باید بدانید که به دلیل فعالیتهای مرتبط با هورمونهای مترشحه از تیروئید، کمکاری تیروئید تعادل طبیعی واکنشهای شیمیایی بدن را مختل میکند.کمکاری تیروئید در مراحل اولیه به ندرت سبب ظهور علایم بیماری میشود، ولی در اغلب مواقع، کمکاری تیروئید درمان نشده، میتواند سبب ایجاد شماری از اختلالات در سلامتی نظیر چاقی، درد مفصل، ناباروری و بیماری قلبی شود.
در ابتدا به ندرت ممکن است که فرد متوجه نشانههای کمکاری تیروئید نظیر خستگی و کسلشدن شود و به سهولت آنها را به پیری و افزایش سن خود نسبت دهد و توجه چندانی نکند، ولی به موازات اینکه به تدریج کاهش متابولیسم و سوخت و ساز بدن ادامه یابد، ممکن است نشانهها و علایم آشکار بیشتری در وی توسعه یابد.این غده حیاتی در گردن شما قرار دارد و بسیاری از سطوح سلامتی شما را کنترل می کند. در این مقاله از آکاایران , بررسی عمیق تری انجام میدهیم و نشانه هایی از اختلال در عملکرد تیروئید را مورد بررسی قرار میدهیم . در ادامه مطلب با ما همراه باشید.
نشانه های بیماری تیروئید عبارتند از :
بالا رفتن وزن حتما" شما هم از کسی شنیده اید که آب هم بخورم باز چاق می شوم! وقتی هورمون تیروئید شما پایین باشد (کم کار)، بدن توانایی کمتری برای سوزاندن چربی دارد و این شما را در برابر کاهش وزن مقاوم می کند. حتی سال ها رژیم های غذایی و ورزش هم نمی تواند این مشکل را رفع کند.
بالا رفتن وزن دلیل به وجود آمدن مشکلات شما نیست، بلکه نشان از مشکل تیروئید است که به آن پرداخته نمی شود. برای از دست دادن وزن باید اول در وضعیت سلامت باشید، نه برعکس. وقتی از نظر هورمونی در شرایط سالم و نرمال قرار گرفتید، آن موقع کاهش وزن هم یک پروسه طبیعی خواهد بود.
ضعف در رابطه جنسی
بسیاری فکر می کنند از بین رفتن میل جنسیشان به دلیل بالا رفتن سن است. در حالی که ممکن است علامت یک مشکل هورمونی باشد. عملکرد تیروئید روی متابولیسم استروژن و تستوسترون در بدن تأثیر دارد. هایپوتیرویدیسیم به اختلال نعوظ در مردان مرتبط است و در هر دو جنس مرد و زن، میل جنسی را کم می کند.
انرژی کم
در کنار کم کردن توانایی شما در چربی سوزی، هایپوتیرویدیسیم سطح انرژی شما را هم کاهش می دهند.
مشکلات قند خون
وقتی بدن شما تیروئید کمی دارد، توانایی بدن شما برای جذب گلوکز یا قند خون را کاهش می دهد. برای ساخت ATP (آدنوزین تری فسفات) درون سلول، نیاز به گلوکز دارید، ATP سوخت درون سلولی شماست. علارغم متابولیسم کند گلوکز، بسیاری از کسانی که هورمون های تیروئید کمی دارند یعنی تیروئید آن ها کم کار است،می توانند دچار هیپوگلیسمی شوند، یعنی افت قند خون. (قند خون پایین، به عنوان هیپوگلیسمی معروف است)
چون سلول ها گلوکز های مورد نیازشان را دریافت نمی کنند، حتی با آزماش قند خون نرمال همچنان می تواند افت قند خون را احساس کنید. این چرخه معیوب اختلال تیروئید می تواند منجر به سندرم متابولیک یا مقاومت انسولین شود.
عدم توازن هورمون استروژن
استروژن به شکل متابولیتی تولید می شود:استرون، استرادیول و استریول. توازن استروژن برای سلامت شما حیاتی است. وقتی تیروئید شما خوب کار نمی کند، نرخ متابولیک استروژن شما به هم خواهد خورد.
مشکلات مغزی
هیپوتیرویدیسیم با ترشح بد انتقال دهنده عصبی در ارتباط است و ریسک مشکلات ذهنی مانند افسردگی و اضطراب را افزایش می دهد. به این خاطر است که اثرات گیرنده های تیروئیدی در مغز نیز یافت شده. یک مطالعه در 2014 نشان داد، کسانی که افسردگی دارند، دچار اختلال تبدیل تیروئید بیشتری هستند.
گرم یا سرد بودن همیشگی
وقتی سطح هورمون تیروئید شما پایین است در کنترل دمای بدن شما تأثیر می گذارد. می تواند باعث شود، همیشه احساس سرما کنید، یا این که شب ها عرق کنید و گرمای ناگهانی به سراغ شما بیاید.
کلسترول و تری گلیسیرید بالا
سطح پایین هورمون تیروئید، سوخت و ساز کلسترول را نیز کاهش می دهد که منجر به افزایش سطح کلسترول و تری گلیسیرید می شود. کلسترول بالا یک عامل ضعیف برای بالا رفتن ریسک حمله قلبی و سکته است، اما تری گلیسیرید می تواند مستقیما" یک عامل اصلی برای افزایش ریسک این بیماری ها باشد.
خستگی آدرنال
وقتی دچار هیپوتیرویدیسیم می شوید، به چرخه هیپوتالاموس، هیپوفیز و آدرنال فشار وارد می شود. به خاطر کمبود گلوکز و انرژی وارد شده به سلول، آدرنال مغزی کورتیزول بیشتری ترشح می کند تا انرژی بیشتری به سلول ها برسد. این سلامتی هورمونی شما را بیشتر زیر خطر می برد و منجر به اختلال این چرخه یا خستگی آدرنال می شود.
مشکلات روده ای
عملکرد پایین تیروئید می تواند حرکات روده ای را کاهش دهد، موضوعی که برای سلامت گوارش حیاتی است. توانایی بدن شما برای جذب مواد مغذی نیز با اختلال عملکرد تیروئید به مشکل می خورد. عملکرد سالم تیروئید التهاب روده را کنترل می کند و عملکرد پایین تیروئید به زخم معده و سندرم روده ارتباط داده می شود.
کیسه صفرا و کبد درست کار نمی کنند
کیسه صفرا و کبد شما خیلی خوب کار نخواهند کرد. کارکرد نامناسب این دو عضو توانایی بدن شما برای دفع توکسین را کاهش می دهد و خطر بیماری کبد پر چرب را افزایش می دهد. این مسئله اختلال در دفع توکسین در بیماران تیروئیدی بسیار مسئله شایعی است.
ریزش مو
همانطور که گفتیم تیروئید روی متابولسیم و جذب مواد مغذی تأثیر دارد، بنابراین وقتی اختلال تیروئید دارد، احتمالا" دچار ریزش مو می شوید. مطمئن شوید برای سلامت مویتان، تیروئیدتان درست کار می کند.
استخوان های ضعیف
اگر استخوان های ضعیفی دارید، تیروئید خودتان را چک کنید. عملکرد غیر نرمال تیروئید می تواند غلظت مواد معدنی استخوان را کاهش دهد. کلسیم سروم معمولا" با هایپوتیرویدیسیم در رنج نرمال خواهد بود، اما خارج از بازه بهینه عملکردش قرار خواهد گرفت.
حالا باید چه کنید؟
اولین خط دفاعی برای درمان کم کاری تیروئید تغییر رژیم غذایی است. بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری از خستگی مفرط و کدر شدن مغز (Brain fog) -گیجی، فراموشی و عدم تمرکز رنج میبرند. برای رفع خستگی و کسب انرژی، افراد به استفاده از قند و کافئین رو میآورند. این دو ماده بسیار مضر هستند و علاوه بر ایجاد سایر بیماریها و نوسان در قند خون، عملکرد تیروئید را نیز دچار مشکل میکنند.
تغذیه مناسب داشته باشیم
یک رژیم غذایی مناسب، فاقد کافئین و قند (کربوهیدرات) است. مصرف کربوهیدراتهای فرآوری شده مثل آرد نیز باید کاهش پیدا کند چرا که این مواد عملکردی شبیه قند در بدن دارند. همچنین باید استفاده از کربوهیدراتهایی که به غلات مربوط میشوند را به حداقل رساند و از سبزیجات غیرنشاستهای استفاده کرد.
مصرف پروتئین را افزایش دهیم
چون هورمون تیروئید برای انتقال به تمام بافتهای بدن نیاز به پروتئین دارد، باید در هر وعدهی غذایی از پروتئین استفاده کنید. این ماده به عملکرد طبیعی غدهی تیروئید کمک میکند. مغزها، کرهی مغزها، محصولات دامیِ بدون آنتیبیوتیک ( ارگانیک، گوشت دامهای محلی و علفخوار، تخم مرغ و ماهیهای پرورشیِ سالم) و حبوبات حاوی پروتئین هستند.
سویا و مشتقات آن مانند توفو (پنیر سویا)، شیر سویا، گوشت جایگزین (گوشت مصنوعی)، خوراکیهای انرژیزا و… حاوی پروتئین هستند، اما این محصولات حتی اگر به صورت ارگانیک و بدون اصلاح ژنتیکی باشند باز هم در عملکرد گیرندههای هورمونی و چرخهی بازخورد در سیستم غدد درونریز اختلال ایجاد میکنند.
مصرف چربیهای سالم را فراموش نکنیم
چربی دوست شما است و کلسترول مادهی سازندهی مسیرهای هورمونی بدن است. اگر به میزان کافی چربی و کلسترول مصرف نکنید، عدم تعادل هورمونی در بدن تشدید می شود. با مصرف چربیهای طبیعی و سالم مانند روغن زیتون، روغن حیوانی، آووکادو، تخم کتان، ماهی، مغزها، کرهی مغزها، پنیر و ماست پرچربِ بدون هورمون و آنتیبیوتیک و شیر نارگیل، در میزان هورمونهای تیروئید بدن خود، تعادل ایجاد کنید.
