برنج پیوندی مقاوم در برابر نمک؛ آفت‌کش بدون ضرر برای محیط زیست

حلزون سیب تهدیدی جدی برای شالیزار محسوب می‌شود. هر سال دهها میلیارد یورو زیان از آسیب در سال در جهان می‌شود. دانشمندان اروپایی برای مواجهه با این مشکل به روشی ساده روی آورده اند که به محیط زیست آسیب نمی‌رساند.
 
آنها در طرح موسوم به NEURICE (برنج نو) قصد دارند برنج پیوندی به بار بیاورند که برای از بین بردن آفات آن بتوان از آب شور دریا استفاده کرد.
 
حلزون سیب در عرض یک شب می‌تواند یک مترمربع شالیزار را از بین ببرد
 
سالانه بیش از ۹۰ هزار تن برنج در شالیزاهای «دلتای ابرو» Ebro Delta در کاتالونیا کشت می شود. تقاضای جهانی برای این برنج معروف رو به افزایش است؛ همزمان تهدیدهای محیط زیستی نیز از تغییرات‌ آب و هوایی گرفته تا آلودگیهای ناشی از آفات، گسترده تر می شود. برای محافظت برنج اروپایی از تهدید ها چه کاری باید کرد؟
 
حلزونهای طلایی که زمانی به عنوان حلزون بی خطر از آمریکای جنوبی به اینجا آورده شده بود امروز تبدیل به آفت این شالیزارهای در استان تاراگونا در منطقه کاتالونیا شده است. حلزون سیب قادر است در عرض یک شب یک متر مربع از شالیزار را نابود کند. و اگر شکار نشود می‌تواند به سرعت تولید مثل می‌کند.
 
میگل آنجل ویواس، از تعاونی کشاورزان برنج می‌گوید: «باید تا جایی که می توانیم گسترش این آفت را کند کنیم. ریشه کن کردن آن سخت است در نتیجه باید یاد بگیریم تا با آن زندگی کنیم و تا جایی که امکان دارد از گسترش آن جلوگیری کنیم.»
شالیزار «ابرو دلتا«‌ در کاتالونیا
انتخاب از آفت‌کش با توجه به موقیت مکانی شالیزار
 
محققان اروپایی با کشاورزان محلی به دنبال راه حل هستند. استفاده از آفت‌کش مانع از تکثیر این حلزونهای صدف‌دار می‌شود، اما ماده شیمیایی دیگری که خطر کمتری دارد در همین نزدیکی است و آنهم آب دریاست.
 
ماریا دل مار کاتالا فورنر، برزشناس برنج می‌گوید:‌ «با توجه به موقعیت مکانی شالیزار، برخی از روش‌ها می تواند بهتر از بقیه باشد. در برخی از مناطق استفاده از آب دریا برای آبیاری شالیزار هم برای محیط زیست بهتر است هم کارایی بیشتری دارد و هم از لحاظ اقتصادی به صرفه تر است.
 
اما نمک به محصول برنج آسیب می زند. از سوی دیگر تغییر آب و هوایی نیز باعث افزایش غلظت نمک خاک شده که بر باروری محصول تاثیر منفی دارد.

Achievements on the First Year of the Project. #ResearchImpactEU @EU_H2020 #rice https://t.co/qzy9DHyvp8 pic.twitter.com/hKnPBlaV4y

— Neurice (@Neurice_EU) August 1, 2017

برنج پیوندی آسیایی اروپایی مقاوم در مقابل نمک
 
برای مقابله با مشکل افزایش غلظت خاک و تهدید حلزونها، زیست‌شناسان و متخصصان کشاورزی طرح اروپایی موسوم به NEURICE روی به بارآوردن برنجی کار می‌کنند که در مقابل نمک مقاوم باشد.
 
کامیلو لوپز کریستوفانینی، متخصص فیزیولوژی گیاهی در دانشگاه بارسلون می‌گوید:‌ «این برنج، پیوند بین گونه ای برنج آسیایی و یکی از بهترین انواع برنج اسپانیایی است. این محصول پیوندی د دارای دانه های قهوه ای رنگی است که رسیده‌اند و آماده فراوری هستند. می‌خواهیم نشان دهیم که می‌توان مقاومت در برابر نمک را به نوع اسپانیایی برنج انتقال داد طوری که این برنج که برخلاف گونه آسیایی پرحاصل است نسبت به نمک نیز مقاوم شود.»
 
کار گرده افشانی مصنوعی برای بارآوردن برنج پیوندی در یک گلخانه آزمایشی انجام می‌شود.
کار گرده افشانی مصنوعی برای بارآوردن برنج هیبرید در این گلخانه آزمایشی در دانشکده زیست‌شناسی دانشگاه بارسلون انجام می‌شودمحققان طرح اروپایی NEURICE (برنج نو) اندام‌های نر (پرچم‌های) گل برنج را می کَنند و مادگی گل را با گرده‌های نوع دیگر برنج بارور می‌کنند تا برنج پیوندی به‌ دست بیاید.
 
جوانه برنج حاصل از پیوند سپس در آب شور رشد داده می شود و تحت بررسی کامل قرار می‌گیرد تا اطمینان پیدا شود به میزان کافی حاصل دهی دارد.
 
کامیلو لوپز کریستوفانینی، متخصص فیزیولوژی گیاهی در دانشگاه بارسلون در این باره می‌گوید: «می بینیم که برخی از گونه‌های برنج پیوندی آسیایی-اروپایی نسبت به نمک مقاوم هستند. اما آزمایش ها در مزرعه باید نشان بدهد محصول پیوندی، باروری نوع اروپایی را دارد یا نه. اما دیدیم که این برنج مقاومت در مقابل نمک را از برنج آسیایی به ارث برده است. در نتیجه برای مقابله با تغییرات آب و هوایی آماده است.»
 
«افزایش غلظت نمک خاک مشکل جهانی است»
 
آزمایشهای دیگری به طور همزمان در اسپانیا، فرانسه و ایتالیا انجام می شود تا گونه‌ای از برنج با مقاومتِ بهینه در برابر نمک در اختیار کشاورزان اروپایی قرار بگیرد.
 
محققان با استفاده از حسگرهای بدون سیم به طور مدام میزان شوری آب را اندازه می گیرند تا مطمئن شوند نتایج دقیق است.
 
خاویه سرات، مدیر پروژه و زیست‌شناس گیاهی می‌گوید: «افزایش غلظت نمک خاک تنها محدود به دلتا ابرو در کاتالونیا نیست. این مشکل در کل منطقه مدیترانه و کل اروپا وجود دارد. در واقع یک مشکل جهانی است.در مورد حلزون سیب، سوال این نیست که آیا این حلزون به فرانسه یا ایتالیا می‌رسد یا نه بلکه سوال این است که چه زمانی به آنجا خواهد رسید. زیرا اگر کاری نکنیم این اتفاق حتما رخ خواهد داد.»

What’s better than filming inside a greenhouse during the summer in Spain! 😅 We had to start very early this morning to see European rice varieties crossed with Asian lines to produce salt-resistant hybrids. 🍚🌾 #Futuris pic.twitter.com/GQWQOqmKky

— Denis Loctier (@Loctier) July 25, 2018