فرادید : اختلالات سایکوتیک به دستهای از بیماریهای روانی گفته میشود که بر روی ذهن تأثیر میگذارند. فردی که به این اختلالات دچار می شود نمیتواند با دقت و به درستی فکر کند، پاسخ به احساسات دیگران و درک واقعیت برای او دشوار است، قضاوت درستی هم ندارد.
اختلالهای سایکوتیک، حضور حداقل یک یا چند مورد از علایم هذیان، توهم، افکار و گفتار آشتفه، رفتارهای حرکتی نابهنجار یا شدیدا آشفته، کاهش ابراز هیجان یا بی ارادگی است.
انواع اختلالات سایکوتیک:
اختلال هذیانی
ویژگی اصلی این اختلال که اکثرا در افراد مسن دیده می شود، وجود یک یا چند هذیان برای مدت حداقل یک ماه است.
هذیان باورهای تثبیت شده ای می باشد، که با وجود شواهد علیه آن ها قابل اصلاح و تغییر نیستند. محتوی هذیان ها شامل موضوعات متنوعی از قبیل گزند و آسیب، انتساب، جسمی، مذهبی، خود بزرگ بینی می باشد. صرف نظر از هذیان ها و پیامد های آن سایر جنبه های کارکرد فرد مختل نیست و رفتار غیر عادی، و عجیب و غریبی ندارد.
موضوع هذیان ها می تواند شامل موارد ذیل باشند:
- شهوانی: فرد باور دارد شخص دیگری عاشق اوست.
- خود بزرگ بینی: اعتقاد به داشتن استعداد عظیم نهفته، توانایی یا اکتشاف بزرگ.
- حسادت: هسته مرکزی هذیان فرد، خیانت کار بودن همسر یا معشوقه اش می باشد.
- گزند و آسیب: توطئه ای علیه فرد در جریان است، تحت تعقیب بوده، مسموم شده یا به او دارو خورانده اند و...
- جسمی: مایه اصلی هذیان در مورد حواس و کارکرد بدنی فرد است.
هذیان ها، ناشی از اثرات فیزیولوژیک یک ماده و یا یک بیماری طبی دیگر نیست.
اختلال روان پریشی گذرا
ویژگی اصلی این اختلال، که میانگین سن بروز آن اواسط دهه چهارم عمر است، شروع ناگهانی با حضور حداقل یک مورد از علایم هذیان، گفتار آشفته، رفتار آشفته و توهم می باشد.
گفتار آشفته می توان به صورت بی ربط گویی مکرر و خارج شدن از خط خود را نشان دهد.
رفتار آشفته به صورت کاتاتونیک (کاهش بارز واکنش به محیط که از یک مقاومت ساده در برابر دستورات تا باقی ماندن در وضعیت های عجیب و غریب، سخت و نامناسب بدنی و یا گنگی و بهت را شامل می شود) ممکن است نمایان شود.
توهم، به معنای تجارب ادراک گونه ای است که در غیاب هر گونه محرک خارجی رخ داده، شفاف و روشن بوده، همان قدرت و تاثیر ادراکات طبیعی را داشته و تحت کنترل ارادی فرد قرار ندارند.
شروع ناگهانی این اختلال به منزله تغییر سریع رفتار عادی به حالت آشکار روان پریشانه، در عرض دو هفته و معمولا بودن علایم مقدماتی می باشد. این اختلال ممکن است در نوجوانی و اوایل بزرگسالی بروز کند ولی در تمام طول عمر می تواند دیده شود. دوره بیماری حداقل یک روز ولی کمتر از یک ماه طول می کشد. این اختلال ناشی از یک بیماری روانی، طبی یا تاثیر اثرات فیزیولوزیک یک ماده نمی باشد.
انواع اختلال روان پریشیدر دو ماه اول علایم روان پریشی به تنهایی و در سه ماه بعدی افسردگی و روان پریشی و نهایتا در ماه آخر مجددا علایم روان پریشی به تنهایی مشاهده می شود.اسکیزوفرنی فرم
ویژگی اصلی این اختلال که در اواخر دوران جوانی و اواسط دهه سوم عمر پیدار می شوند، وجود حضور حداقل دو مورد از علایم هذیان، توهم، گفتار آشفته، رفتار آشفته بارز و علایم منفی (کاهش ابراز هیجانات یا بی ارادگی) می باشد.
وجود حداقل یکی از سه علامت ذیل الزامی است: