۳۷ روز از ۳۷ سال: تدارک استبداد دینی برای ایران در پاریس

- روزنامه کیهان در روز ۳۰ دی ۵۷ تیتر زد: «امام خمینی درخواست کارتر را رد کرد» ولی متن خبر در صفحه آخر به نقل از رویترز چنین بود: «آیت الله خمینی دیروز درخواست جیمی‌کارتر رئیس جمهور آمریکا را در مورد آرامش رد کرد!»
- برخی با سه کلمه «استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی» که به تدریج به شعار اصلی اجتماعات و تظاهرات تبدیل شده بود، روی آزادی تاکید می‌ورزیدند و هشدار می‌دادند که تا آزادی نباشد از استقلال نیز خبری نخواهد بود. اما کسی خود را چندان به «جمهوری اسلامی» مشغول نمی‌کرد و اگر هم به آن می‌پرداخت، تلاش می‌نمود آن را به خیال خود «دمکراتیک» معرفی کند!
کیهان لندن
بخش چهارم: تماس‌های پشت پرده خمینی با آمریکا
جواد طالعی – روز شنبه سی‌ام دیماه ۱۳۵۷ خورشیدی، دو هفته پس از آغاز ماموریت بختیار، در حالی که میانجی‌هایی می‌کوشیدند زمینه دیدار بختیار و خمینی و آشتی این دو را فراهم کنند، روزنامه‌ها صفحه نخست خود را با تیترهای بیش از حد درشت مربوط به تظاهرات میلیونی طرفداران خمینی در شهرهای مختلف آذین بستند.
کیهان؛ ۳۰ دی ۱۳۵۷
از اینجا دیگر روشن شد که شانس بختیار برای مهار شورش توده‌های شهری و روستایی رو به صفر نهاده است. شاید همین احساس بود که بختیار را واداشت بگوید: «با سقوط من ارتش کودتا می‌کند». این خبر در بالاترین نقطه صفحه نخست کیهان انتشار یافت.
 
چهار روز پس از خروج شاه از ایران، «امام خمینی درخواست کارتر را رد کرد» عنوان دیگری بود که در بالاترین قسمت سمت راست صفحه نخست این روزنامه جا گرفته بود، اما متن این خبر در صفحه آخر کیهان به نقل از رویترز چنین بود: «آیت الله خمینی دیروز درخواست جیمی‌کارتر رئیس جمهور آمریکا را در مورد آرامش رد کرد و گفت که قدرت‌های بزرگ باید از دخالت در امور ایران خودداری کنند». وی افزود: «در این صورت است که آرامش و ثبات در ایران برقرار خواهد شد».خمینی و یارانش پیش از بازگردانده شدن به ایران زیر درخت سیب معروف در دهکده نوفل لوشاتو؛ حومه پاریس
در همان روز این روزنامه نوشت که رمزی کلارک وزیر دادگستری پیشین آمریکا قرار است فردا با خمینی دیدار کند. کیهان به نقل از کلارک نوشت: «۳ پیشنهاد در مورد ایران به کارتر داده شده است. نخست اینکه آمریکا دیگر نباید از بختیار پشتیبانی کند، پیشنهاد دوم اتخاذ روشی معتدل‌تر از سوی ارتش است و پیشنهاد سوم هم این است که رهبران آمریکا با آیت‌الله خمینی تماس بگیرند و با وی مذاکره کنند».
 
از کنار هم قرار دادن این خبرها به سادگی می‌شد نتیجه گرفت که میان اطرافیان نزدیک خمینی (همانها که بعدا در میان مردم به «مثلث بیق» مشهور شدند شامل ابوالحسن بنی‌صدر و ابراهیم یزدی و صادق قطب‌زاده) و آمریکا سازشی در کار است تا کار انتقال قدرت سیاسی از آخرین نخست وزیر شاه به خمینی و دولتی که قرار است او تشکیل دهد، به سرعت انجام شود. پس از خیانت آمریکا به شاه که بیمار بود و ایالات متحده حتی اجازه‌ی ماندن برای معالجه در آمریکا را به وی نداد، اکنون وقت خیانت آمریکایی‌ها به بختیار نیز می‌رسید.
 
