در پی اجرایی شدن دور دوم تحریمهای آمریکا علیه ایران، عراق تمایل خود را به پرداخت دینار در معاملات با ایران مطرح کرد. عربستانسعودی نیز با استقبال گرم از رئیس جمهوری عراق پیشنهاد کرد در پرونده برق به این کشور کمک کند.
اگرچه در قرارداد میان ایران و عراق مقرر شده است که پول حاصل از صادرات گاز ایران به عراق با یورو پرداخت شود، عراق خواستار بازپرداخت بدهیهای خود به ایران با دینار عراق شده است. در صادرات برق به عراق نیز این کشور باید بدهی خود را از طریق دلار به ایران بپردازد.
سید حمید حسینی، دبیر کل اتاق بازرگانی مشترک ایران و عراق، روز دوشنبه ۲۸ آبان (۱۹ نوامبر) در ارتباط با این خواست عراق گفت: «عراقیها اصرار دارند که پول گاز و برق ایران را که قبلا در قراردادها به یورو و دلار بود به دینار بدهند دلیلشان هم این است که این امر بهانهای برای اعمال تحریمهای جدید از سوی آمریکا نشود.»
به گزارش سایت "رویداد ۲۴" سید حمید حسینی تصریح کرد که بانکهای اروپایی در عراق برای تبدیل دلار به یورو همکاری نمیکنند و به همین علت است که مقامهای عراقی از ارسال یورو به ایران خودداری میکنند.
استفاده از شرایط تحریم برای تاخیر در پرداختها
صادرات برق ایران به عراق نزدیک به ۱۵ سال است که انجام میشود. به گفته دبیر کل اتاق بازرگانی مشترک ایران و عراق، در طی این سالها زمانی که عراق با مشکلات نقدینگی مواجه بوده پرداختهای خود به ایران را با تاخیر انجام داده است. حسینی گفت: «امسال نیز (عراق) یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار به ایران بدهکار بوده است که نتوانسته این پول را به ایران پرداخت کند. البته مقامهای عراقی گفتهاند این مبلغ را در حسابهای عراقی ذخیره نگه داشتهاند و تمایل دارند تا این مبلغ را به دینار عراق بپردازند.»
حمید رضا صالحی، دبیر کل فدراسیون صادرات انرژی، در ارتباط با معاملات برق و گاز با عراق و تعلل در پرداختهای این کشور به ایران، وزارت نیروی ایران را مقصر خواند و خاطرنشان کرد که "بدهیهای عراق به ایران بیشتر میشود و وزارت نیرو در امر تجارت آنچنان که باید موفق عمل نکرده است".
صالحی با اشاره به شرایط تحریمهای آمریکا علیه ایران، دیپلماسی ایران را در رابطه با این کشور "ناموفق" خواند و گفت که شرایط فعلی باعث شده "عراق دست بالا را برای ایران بگیرد".
به گفته صالحی حال صحبت از آن است که بخش خصوصی به عنوان کارگزاری وارد میدان شود تا پول ایران را از عراق بازپس گیرد.
امیر حسین زمانینیا، معاون وزیر نفت در امور بینالملل، نیز با اشاره به اختلاف میان ایران و عراق در باره نحوه پرداخت پول صادرات گاز، از مخالفت شرکت ملی گاز ایران با پیشنهاد پرداخت با دینار خبر داد. او گفت که مذاکراتی در این زمینه با مقامات عراقی در حال انجام است. زمانینیا در گفتوگو با ایسنا تاکید کرد که "طبق قرارداد عراقیها باید پول گاز را با یورو پرداخت کنند".
در پاسخ به فشارهای آمریکا به عراق برای قطع واردات گاز از ایران سخنگوی وزارت نفت عراق اعلام کرد که دولت عراق جایگزین دیگری برای گاز طبیعی ایران ندارد و این کشور نمیتواند از هیچ کشور همسایه چنین گازی را وارد کند.
عراق ۶۰۰ میلیون مترمکعب گاز از ایران وارد میکند که برای تولید برق در این کشور به کار گرفته میشود. علاوه بر آن عراق ۱۳۰۰ مگاوات برق نیز از ایران وارد میکند.
آمریکا مهلت ۴۵ روزهای را به عراق داده است تا جایگزینی برای واردات برق و گاز ایران بیابد
استقبال گرم عربستان از رئیس جمهوری عراق
برهم صالح، رئیس جمهوری عراق، روز یکشنبه ۲۷ آبان (۱۸ نوامبر ) در سفر به عربستان سعودی مورد استقبال گرم پادشاه عربستان سعودی و سایر مقامات عالیرتبه این کشور قرار گرفت. ملک سلمان، پادشاه عربستان، در هنگام ورود رئیس جمهوری عراق به فرودگاه ریاض در مراسم استقبال از او شرکت کرد.
دلیل سفر دوروزه برهم صالح به عربستان مذاکره با مقامات این کشور عنوان شده است. گفته شده که انتقال انرژی به عراق از موضوعهای محوری گفتوگوهای دو کشور است.
به گزارش روزنامه "العرب"، چاپ لندن، عربستان طی مذاکره یاد شده اعلام آمادگی کرده که در موضوع برق به عراق کمک کند و تجهیزات لازم را برای ترمیم و آمادهسازی انتقال برق در مرزهای میان دو کشور به طور رایگان در اختیار عراق قرار دهد.
در این سفر محمد الحکیم و صالح عبدالله، وزرای امور خارجه و صنعت عراق، علی فرحان، استاندار استان انبار، فالح الزیادی، استاندار استان مثنی، و شماری از مشاوران و کارشناسان عراقی، برهم صالح را همراهی می کنند.
استقبال ویژه پادشاه و مقامات عربستان سعودی از رئیس جمهوری عراق، در زمانی که مناسبات میان عربستان و ایران با مشکلات زیادی همراه است، حائز اهمیت خاص است.
به گزارش "العرب" به نقل از منابع دیپلماتیک عراق، برهم صالح در این سفر درخواست رسمی عراق را برای بررسی امکان جایگزین کردن برق وارداتی از ایران به جای برق وارداتی از عربستان مطرح کرده است.
آمریکا مهلتی ۴۵ روزه به عراق داده است تا جایگزینی را برای واردات برق و گاز مورد نیاز این کشور از کشورهای دیگر به جای ایران فراهم کند. در پایان این مدت باید واردات انرژی و سوخت عراق از ایران متوقف شود.