جشنهای سال نو میلادی در کشورهای مختلف قاره اروپا به شیوههای گوناگونی برگزار میشود و سنتها و مراسم خاصی در هر کشور برای این زمان در هر کشور وجود دارد. از انار زدن در یونان تا پوشیدن لباس زیر سرخرنگ در ایتالیا، از زنجیرزنی پسران در بلغارستان تا منع خوردن گوشت پرندگان در مجارستان، بسیاری از رسوم کهن برای سال نو هنوز در کشورهای اروپا برگزار میشوند.
خبرنگاران یورونیوز از حدود سی ملیت مختلف هستند. چند تن از همکاران اروپایی ما برایمان از شیوه برگزاری جشن سال نو میلادی در کشور خودشان گفتهاند.
یونان و قبرس: ماریوس یوانو
ما در یونان و قبرس در روز ۳۱ دسامبر کیک سنتی خاصی برای سال نو میپزیم. یک سکه پول در آن میگذاریم و بعد از نیمه شب آن را میبریم. بر اساس باوری قدیمی، هر کس سکه را در تکه کیک خود پیدا کرد، باید آن را نزد خود نگه دارد زیرا تا آخر عمر برایش دارایی و تندرستی به همراه میآورد.
رسم دیگر این است که یک انار را که در گذشته نماد شگون و خوشبختی بوده بالای در خانه آویزان میکنیم. بعد هنگام کریسمس چراغها را خاموش میکنیم و آن انار را به زمین میزنیم. هر چه دانههای بیشتری از انار له شده بیرون بریزد به معنی آن است که سال جدید شگون، تندرستی، شادی و بهروزی بیشتری به همراه دارد.
مجارستان: نوئمی مراو
مردم مجارستان در شب سال نو غذای خاصی میپزند. این غذا شامل شیرینیهای شور، خوک بریان، سوپ عدس و سوسیس است. اما آنها در شب سال نو گوشت پرندگان را نمیخورند زیرا بر اساس اعتقاد باستانی آنها خوردن پرنده در این شب «شگون ندارد».
ما همچنین در شب سال نو ترومپت میزنیم. بچهها و بزرگترهایی که مشروب خوردهاند مدتی پیش از آغاز سال نو در ساعت ۱۲ نیمه شب شروع میکنند به ترومپت زدن.
رأس ساعت ۱۲ شب همه پای تلویزیون به سرود ملی گوش میکنند و تا زمانی که این سرود پخش میشود ایستاده با لیوان شامپانی در دست آن را همراهی میکنند. بعد به سلامتی هم مینوشند و سال خوشی را برای یکدیگر آرزو میکنند. بعد از آن همه به سخنرانی رئیس جکهوری گوش میکنند و برای تبریک سال جدید به دوستان و اقوام خود تلفن میزنند.
اسکاتلند: لیندسی جانستون
ما اسکاتلندیها به شب سال نو «هوگمینی» (Hogmanay) میگوییم و این شب را همپایه شب کریسمس میدانیم. ما جشنهای خیابانی بسیاری داریم و جشن خیابانی شب سال نو در ادینبورگ یکی از بزرگترین جشنهای خیابانی در جهان است. مردم اسکاتلند در لحظه سال نو بلافاصله بازو در بازوی نزدیکترین فرد میرقصند و شعری معروف از رابرت برنز را میخوانند.
بعد از آن مردم به دیدار دوستان و اقوام میروند. ما میگوییم اگر اولین مهمان شما در سال جدید مردی بلند قد و گندمگون باشد، این نشانه اقبال شماست. اما اگر یک زن بور به منزل شما آمد، نشانه خوبی نیست. اگر بعد از حلول سال نو میلادی به منزل یک اسکاتلندی میروید، یک تکه ذغال با خودتان ببرید و بگویید: «برای آن که اجاقتان همیشه روشن بماند». البته گفتن ندارد که برای یک اسکاتلندی بطری ویسکی را هم نباید فراموش کنید.
ما بنا بر رسم دیگری در روز نخست ژانویه از ادینبورگ بیرون رفته و در همان هوای سرد در دریای شمال آبتنی میکنیم. البته مردم در هر آب سرد دیگری هم ممکن است شنا کنند.
ایتالیا: لوکا سانتوکیا
ایتالیاییها رسم دارند که در نیمهشب سال نو عدس و «کوتهکینو» بخورند که نوعی سوسیس بزرگ است. این رسم از دوره رومیها به ما ایتالیاییهای امروز به ارث رسیده. اجداد ما یک توبره چرمی کوچک به نام «اسکارسلا» به یکدیگر هدیه میدادند. این توبره که به کمربند بسته میشد پر از عدس بود و شخص هدیه دهنده آرزو میکرد که عدسها تبدیل به پول شوند. خود اسم عدس (Lentil) از نوع مخصوصی از این گونه حبوبات گرفته شده که شبیه سکه کوچک پول است.
ما ایتالیاییها در ضمن در شب سال نو لباس زیر سرخرنگ میپوشیم زیرا این رنگ را برای سال نو خوشیمن میدانیم.
اسپانیا: رافا سرسدا
ما آخرین شب سال را «شب کهن» مینامیم. در این شب ما به رسم کهن ۱۲ حبه انگور آماده میکنیم و با هر ضربه زنگ ساعت دوازده یک حبه از آن را میخوریم. این برای آن است که روزگارمان در هر یک از ۱۲ ماه سال جدید قرین سعادت و تندرستی باشد. ریشه دقیق این رسم کهن که بیش از صد سال قدمت دارد معلوم نیست و فرضیههای زیادی برای آن مطرح شده است.