همزمان با انتشار این خبرها، صفحات کیهان همچنان لبریز بود از خبرهای مربوط به آزادی زندانیان سیاسی، تحرکات نظامی در مرزهای کشور، خطر هجوم اتباع افغانستان برای غارت مرزنشینان ایران و حوادث ریز و درشتی که نشان از ناامنی اوضاع کشور داشتند. اما در میان همین خبرها محمدرضاشاه پهلوی در «اسوان» در مصاحبه با یک روزنامه‌نگار آمریکایی گفت: «اوضاع ایران رو به بهبود است». بدین ترتیب پادشاه نشان می‌داد که هنوز از موفقیت نخست وزیری که سکان کشتی توفانزده کشور را به دست او سپرده ناامید نیست.
گپ و گفت ابراهیم یزدی و احمد خمینی در پاریس و پیش از بازگرداندن خمینی به ایران
چند روزی بود که روزنامه کیهان صفحه مقالات خود را به روی چهره‌هایی گشوده بود که تا پیش از این کمتر در صفحات و ستون‌های آن آفتابی می‌شدند. فریدون تنکابنی، شیخ مصطفی رهنما، باقر پرهام، حسن صدر، مهدی پرهام، علی اصغر حاج سید جوادی، ناصر قشقائی، هدایت‌الله متین دفتری، ابوالحسن بنی صدر، غلامحسین ساعدی،‌هانیبال الخاص، مجتهد شبستری، حسن پستا، مهدی بازرگان و حتی ناصر مکارم شیرازی در شمار کسانی بودند که از آغاز نخست وزیری بختیار تا ورود خمینی به تهران در روز ۱۲ بهمن ۱۳۵۷ برای کیهان مقاله می‌نوشتند.
 
مقاله‌های نویسندگان غیرمذهبی نشانگر نگرانی عمومی‌از تبدیل استبداد سلطنتی به استبداد دینی بود. هنگامی‌ که انتقادها از فشار بر مطبوعات و انحصارطلبی روحانیون اوج گرفت،  ناصر مکارم شیرازی که امروز یکی از مرتجع‌ترین چهره‌های جمهوری اسلامی است، در مقاله‌ای برای کیهان از حق مشارکت مردم و استفاده از صاحب‌نظران دفاع کرد ولی همزمان «نظارت فقیه» را بر امور کشور ضروری دانست.
 
روز ۱۱ بهمن، در مقاله‌ای از مهدی بازرگان، که هنوز کسی نمی‌دانست وی قرار است نخست وزیر خمینی در «دولت موقت» شود، می‌خوانیم: «انتقاد از مقامات از واجبات است». او نوشته بود: «در اسلام تفتیش عقاید و تحمیل عقیده وجود ندارد و تشیع خواهان انتخاب رهبران جامعه است»! می‌دانیم که بازرگان پس از نخست وزیری هم در برخی موارد تسلیم نظرات خمینی نشد و به همین دلیل پیش از پایان دوران «دولت موقت» استعفا داد. روز ۲۲ بهمن ۵۷، هنگامی‌که بختیار توانست مخفیانه ایران را ترک کند، این جمله به کنایه بر سر زبان‌ها افتاد که «بختیار از مرز بازرگان گذشت» و با بازی با «مرز بازرگان» در غرب کشور (ترکیه) و نام «مهدی بازرگان» حاکی از این بود که گویا وی به شاپور بختیار برای خروج از ایران یاری رسانده است.سخنرانی بهشتی در تحریریه روزنامه کیهان؛ ۲۴ ژانویه ۱۹۷۹
در این میان البته سر و کله ترجمه مقاله‌های فردهالیدی نویسنده ایرلندی نیز در کیهان پیدا شد که در آنها می‌کوشید تا حد امکان تصویری سیاه از دوران سلطنت محمدرضاشاه به دست بدهد و انقلاب ایران را انقلابی کم‌نظیر معرفی کند که البته در «کم‌نظیر» بودن این انقلاب تردیدی نیست اما در مسیری ویرانگر! کیهان از جمله برای مقاله‌ای از او که روز ۱۱ بهمن، یعنی یک روز پیش از ورود خمینی به تهران، با ترجمه ناصر زرافشان منتشر کرد، این عنوان را برگزید: «پول نفت ایران صرف ایجاد ماشین‌های نظامی می‌شد» چیزی که البته برای همگان عیان بود، اما نویسنده مایل نبود بنویسد که به شکرانه همین دلارهای نفتی، پیشرفت‌های قابل بحثی هم در ایران حاصل شده بود. از جمله اینکه هر کودک ایرانی بدون پرداخت دیناری هزینه می‌توانست تا سطح دکترا دانش بیاموزد و حتی در دوران دانشگاه از کمک هزینه تحصیلی و امکانات رایگان و یا با هزینه‌ی بسیار کم نیز برخوردار شود. بعدها نیز خمینی با همان «ماشین‌های نظامی» جنگ با عراق را که می‌توانست دو ساله تمام شود، شش سال دیگر ادامه داد تا به «کربلا» و «قدس» دست یابد!
 
