دعوای ترکیه با یک تاجر افغان مقیم هلند بر سر «ودکای رومی»

آقای بدخشانی ۳۶ ساله که ۱۴ سال است در هلند زندگی می‌کند، برند ودکای رومی را سه سال پیش ایجاد کرد بی بی سی :،ضیا شهریار

وقتی یک تاجر اهل افغانستان سه سال پیش برند ودکای "رومی" را در شهر لاهه هلند راه‌ انداخت، تصور نمی‌کرد روزی نامه‌ای رسمی از شهرداری قونیه ترکیه دریافت کند که خواهان توقف تولید و فروش این ودکا و عذرخواهی او باشد.
 
این تاجر، آقای بدخشانی، به بی‌بی‌سی گفت اخیرا مجبور شده برای سه روز "فیلسوف"، مغازه‌اش برای‌ فروش ودکای رومی در لاهه، را به دلیل آنچه که "ارعاب و تهدید" از سوی "ترک‌ها" خوانده، ببندد.
 
او گفت: "ظاهرا خبر تولید ودکای رومی به گوش یکی از روزنامه‌نگاران مشهور ترکیه رسیده که برای روزنامه خبرترک می‌نویسد. او در مورد ودکای رومی مقاله‌ای نوشت و آن را توهینی به اسلام و به مولانا خواند. از خوانندگان روزنامه خواست که این شرکت را پیدا بکنند و آن را توهین کنند و ناسزا بگویند. روز بعد دیگر روزنامه‌های ترکیه هم به این موضوع پرداختند و برای سه روز از خبرهای داغ در ترکیه بود."
 
آقای بدخشانی ۳۶ ساله که ۱۴ سال است در هلند زندگی می‌کند، "برند" (نام تجاری) ودکای رومی را سه سال پیش ایجاد کرد و سالانه ۲ هزار بوتل (بطری) ودکا با ترکیبی از "گندم خراسانی، زیره افغانستان، بادام ایران و دیگر ادویه‌های ایرانی" تولید می‌کند.
'آن‌چنان را آن‌چنان‌تر می‌کند'
بر روی ودکای رومی، مصراعی از مولانا جلال‌الدین محمد بلخی که در غرب بیشتر به رومی معروف است، نوشته شده و بطری با تصویری از درویش چرخان طریقت مولویه طراحی شده است.
 
آقای بدخشانی در مورد دلیل نام‌گذاری برند تولید مشروبش به "رومی" می‌گوید: "مصراع 'آنچنان را آنچنان‌تر می‌کند '، همیشه در ذهن من سرگردان بود و با خود گفته بودم که هر نامی که روی ودکا بگذارم، این مصراع شعر را روی آن می‌گذارم و خوب چون این مصراع شعر مولانا است و برای اینکه در غرب هم او را بشناسند، اسم برند را گذاشتم رومی."
"کمپین تهدید و ارعاب" ‌
آقای بدخشانی می‌گوید پس از انتشار مطلب مرات برداقجی، مورخ و روزنامه‌نگار معروف ترک و پخش خبر در رسانه‌های ترکیه، "کمپینی از تهدید و ارعاب" علیه او آغاز شد و توماری علیه او راه افتاد.
 
"چند روز بعد این خبر در میان ترک‌های هلند هم پخش شد و چند وبسایت آنها خواهان عذرخواهی من شدند. تلفن‌ها و ایمیل‌های زیادی دریافت کردم که می‌گفتند مغازه‌ات را ببند. تو را پیدا می‌کنیم، نمی‌توانی ازاین مسئولیت فرار کنی. گروه‌های دو سه نفره ترک به مغازه‌ام می‌آمدند و به ترکی‌ چیزهای می‌گفتند، گاهی هم با عصبانیت. وضعیت برایم دشوار شد و مجبور شدم برای چند روز مغازه‌ام را ببندم."
نامه‌ رسمی شهرداری قونیه که خواهان توقف تولید شراب رومی شده است بعد آقای بدخشانی نامه‌ای رسمی از ترکیه با امضای اویغور ابراهیم آلتای، شهردار قونیه دریافت می‌کند که نوشته این نامه "به نمایندگی از ۲ و نیم میلیون شهروند" قونیه آرامگاه مولانا جلال‌الدین محمد فرستاده شده است.
 
