده است و ... البته دستگاه قضایی و نیروی انتظامی در مقابله با بد حجابی کوتاه نیامده و تمام تلاش خود را در مبارزه با بی بندوباری در جامعه ارائه خواهد نمود.»
 
بسیاری از کاربران به تلویزیون کشاندن ماجرای راننده و مسافر اسنپ و تشدید مبارزه با "بدحجابی" را تأییدی بر شکست خوردن تلاش‌های انجام شده در خاموش کردن اعتراض زنان به حجاب اجباری می‌دانند که به اعتقاد برخی انتشار تصاویر مسافر و خانواده‌اش نتیجه‌ای معکوس برای طراحان این "شو" به ارمغان آورده است.

سیل تقدیر است که از سوی نهادهای خاص سوی سعید عابد (جناب راننده) راهی می‌شود. پیغامی است به عابدها که در شرایط مشابه از شما حمایت خواهیم کرد. بماند که کسی نمی‌گوید پیاده کردن یک دختر تنها، وسط اتوبان از سوی کسی که وظیفه‌اش رساندن او به مقصد بوده، چقدر اخلاقی و چقدر اسلامی است. pic.twitter.com/MppBLMKvVO

— امید توشه (@tousheh) 12 June 2019

برای دسته‌ای از کاربران، انتشار عکس "عذرخواهی" ادامه پروژه‌ "شکست خورده‌" اعترافات تلویزیونی فعالان سیاسی و "دادگاه‌های نمایشی" در سال‌های گذشته است. کاربران از این مقایسه هم فراتر می‌روند و تصاویر منتشرشده را با تصویر دیدار پسر جمال خاشقجی با ملک سلمان و بن سلمان مقایسه می‌کنند.

این عکس من رو به یاد دیدار پسر جمال #خاشقچی با ملک سلمان و #بن_سلمان انداخت.
شما یاد چی افتادید؟!#سعید_عابد #اسنپ https://t.co/6H4hYO2JCr

— خودنویس® �' (@KhodNeviss) 12 June 2019

اما با بالاگرفتن واکنش‌ها به ماجرای اسنپ، بسیاری از کاربران یکدیگر را به "لغو اشتراک" و "تحریم اسنپ" فراخوانده‌اند و از "مسئولیت شخصی" تک تک افراد جامعه در برخورد با چنین حوادثی سخن رانده‌اند.
 

با دیدن عکسی که امروز بعد از مراسم عذرخواهیِ پویه و مادرش از #سعیدعابد منتشر شد، همینطور بعد از بیانیه رقت انگیز @Snapp_Team بابت توئیت قبلیم پشیمون شدم. حتما #اسنپ رو پاک می‌کنم.#اسنپ_را_پاک_میکنیم https://t.co/5BzBNcrDiY

— فرشید غضنفرپور (@farshid_ghzpour) 12 June 2019

۲) کسب‌و کار خدماتی بیش از هر مارکت دیگری تنیده در دستان مشتری‌ست؛ وابسته‌ی محض پولش و اطلاعاتش. مطمئن باشید #تحریم_اسنپ در هر اندازه‌ای، منافع این هلدینگ انحصاری را به خطر می‌اندازد و البته یک راه موثر هم هست؛ راه حافظت جمعی از خودمان

— SasanAghaei (@SasanAghaei2) 12 June 2019

اسنپ یک سامانه هوشمند حمل و نقل شهری است که با استفاده از نرم‌افزار و اپلیکیشن، کاربر می‌تواند پس از اتصال به اینترنت مقصد مورد نظرش را روی نقشه مشخص کند و پس از مشاهده هزینه سفر درخواست خودرو یا اسنپ باکس بدهد. با آمدن اسنپ و سرویس مشابه آن "تپسی"، بسیاری از جوانان که در جستجوی کار بودند یا بازنشستگانی که به دلیل شرایط اقتصادی به کسب درآمد نیاز داشتند، به این سامانه پیوستند و به عنوان راننده در آن مشغول به کار شدند.
 
با بالاگرفتن اعتراض‌ها به اسنپ و تشویق به تحریم این سامانه، برخی از ضرری سخن می‌گویند که به خانواده‌های رانندگان اسنپ وارد می‌آید؛ نگرانی‌ای که دسته‌ی دیگر آن را به جا نمی‌دانند. آنها به صاحبان اصلی اسنپ و تپسی اشاره می‌کنند و معتقدند که تحریم اسنپ، به معنای "بریدن نان مردم عادی" نیست.

راز اسنپ
مدیرعامل اسنپ محمد رازینی، فرزند علی رازینی، دادستان سابق، رییس اسبق دادگستری تهران، معاون اسبق قوه قضاییه،رییس کنونی شعبه دیوان عالی کشور و از عوامل اصلی کشتار ۶۷است.
همه اقوام و‌ منسوبان علی رازینی در دستگاه امنیتی،قضایی و سپاه،بازجو و مسولند#تحریم_اسنپ pic.twitter.com/EFUf5q4jpk

— Amir Moghadam (@amirmoghadam_ir) 12 June 2019