به هر روی، در این دوران مقاله‌ها بیشتر راه پند و اندرز به مردم را در پیش گرفته بودند؛ به آنها توصیه می‌شد وحدت خود را حفظ کنند، مراقب فتنه‌انگیزی‌های دشمنان داخلی و خارجی انقلاب باشند و صفوف خود را فشرده‌تر نمایند. برخی نیز با سه کلمه «استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی» که به تدریج به شعار اصلی اجتماعات و تظاهرات تبدیل شده بود، روی آزادی تاکید می‌ورزیدند و هشدار می‌دادند که تا آزادی نباشد از استقلال نیز خبری نخواهد بود. اما کسی خود را چندان به «جمهوری اسلامی» مشغول نمی‌کرد و اگر هم به آن می‌پرداخت، تلاش می‌نمود آن را به خیال خود «دمکراتیک» معرفی کند!
سخنان کریم سنجابی؛ روزنامه کیهان؛ ۱۳ فوریه ۱۹۷۹در این مقاله‌ها، به ندرت جزییاتی پیرامون شکل حکومت آینده، حقوق اساسی مردم، استقلال سه قوه و ترکیب حاکمیت و مجلس موسسان آینده مطرح می‌شد. چنین بود که خمینی در پاریس اعلام کرد وقتی به ایران برگشت رفراندومی‌برگزار می‌کند که در آن مردم باید میان نظام سلطنتی و جمهوری اسلامی یکی را انتخاب کنند.
روزنامه آیندگان؛ ۱۷ بهمن ۱۳۵۷
در این میان، شاپور بختیار که هنگام پذیرش نخست وزیری شاه تصور می‌کرد دست کم از پشتیبانی روشنفکران، دانش‌آموختگان و ترقی‌خواهان ایرانی برخوردار خواهد شد، روز به روز بیشتر تنها می‌ماند. تا آنجا که وقتی گروهی از مدافعان او فراخوان به تظاهرات دادند، تنها بین سی تا ۵۰ هزار تن در حوالی مجلس شورای ملی به راهپیمایی پرداختند. اما همین راهپیمایی را نیز روزنامه‌ها بسیار کوچکتر و کم‌اهمیت‌تر از آنچه بود جلوه دادند. طرفداران پر و پا قرص خمینی حتی برچسب ساواکی و بیگانه به تظاهرکنندگان زدند.
 
جبهه ملی نیز، که بیشتر رهبران آن تا دو روز مانده به بازگشت خمینی در پاریس به دستبوس او رفته بودند، از حمله به بختیار کوتاهی نمی‌کردند. در بیانیه‌ای که  روز ۱۱ بهمن ۱۳۵۷ در کیهان منتشر شد آمده بود: «بختیار با تقدیم لوایح انحلال ساواک و تعقیب و مجازات خطاکاران سعی می‌کند که روی جنایات سرپوش بگذارد و مردم را سرگرم و اغفال کند».
 
ظاهرا رهبران جبهه ملی در این برهه از زمان کاملا فراموش کرده بودند که انحلال ساواک، تغقیب خطاکاران و کفایت شاه به سلطنت بجای حکومت، تنها خواست‌های خودشان بود که حالا همگی به دست بختیار تحقق می‌یافت.
 