رسم خوردن ۱۲ حبه انگور در شب سال نو در اسپانیا یکی از روایتهایی که مطرح میشود آن است که کشاورزان انگورکار در منطقه الیکانته در سال ۱۹۰۹ سال بسیار پر محصولی داشتند و این رسم یا کلک نوآورانه را درست کردند تا اضافه محصول انگور خود را به فروش برسانند.
در ضمن ما هم مثل ایتالیاییها در شب سال نو لباس زیر سرخ میپوشیم.
آلمان: لیندا فیشر
در رسوم آلمانی دو چیز برای سال نو مهم است: سرب و آتشبازی. آلمانیها معمولا پیش از سال نو همگی در منزل یکی از افراد خانواده یا یکی از دوستان جمع میشوند. آنها معمولا «راکلت» یا «فوندو» میخورند که دو غذای سنتی اروپایی است. سپس «مونوپولی» و سایر بازیهای دستهجمعی شروع میشود.
برای ذوب سرب، ما یک قاشق سربی را روی آتش گرفته و داغ میکنیم. به محض این که به صورت مایع در آمد، آن را در یک ظرف آب میریزیم. سرب مذاب به هر شکلی در بیاید، آن شکل آینده شماست. برای این کار تعبیرهای مختلفی هم وجود دارد. مثلا اگر به شکل زنبور در آمد، نشانه خطر است، شکل اسب وحشی به معنی دست تقدیر است و همین طور تا آخر.
البته اتحادیه اروپا امسال این بازی را ممنوع اعلام کرده است.
بعد از آن نوبت آتشبازی است. همه مردم موشکهای مخصوص آتشبازی را هوا میکنند و به هین دلیل سازندگان وسایل آتشبازی در روزهای آخر سال پول پارو میکنند. قیمت این موشکها به طور معمول ده یورو است، اما شما شب سال موشکتان را تا ۱۰۰ یورو هم میتوانید بفروشید.
دانمارک: اوله کروکسگارد
در دانمارک دو لحظه مهم در شب سال نو وجود دارد. یکی ساعت ۶ عصر که زمان سخنرانی سالانه ملکه است. همه مردم برای شنیدن آن پای تلویزیون مینشینند و شراب گازدار مینوشند. نام خوراکی مخصوص دانمارکیها برای شب سال نو «کُد» است که نوعی غذا با ماهی آبپز است و حدود ساعت ۱۱ و ۴۰ دقیقه شب خورده میشود.
لحظه مهم دیگر برای دانمارکیها ساعت ۱۲ شب است. ما در ساعت ۱۱ و ۵۹ دقیقه روی صندلی میایستیم و منتظر نواخته شدن زنگ از برج ساعت شهرداری یا در تلویزیون میمانیم. به محض شنیدن صدای زنگ از روی صندلی به پایین میپریم، مانند این که خودمان را به درون سال جدید انداختهایم. بعد هم معمولا صورت فرد بغلدستیمان را هم میبوسیم.
بعد از آن هم برای آتشبازی بیرون میرویم.
بلغارستان: میخائیل فیورنتینو
«سورواکانه» نام رسمی در بلغارستان است که مطابق آن بچهها در «واسیلودن» یا همان روز اول سال با چوب مخصوصی به پشت بزرگترهای خانواده میزنند.
این چوب که معمولا دارای تزئینات مخصوصی است، «سورواکنیتسا» نام دارد و از شاخههای محکم درخت تهیه میشود. بچهها خودشان چوب را که در اندازههای مختلف پیدا میکنند، تزئین و رنگ کرده و گل و نخ به آن میبندند. زدن این تکه چوب به پشت اعضای خانواده به معنای آن است که آن فرد سال نو را با خوشیمنی و خوشاقبالی به سر ببرد.
آنها در هنگام چوب زدن شعر مخصوصی میخوانند که حاوی رزوهای خوب برای سال نو است و در قبال آن از بزرگترها شیرینی یا پول دریافت میکنند.
روسیه: نایرا داولاشیان
روز نخست سال برای روسها مهمترین روز تعطیلی در سال محسوب میشود. این روز برای ما از کریسمس هم مهمتر است. در واقع ردر روسیه هیچ کس در فاصله روزهای یکم تا هشتم ژانویه هیچ کس کار نمیکند.
سفره شام سال نو روسها مملو از غذاهای عجیب و غریب است. یکی از این غذاها شامل یک لایه شاهماهی خوابانده شده در سس، یک لایه سس مایونز، یک لایه سیبزمینی رنده شده، یک لایه ترب، دوباره یک لایه سس مایونز و چیزهای دیگر است! اسم این غذا هم «شاهماهی پالتوپوش» است.
«شاهماهی پالتوپوش» غذای مخصوص شب سال نو در روسیه روسها در شب سال نو بسیار خوشحالند و از بالکن و پنجره خانهها به همسایهها و حتی به رهگذران غریبه در خیابان «اس نوویم گودوم» یا همان «سال نو مبارک» میگویند.
رسم دیگر روسها آن است که آرزوهایشان را روی یک تکه کاغذ مینویسند، آن را آتش میزنند، خاکستر آن را در لیوان شامپاین میریزند و بعد پیش از نواخته شدن زنگ کاخ کرملین آن را سر میکشند.
بعضیها هم پای تلویزیون مینشینند پیام تبریک سال نو پوتین را میشنوند.
روسیه که وسیعترین کشور جهان است، ۱۱ منطقه زمانی دارد. یعنی اگر فرض کنیم شما بتوانید به سرعت از کامچاتکا در دورترین نقطه شرق به کالینینگراد در دورترین نقطه غرب بروید، میتوانید ۱۱ بار در جشنهای شب سال نو روسیه شرکت کنید.