دانشمندان بریتانیایی نهنگ‌ها را از مدار زمین می‌شمارند

دانشمندان بریتانیایی نشان داده‌اند که شمارش ماهواره‌ای نهنگ‌ها از فضا عملی است و به زودی سرشماری از نهنگ‌ها را به وسیله یک ماهواره که در مدار زمین قرار دارد، آغاز خواهند کرد.
 
محققان مرکز تحقیقات جنوبگان بریتانیا (بی.ای.اس) برای این کار از تصاویر ماهواره‌ای با بالاترین درجه وضوحی که وجود دارد، استفاده می‌کنند.
 
آنها از فاصله ۶۲۰ کیلومتری زمین چنان تصاویر شفافی ثبت می‌کنند که شکل هر نوع گونه جاندار دریایی به وضوح قابل تشخیص است.
 
این تیم قصد دارد به زودی سرشماری از نهنگ‌های باله دار در دریای مدیترانه را آغاز کند. ارزیابی اولیه به وسیله یک برنامه کامپیوتری و بر مبنای داده‌های جمع‌آوری شده بوسیله تصاویر ماهواره‌ای انجام می‌شود.
در حال حاضر تعداد گونه‌های بزرگ مانند نهنگ کبود بسیار کم است آب‌های شمال جزیره کرس، که به دریای لیگوریا مشهور است منطقه حفاظت شده انواع گونه‌های پستانداران دریایی مانند نهنگ‌ها، دلفین‌ها و گرازماهیان است و مقامات محلی می‌خواهند حرکت‌های این گروه از جانداران در مسیر کشتی‌ها را بررسی کنند تا بتوانند از برخورد آنها جلوگیری کنند.
 
در گذشته هم مطالعاتی برای مشاهده نهنگ‌ها از مدار زمین شده بود اما موفقیت زیادی به دست نیامده بود.
 
تلاش جدید به وسیله تصاویر ماهواره ورلدویو-۳ که متعلق به شرکت آمریکایی دیجیتال‌‌گلوب است، انجام خواهد شد.
 
ورلدویو-۳ که در مدار زمین قرار دارد، می‌تواند تصویرهای ماهواره‌ای از چیزهایی به کوچکی ۳۱ سانتی‌متر در سطح زمین تهیه کند. در حال حاضر فقط ماهواره‌های نظامی محدود می‌توانند به این جزئیات دست یابند.
 
هانا کاباینس، که از اعضای مرکز تحقیقات جنوبگان بریتانیا و همچنین دانشگاه کمبریج است می‌گوید: "وضوح تصاویر ماهوارهای که از فضا گرفته می‌شود تا حد زیادی ارتقا یافته است. ما برای اولین بار می‌توانیم در تصاویر ماهواره‌ای شکل باله و دم نهنگ‌ها را به راحتی تشخیص دهیم."
تصویر ماهواره‌ای از نهنگ تیغ باله‌ای؛ تشخیص نوع نهنگ با کمک افزایش وضوح تصاویر ماهواره‌ای آسان‌تر شده است پژوهشگران چه کارهایی انجام داده‌اند؟
تیم خانم کاباینس با بررسی عکس‌های ماهواره ورلدویو-۳ از نقاط مختلف جهان، نهنگ‌های تیغ باله‌ای در شمال دریای مدیترانه، نهنگ‌های گوژپشت در مناطق هاوایی، نهنگ‌های شکار جنوبی در آب‌های اطراف شبه‌جزیره والدز در آرژانتین و نهنگ‌های خاکستری اقیانوس آرام در منطقه لاگونا سن ایگناسیو مکزیک را شناسایی کردند.
 
همه این گونه‌ها از نهنگ‌های بزرگ جثه هستند که طول بدن آنها از ۱۵ تا ۲۰ متر می‌رسد.
 
همه این پستانداران در زیر سطح یا نزدیک به روی سطح آب دیده شده‌اند. نهنگ تیغ باله‌ای و نهنگ خاکستری به دلیل تضاد رنگ بخش‌های زیادی از بدنشان با رنگ آب و همچنین تمایل آنها به شنا کردن به موازات سطح آب، در عکس‌ها راحت‌تر تشخیص داده می‌شود.
ماهواره ورلدویو-۳، در میان ماهواره‌های غیرنظامی وضوح تصاویرش از همه بالاتر است شمارش نهنگ‌ها از فضا چه مزیتی دارد؟
در حال حاضر بیشتر سرشماری‌ها از طریق هوا، از روی قایق و گاهی هم از مناطق مرتفع کنار دریا مانند سواحل صخره‌ای انجام می‌شود. این تحقیقات متمرکز بر یک منطقه محدود است.
 
این در حالی است که نهنگ‌ها معمولا در محدوده‌ای به وسعت صدها هزار کیلومتر شنا می‌کنند.
 
بسیاری از محل‌های تجمع و تغذیه آنها دور از خشکی و در وسط دریاست. بدون ردگیری دقیق این جانوران، نمی‌توانیم دقیقا بگوییم که آنها پس از قرن‌ها شکار بی‌رویه چطور ممکن است نجات پیدا کنند.
 
دکتر جنیفر جکسون، یکی از کارشناسان نهنگ در مرکز تحقیقات جنوبگان بریتانیا با استقبال از این روش سرشماری می‌گوید: "نهنگ‌ها نشانه بسیار مهمی از سلامت اکوسیستم هستند. با جمع آوری اطلاعات و تصاویر ماهواره‌ای ما می‌توانیم به اطلاعات جامع تری درباره سلامت اقیانوس‌ها دست یابیم."
نهنگ‌های شکار جنوبی؛ شمردن نهنگ‌ها از داخل کشتی یا هواپیما امکان پذیر است اما فقط برای یک منطقه محدود پژوهشگران در حال حاضر روش‌های محاسباتی مختلف را آزمایش می‌کنند که بتوانند به روشی دست یابند که به طور خودکار تصاویر ماهواره‌ای را جستجو کند.
 
ماهواره‌های موجود در مدار زمین هم روز به روز پیشرفته تر می‌شوند و کیفیت تصاویر آنها از سطح زمین وضوح بیشتری پیدا می‌کند.
 
همراه با آخرین روش‌های تکنولوژی بررسی آماری، مشاهده موجودات دریایی با کمک ماهواره‌های موجود در مدار زمین کمک بزرگی به بوم‌شناسان و زیست‌شناسان حوزه اقیانوس‌ها خواهد بود.
 
آنها به کمک تصاویر ماهواره‌ای نه فقط جمعیت نهنگ‌های زنده را بررسی می‌کنند بلکه این روش خوبی است برای دست یافتن به آمار حیوانات مرده‌ای که در سواحل سراسر دنیا به خشکی افتاده‌اند.