آیا شروع اصلاح سبک زندگی در سنین بالا فایده‌ای دارد؟

مطالعات نشان می‌دهند سن و سال تنها یک بهانه است! تغییر عادت سبک زندگی در هر سنی که باشید مؤثر است.
 
بیشتر روزهای عمرتان، سیب زمینی سرخ کرده خورده‌اید و نوشابه سر کشیده‌اید. یخچالتان پُر است از انواع کیک خامه‌ای و ... اما به ندرت میوه و سبزی در آن‌ها یافت می‌شود. اما حالا که در میانسالی هستید نمی‌دانید برای ایجاد تغییرات اساسی در سبک زندگی‌تان دیر است یا نه. شاید پیش خودتان فکر می‌کنید به بدنتان آسیب‌ را وارد کرده‌اید و دیگر نمی‌توانید جلوی ضرر را بگیرید، پس چه لزومی دارد این سال‌های باقیمانده‌ی عمرتان را هم به لذت و خوشی و راحتی سپری نکنید؟ آیا واقعاً همین‌طور است؟
نظر علم در مورد تغییرات سبک زندگی در میانسالی و سالمندی
بر طبق مطالعه‌ای که در Annals of Internal Medicine چاپ شده است، اگر در سنین میانسالی هستید و یا حتی از 50 سالگی هم عبور کرده‌اید، هنوز هم برای اصلاح رژیم غذایی و سبک زندگی خود وقت دارید.
محققان، عادات غذایی 10670 زن را مورد بررسی قرار دادند. این زن‌ها به طور متوسط 59 سال داشتند و در شروع مطالعه سالم بودند. پژوهشگران از پرسشنامه‌هایی برای ارزیابی عادات غذایی آن‌ها استفاده کردند. سپس آن‌ها را به مدت 15 سال تحت نظر گرفتند.

نتایج این آزمایش حاکی از خبری خوب برای تمام کسانی است که تازه تصمیم به رژیم غذایی سالم گرفته‌اند. محققان دریافتند خوردن غذاهای سالم‌تر و باکیفیت‌تر طی میانسالی و سالمندی، ارتباط آشکاری با وضعیت فیزیکی و روحی بهتر در سال‌های بعد دارد.

مطالعه‌ی دیگری که در New England Journal of Medicine سال 2017 چاپ شد نیز نشان داد حتی تغییرات کوچک و جزئی توانسته بودند ریسک مرگ را پایین بیاورند. این نکته‌ی مهمی است زیرا تغییرات کوچک معمولاً تداوم پذیرتر از تغییرات بزرگ و سخت هستند. اینکه تصمیم بگیرید هر روز یک وعده بیشتر میوه مصرف کنید، راحت‌تر است تا اینکه تصمیم بگیرید تمام وعده‌های اصلی و میان وعده‌های روزانه‌تان را تغییر دهید.
تغییرات سبک زندگی به عنوان یک هدف کلی
یک رژیم غذایی سالم، مهم‌ترین عامل برای داشتن یک سبک زندگی سالم است؛ اما تنها عامل نیست. ترکیب رژیم غذایی سالم با ورزش و فعالیت معجزه می‌کند. مطالعات نشان می‌دهند خوردن پنج وعده میوه و سبزی در روز، حفظ وزن سالم، سیگار نکشیدن و ورزش کردن دست‌کم دو ساعت و نیم در هفته به میزان 40 درصد از احتمال مرگ می‌کاهد. بنابراین لازم نیست رژیم‌های سفت و سخت سم زدایی را در پیش بگیرید یا ورزش‌های سنگین انجام دهید تا ریسک مرگ زودهنگامتان را پایین بیاورید. کافی است به اصول زیر پایبند باشید:

تحرک داشته باشید، کمتر غذاهای فرآوری شده مصرف کنید و اجازه ندهید وزنتان بالا برود، راه‌هایی برای کنترل استرستان در پیش بگیرید و خوب هم بخوابید. مطالعات نشان می‌دهند سن و سال تنها یک بهانه است! تغییر عادت سبک زندگی در هر سنی که باشید مؤثر است.
 
در پژوهش‌های صورت گرفته، اشاره به ورزش خاصی نشده است و صرفاً تحرک بدنی مهم است؛ اما پیاده‌روی ایده‌آل است. ضمناً شما به تمرینات قدرتی هم نیاز دارید تا جلوی کاهش توده عضلانی ناشی از افزایش سن را بگیرید. "سارکوپنیا" یا همان "کاهش توده عضلانی ناشی از بالا رفتن سن" می‌تواند موجب ضعف و مشکلات متابولیسمی مانند مقاومت به انسولین شود. یکی از بهترین راه‌های جلوگیری از سارکوپنیا، تمرین دادن عضلات با وزنه است. تمرینات اینتروال شدید نیز کمکتان می‌کنند چربی‌های شکمی را کاهش داده و قدم مفیدی برای سلامتی‌تان بردارید.
اثر سبک زندگی از ژنتیک بیشتر است
ژن‌هایی که به ارث می‌بریم در ریسک ابتلا به برخی از بیماری‌ها تاثیرگذارند اما این ارتباط آن‌قدرها هم که فکر می‌کنید قوی نیست. مطالعاتی که روی دوقلوها انجام شده نشان می‌دهد ژنتیک فقط 25 درصد در ریسک بیماری نقش دارد در حالی که سبک زندگی، 75 درصد دخیل است. رژیم غذایی و سبک زندگی که در پیش می‌گیرید حتی بر بیان ژن‌هایی که به ارث برده‌اید نیز اثر می‌گذارد. مثلاً شاید شما ژن بیماری قلبی را به ارث برده باشید اما اگر ورزش کنید، رژیم غذایی سالم و مناسب برای سلامت قلب در پیش بگیرید، سیگار نکشید، خوب بخوابید و استرس را کنترل کنید، این ژن‌های بد فرصت بسیار کمی برای بروز خواهند داشت، چون توپ در زمین شماست!

نیازی نیست تغییرات بزرگی در سبک زندگی‌تان ایجاد کنید تا از سلامت خود مراقبت کنید. همان‌گونه که تحقیقات نشان داده‌اند حتی تغییراتی کوچک نیز می‌توانند کارهای بزرگی انجام دهند. پس شرایط را برای خودتان سخت نکنید. اگر وقت تهیه‌ی میوه و سبزی تازه را ندارید، نوع منجمد آن‌ها را خریداری کنید. یا اینکه می‌توانید اول هفته غذای کل هفته را بپزید و منجمد کنید و در طول هفته استفاده کنید. اگر فرصت باشگاه رفتن ندارید در خانه ورزش کنید؛ ده دقیقه صبح، ده دقیقه ظهر و ... . باور کنید زمانی که صرف تغذیه‌ی درست جسم و روحتان می‌کنید یک سرمایه‌گذاری بلندمدت و بسیار ارزشمند است.