باید تأکید کرد که هیچیک از رهبران جبهه ملی، تا پیش از خروج شاه از ایران خواستار سرنگونی شاه نشده بود. اما حالا همه بدون آنکه اراده‌ای از خود داشته باشند به گروه کُر خمینی تبدیل شده بودند که بی‌وقفه فریاد می‌کشید: «شاه باید برود» و منظورش سقوط نظام سلطنت و پادشاهی بود.

[دنباله دارد]
*جواد طالعی در آن دوران عضو هیئت مدیره سندیکای نویسندگان و خبرنگاران مطبوعات و همچنین از اعضای هیئت تحریریه کیهان بوده است.

*عکس‌ها و کلیشه‌های روزنامه‌ای این گزارش از «انقلاب اسلامی به روایت تصویر» در وبسایت الف‌ب/ژورنالیست برداشته شده است.
منبع: کیهان لندن
+61
رأی دهید
-5

  • قدیمی ترین ها
  • جدیدترین ها
  • بهترین ها
  • بدترین ها
  • دیدگاه خوانندگان
    ۷۷
    چهارشنبه سوری ایران - فرانکفورت، آلمان

    ۱۸۵ زندانی که نوشته ازاد میشوند ۳۷ ساله که دارند حکومت میکنند
    3
    48
    جمعه ۲۱ دی ۱۳۹۷ - ۱۶:۲۰
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۸۰
    واقع بین ایرانی - هامبورگ، آلمان

    یاد اوری روز های بدون اینده روشن..شهر خالی .خانه خالی مردم بی رمق.مردم ناراحت. مردم واقعا گیج و منگ. تمام ایران در این ایام شاید یک ملیون نفر درخیابانها میامدند. البته ان هم یا از طبفات بسیار جوان دانشجو و عده ای افراد بسیار بیسواد ماجرا جو.چه بگویم . چه بنویسم. واقعا این روز ها فقط یاد اور روز های تلخ و روزهای بدون اینده روشن و مردم همه سرگردان . سرگردان واقعی باور کنید
    3
    44
    جمعه ۲۱ دی ۱۳۹۷ - ۱۶:۴۴
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۳۸
    ارژن پارت - شیراز، ایران

    بجز رضا شاه کبیر از معدود کسانی که این اسلامیون و اخوندها را از همان اول خوبب میشناخت بختیاربود ولی هیچ کس از زنده یاد بختیار حمایت نکرد وحتی کسانی مثل کریم سنجایی که از جبهه ملی بودنند به بختیار خیانت کردنند . و چه زیبا گفت بختیار درباره اخوندها و غیره [.....اینها ماموریت دارند که ایران را به نابودی ببرند و می برند . اما من نیستم که این کار نشه . اگر که بنا باشه هرکی هرچی میخواد بگه . این دموکراسیه ولی هر کاری میخواند بکنه. این انارشیه ......و در اخر اینکه استبداد پوتین به مراتب هزار برابر بهتر از استبداد با نعلین است !!!! یاد شاپور بختیار گرامی باد .
    3
    50
    جمعه ۲۱ دی ۱۳۹۷ - ۱۷:۰۵
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۶۲
    شاه و شیخ - قم، ایران