مصرف مواد مغذی را برنامه غذایی خود بگنجانیم
شاید کمبود مواد مغذی در بدن منجر به کم کاری تیروئید نشود، اما اگر میزان این ریزمغذیها و مواد معدنی در بدن کافی نباشد علائم این بیماری تشدید میشود. مواد مغذی در درمان کم کاری تیروئید عبارتند از ویتامین D، آهن، اسید چرب امگا۳، سلنیوم، روی، مس، ویتامین A ،B و یُد.
در باور عمومی علت کمکاری تیروئید، کمبود یُد است. دکتر خرازیان با رد این موضوع توضیح میدهد: «اگر فرد به هاشیموتو مبتلا باشد و از مکملهای یُد استفاده کند مثل این است که به روی آتش بنزین میریزد. در نتیجه افراد مبتلا به هاشیموتو باید از مصرف مکملهای ید و نمکهای یددار خودداری کنند. منابع اصلی حاوی ید:، سبزیجات و غذاهای دریایی است. منابع ثانوی هم عبارتند از تخممرغ، مارچوبه، لوبیا، قارچ، اسفناج، دانهی کنجد، کدو حلوایی، برگ چغندر و سیر.
سطح بهینهی ویتامین D باید بین ۵۰-۸۰ نانوگرم/میلیلیتر باشد و اگر میزان این ویتامین زیر ۳۲ نانوگرم/میلیلیتر باشد در مسیرهای هورمونی اختلال ایجاد میشود.
امگا۳ موجود در ماهی، محصولات دامهای علفخوار، دانههای کتان و گردو از اجزای سازندهی هورمونها برای کنترل عملکرد دستگاه ایمنی و رشد سلولی است. امگا۳ برای عملکرد تیروئید مهم است و توانایی واکنش به هورمونهای تیروئید را افزایش میدهد.
از مواد غذایی فاقد گلوتن استفاده کنیم
ترکیب مولکولی بافت تیروئید تقریبا به ترکیب گلوتن شبیه است. در افرادی که مبتلا به هاشیموتو هستند، مصرف گلوتن ممکن است باعث افزایش حملات دستگاه ایمنی بدن به بافت تیروئید شود.
مصرف خوراکیهای ایجادکنندهی گواتر را محدود کنیم
گواتر بیماری تورم غدهی تیروئید است. به آن دسته از مواد غذایی که در ایجاد گواتر نقش دارند، گواترزا یا گواتریژن (Goitrogens) گفته میشود. این مواد عبارتند از: انواع کلم (بروکلی، بروکسل، گل کلم، کلم پیچ، کلم قمری)، شلغم، ارزن، اسفناج، توت فرنگی، هلو، شاهیِ آبی، بادام زمینی، تربچه و سویا. استفاده از این مواد به صورت پخته منعی ندارد چون پختوپز مواد گواترزا را غیرفعال میکند، همچنین میتوان از تربچه و شاهیِ آبی در حد اعتدال استفاده کرد.
از منابع غذایی که حاوی گلوتاتیون هستند، بهره بگیریم
گلوتاتیون (Glutathione) یک آنتیاکسیدان بسیار قوی است که سیستم ایمنی بدن را تقویت میکند و در کاهش علائم هاشیموتو موثر است. این آنتیاکسیدان با تنظیم سیستم ایمنی بدن به کاهش بیماریهای خودایمنی کمک میکند، بافت تیروئید را التیام میبخشد و از آن محافظت میکند.
غذاهای کمی حاوی گلوتاتیون هستند، اما برخی از مواد غذایی به تولید گلوتاتیون در بدن کمک میکنند: مارچوبه، کلم بروکلی، هلو، آووکادو، اسفناج، سیر، کدو، گریپ فروت و تخم مرغ خام از این جملهاند. مادهی گیاهی موجود در کلم بروکلی، گل کلم و کلم (خوراکیهای گواترزا) به افزایش ذخیرهی گلوتاتیون کمک میکند.
حساسیتهای غذایی را جدی بگیریم
همانطورکه در بیماری هاشیموتو، سیستم ایمنی به غدهی تیروئید حمله میکند، غذاهایی که باعث التهاب میشوند، در بدن به عنوان مهاجم شناخته شده و واکنشهای خودایمنی را در بدن افزایش میدهند. برای کاهش علائم بیماریهای خودایمنی، مراقب حساسیتهای غذایی خود باشید.
با باکتریهای مفید روده دوست باشیم
پروبیوتیکها باکتریهای مفیدی هستند که در رودهی ما زندگی میکنند. در حدود ۲۰٪ از عملکرد تیروئید به میزان کافی این باکتریها در روده بستگی دارد. برای حفظ میزان این باکتریها باید از مکملهای پروبیوتیک استفاده کنید.