دراین نامه، آقای آلتای از آقای بدخشانی خواسته که فروش ودکای رومی را متوقف کند و از مقامات هلندی هم خواسته که "اقدامات تحریک‌آمیز" او را زیرنظر داشته باشند.
 
گفته شده که این نامه به سفارت هلند در ترکیه هم فرستاده شده است و شهردار قونیه حتی در حساب توییتر خود نوشت: "ما در تلاش هستیم تا تولید نوشابه الکلی به نام رومی را در هلند متوقف کنیم. حضرت مولانا نه تنها یک ارزش مهم قونیه است، بلکه از مهمترین‌ چهره‌های تاریخی ترکیه و جهان است."
 
آقای بدخشانی که از واکنش‌ها در ترکیه ناراحت است، می‌گوید: "مولانا چه ارتباطی به ترک‌ها دارد، او یک فارسی‌زبان بود که در شمال افغانستان زاده شد. ما با اشعار او بزرگ شدیم، شمار زیادی اشعار او را در ذهنم دارم. او با خانواده‌اش مجبور شده بود از تهدید مسلمانان تندروی فرار کند که امروز مرا تهدید می‌کنند."
 
آقای بدخشانی در پاسخ به این سوال که با توجه به جایگاه مذهبی مولانا در میان مسلمانان آیا فکر نمی‌کرد که نام‌گذاری یک مشروب الکلی به نام او واکنش‌های را به دنبال خواهد داشت، گفت: "نه ما فارسی‌زبانان مولانا را به عنوان یک شاعر و فیلسوف می‌شناسیم که در مورد الکل هم نوشته. ما یک فرهنگ چندین هزارساله تولید و مصرف می در ایران، افغانستان و تاجیکستان داریم که زیر فشارهای مذهبی کاملا ناپدید شد. می نقش عمده تاریخی در فرهنگ، شعر و ادبیات ما ایفا کرده. من می‌خواستم با معرفی ودکای رومی، این سنت را احیا کنم."

Hollanda’da “Rumi” ismiyle üretilen alkollü içecek hususunda gerekli girişimleri yapacağız.
...
Hazreti Mevlana sadece Konya’mızın değil ülkemizin ve Dünya’nın önemli bir değeridir. Bu değeri korumak bizim önceliğimizdir. #Konya #Rumi #Mevlana

— Uğur İbrahim Altay (@u_ibrahim_altay) 8 March 2019

درخواست کمک از دولت هلند
آقای بدخشانی خواهان کمک مقامات هلند برای برخورد با این ارعاب و تهدید شده است. او اکنون کمره‌های (دوربین‌های) مداربسته در مغازه خود نصب کرده و پلیس هم نظارت بیشتری بر مغازه‌اش می‌کند.
 
او که خود عضو حزب لیبرال هلند است، گفت نمایندگانی از وزارت خارجه هلند به دیدارش آمده بودند و با نمایندگان پارلمان این کشور هم دراین مورد در تماس بوده است.
 
دیلن یشلگاز، یک عضو حزب لیبرال در پارلمان هلند به روزنامه تلگراف این کشور گفت: "من این تاجر را شخصا می‌شناسم. مرد سخت‌کوشی که فقط تلاش دارد تجارت خود را پیش ببرد. عجیب است که پای او ناخواسته به این بحث سیاسی کشانده شده و نه تنها این بلکه تهدید هم شده. آزادی کار او تهدید شده است، هلند کشور آزاد است و آزادی کسی نباید با تهدید مواجه شود."
 
آقای بدخشانی می‌گوید در حال حاضر بیشتر مشتریان ودکای رومی، هلندی‌های هستند، هرچند مشتری‌های ایرانی و افغان هم به سراغش می‌آیند.
 
او می‌گوید این واکنش‌ها به او انگیزه بیشتر داده تا تولید ودکای رومی را گسترش بدهد و شاخه‌های را در بریتانیا، آمریکا و کانادا ایجاد کند.