    آقای طالعی که خود در آن زمان از اعضای هیئت تحریریه کیهان بوده اشاره ای نکرده اند که آیا خودشان با مقالات چهره های شناخته شده موافق بودند یا مخالف؟!. اگر مخالف بوده اند حد اقل یکی از مقالات خود را با ذکر تاریخ چاپ و صفحه چاپ به اطلاع برسانند تا ببینیم خود از مدافعان آن 50 هزارنفری که از زنده یاد بختیار حمایت میکردند بوده و یا از موافقان گروه به اصطلاح کر خمینی؟؟اینجور نمیشود که هر رطب خورده ای خود منع رطب کند!" آمریکا دو خیانت بزرگ در حق مردم ایران کرد. یکی عدم حمایت از دولت مصدق و به پا کردن کودتای 28 مرداد و دیگری عدم حمایت از شاه و حمایت از خمینی هندی زاده!! و بزرگترین اشتباه دیگر اینکه دوباره دستمان را به سوراخی کنیم که قبلا دوبار از آن گزیده شده ایم.
    6
    26
    جمعه ۲۱ دی ۱۳۹۷ - ۱۷:۵۱
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۶۲
    شاه و شیخ - قم، ایران
    با پوزشو اصلاح جمله پایانی کامنت فوق بنده.!! " عدم حمایت از زنده یاد بختیار و حمایت از خمینی هندی زاده"
    7
    26
    جمعه ۲۱ دی ۱۳۹۷ - ۱۷:۵۹
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۶۴
    hamid swed - مالمو، سوئد

    عظیم ترین خریت تاریخی و مذهبی مردم نادان!!!!!!!!!
    3
    35
    جمعه ۲۱ دی ۱۳۹۷ - ۱۹:۲۷
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۸۰
    واقع بین ایرانی - هامبورگ، آلمان

    ارزان زیارت/ شیراز تهران. درود بشما در سال 57 طرفداران جبهه ملی چهره واقعی خود را نشان دادند. اینها نشان دادند که فقط عاشق پست و مقام هستند و کشور و سرنوشت مردم برای اینها پشیزی ارزش نداشت. همه سران جبهه ملی که سنجابی از بزرگترین انها بود بمحض اینکه بوی قدرت بمشام مبارک ایشان خورد سفر کانادا را کنار گذاشت و بدو بدو حود را به پاریس رساند و بدست بوسی اقا شتافت . همه اینها سر و ته یک کرباسند. اینها فقط یک هیچ در مرام و اساسنامه حزبی خود دارند غر زدن . افترا زدن .تهمت زدن و قیافه حق بجانب گرفتن. ان اقای عضو جبهه ملی که حدود یکسال قبل سقط شد و نام ان خوشبختانه یادم نیست این فرد بار ها و بار ها با دو متر قد و قیافه خود میگفت ما دروغ میگفتیم و نقائص کشور را اگراندیسمان میکردیم تا بمنظور خودمان برسیم. اسم ان فرد یادم امد اقای صدر حاج سید جوادی. بهر حال اینها تنها چیزی که نداشتند و ندارند صداقت و درستی بود. سال 57 بهترین دلیل این ادعا ست اصلا جبهه ملی ها با صداقت بیگانه هستند .بیگانه.
    3
    26
    جمعه ۲۱ دی ۱۳۹۷ - ۱۹:۴۳
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۵۴
    Say good bye to religion - ونکوور، کانادا

    خیلی جالب نوشته بود زیر یکی از عکسها ، امام و یارانش زیر درخت سیب 😂😂 یاد فیلم محمد الحم دوره الله میفتم . یاران امام خمینی که سالها بعد پسرش رو ترکوندن و نوه و نتیجه هاش دربه در در قم دنبال نخود سیاه و عکاسی بدون لباس اخوندی و عینک دودی . خمینی تو گورتم داری آزار عزاب میکشی سفاک 🍷🍷🤪😂
    3
    25
    جمعه ۲۱ دی ۱۳۹۷ - ۲۱:۱۹
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۵۴
    حسین سلطانزاده - برلین، آلمان
    چقدر دروغ گفتند ما چقدر احمق بودیم وشاه چقدر نادان بود
    1
    8
    شنبه ۲۲ دی ۱۳۹۷ - ۱۱:۰۵
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    ۸۰
    واقع بین ایرانی - هامبورگ، آلمان
    سلطانزاده برلین. گمان نمیکنم از نظر اجتماعی بان میزان رسیده باشید که به شاه کشور کلمه احمق خطاب کنی لطفا تفکرات خود را بدیگری نسبت ندهید
    2
    6
    شنبه ۲۲ دی ۱۳۹۷ - ۲۰:۳۱
    پاسخ شما چیست؟
    0%
    ارسال پاسخ
    نظر شما چیست؟
    جهت درج دیدگاه خود می بایست در سایت عضو شده و لوگین نمایید.