میل به خوردن غذای بیشتر در زمان سیری؛ نبرد بین دو گروه از سلول‌های مغز

نتایج تحقیقات جدید حاکی از آن است که دو گروه از سلول‌های عصبی موجود در مغز به همراه سیستم اپیویید مغز این مساله را رقم می‌زنند.
 
این تحقیق که در آکادمی ملی علوم ایالات متحده بر روی موش‌های آزمایشگاهی صورت گرفته به دانشمندان کمک می‌کند به درک بهتری در زمینه مکانیزم‌های مولکولی مرتبط به تغذیه دست یابند.
 
برای درک بهتر این مکانیزم باید در ابتدا با دو گروه سلول‌های عصبی در مغز آشنا شویم: سلول‌های پروپیویملانوکورتین هیپوتالاموسی و سلول‌های مرتبط با پپتیدهای آگوتی. این دو گروه سلولی پپتیدهای مخصوصی را که در کنترل اشتها نقش دارند، ترشح می‌کنند.
 
در زمان خوردن غذا سلول‌های پروپیویملانوکورتین همانند ترمز و سلول‌های مرتبط با پپتیدهای آگوتی مانند پدال گاز عمل می‌کنند. به همین علت در زمان سیری که گروه اول با ترمز کردن سعی در توقف ما دارد، گروه دوم با فشار بیشتر بر پدال گاز مانع از توقف غذا خوردن می‌شود.
 
محققان این طرح با استفاده از ابزار تجسم سازی، آنها نقشه های دقیق مسیرهای مربوطه را نیز ساخته اند. آنها یک نقشه سه‌بعدی از مسیرهایی که در این دو گروه سلولی فعالیت خود را در زمینه کنترل اشتها انجام می‌دهند، رسم کردند. زمانی که یکی از این مسیرها فعال می‌شود، با فرستادن سیگنال به دیگر مسیرها آنها را نیز فعال می‌کند.
 
همچنین تیم تحقیقاتی نشان داد که با فعال شدن این مسیرها سیستم اپیویید مغز نیز فعال می‌شود. در ادامه دانشمندان با استفاده از داروهای مهارکننده سیستم اپیویید مغز تمایل به خوردن را در موش‌ها کاهش دادند.
 
اغلب مطالعاتی که در زمینه اشتها و چاقی صورت می‌گیرد بر روی هورمون‌های لپتین و گرلین متمرکز هستند. با این حال تحقیقات جدید نشان میدهد این مساله بسیار پیچیده‌تر است و بخش‌های مختلف مغز را نیز درگیر می‌کند.

۳۹ درصد از بزرگسالان در سراسر جهان اضافه وزن دارند و ۱۳ درصد چاق هستند پروفسور هدی اکیل، پژوهشگر موسسه عصب شناسی مولکولی و رفتاری دانشگاه میشیگان در این باره گفت: «کار ما نشان می‌دهد که سیگنال‌های ارسال شده از سلول‌های مغزی که سبب ایجاد رضایت از سیر بودن می‌شود به اندازه کافی قوی نیست تا بتواند در برابر میل به خوردن مقاومت کند. این یافته به لحاظ درک مسائل مربوط به فرگشت بسیار اهمیت دارد.»
 
اضافه وزن یا چاقی خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی-عروقی، دیابت نوع ۲ و همچنین سرطان را افزایش می‌دهد. این مساله در قرن گذشته به یکی از بزرگ‌ترین مشکلات سلامت عمومی در جهان تبدیل شده است.
 
براساس تخمین سازمان جهانی بهداشت ۳۹ درصد از بزرگسالان در سراسر جهان اضافه وزن دارند و ۱۳ درصد چاق هستند. تخمین زده می‌شود که تا سال ۲۰۵۰ قریب به ۹۰ درصد مردم جهان با معضل اضافه وزن روبرو شوند. به همین علت تحقیقات در رابطه به درک مکانیزم‌های چاقی و یافتن راهی برای مقابله با این معضل در دستورالعمل بسیاری از موسسات تحقیقاتی دولتی و خصوصی قرار دارد.