دفاع آمریکا در لاهه: دادگاه صلاحیت رسیدگی به شکایت ایران را ندارد

دیوان‌بین المللی دادگستری، بازوی قضایی سازمان ملل متحد برای حل و فصل مناقشه‌های بین‌المللی است در دومین روز از رسیدگی به پرونده شکایت ایران از آمریکا به دلیل بازگرداندن تحریم‌ها که در دیوان بین‌المللی دادگستری در لاهه جریان دارد، وکلای ایالات متحده این دادگاه را فاقد صلاحیت برای رسیدگی به شکایت مطرح شده دانستند.
 
در جلسه روز سه‌شنبه ۲۸ اوت (شش شهریور) جنیفر نیوستد، از تیم مشاوران حقوقی ایالات متحده، استناد ایران به عهدنامه مودت ایران و آمریکا را که بیش از ۶۰ سال پیش امضا شده رد کرد و اعمال تحریم‌ها را حق حاکمیتی آمریکا دانست.
 
به گزارش ژیار گل، خبرنگار اعزامی بی‌بی‌سی فارسی به لاهه، خانم نیوستد ادعا کرد در حالی که از زمان انقلاب ۱۳۵۷، ایران آشکارا علیه مردم آمریکا و منافع ملی آمریکا با حمایت از گروه‌های تروریستی فعالیت می‌کند، نمی‌تواند با استناد به عهدنامه مودت اقامه دعوا کند.
 
دولت ایران در شکایت خود به "عهدنامه مودت و روابط اقتصادی و حقوق کنسولی" بین ایران و آمریکا استناد کرده که در سال ۱۹۵۵ میلادی (۱۳۳۴ شمسی) بین دو دولت منعقد شد.
 
ایران می‌گوید که وضع تحریم‌های تازه بعد از خروج آمریکا از برجام که دور دوم آن هم در ماه آبان صنعت نفت و انرژی ایران را هدف خواهد گرفت، ناقض مفاد عهدنامه مودت میان دو کشور است.
جنیفر نیوستد، از مشاوارن حقوقی دولت آمریکا وکلای آمریکا: ایران پیش از این درباره تحریم‌ها به عهدنامه مودت رجوع نکرده است
اما یکی از وکلای آمریکا در جلسه امروز دادگاه استدلال کرد که در تمام سال‌هایی که تحریم‌های آمریکا علیه ایران اجرا می‌شده، جمهوری اسلامی هرگز برای شکایت از آمریکا به عهدنامه مودت مراجعه نکرده است و به گفته این مشاور حقوقی الان هم دیوان نباید چنین شکایتی را بپذیرد.
 
به گفته خبرنگار بی‌بی‌سی فارسی وکلای دولت آمریکا گفتند که ایران به دلیل خروج از برجام از آمریکا شکایت کرده نه عهدنامه ۱۹۵۵. به گفته آنها برجام تنها به برنامه هسته‌ای ایران پرداخته در حالی که ایران به برنامه موشکی خود ادامه داده است.
 
نماینده آمریکا مدعی شده است که ایران با جنگ‌های نیابتی و حمایت از گروه‌هایی همچون حزب‌الله، طالبان، القاعده و حماس ثبات و امنیت خاورمیانه را به خطر انداخته است.
 
در پایان اولین روز بررسی پرونده وزیر خارجه آمریکا هم در بیانیه‌ای شکایت ایران را "سوءاستفاده از دادگاه" و "دخالت در حق حاکمیتی ایالات متحده" توصیف کرده بود.
 
تیم حقوقی دولت آمریکا به سخنان دیروز نمایندگان ایران درباره مشکلات مردم و اثر تحریم‌ها اشاره کرد اما گفت مشکلات مردم ایران نتیجه سوء مدیریت اقتصادی، سرکوب مردم و هزینه برای بی‌ثبات کردن خاورمیانه است.
 
دیروز در اولین روز از رسیدگی به این شکایت محسن محبی، یکی از وکلای دولت ایران، گفت: "ایالات متحده آشکارا در حال گسترش سیاستی با هدف وارد کردن شدیدترین آسیب ممکن به اقتصاد ایران و شهروندان و شرکت‌های ایرانی است... این سیاست در تناقض آشکار با پیمان مودت سال ۱۹۵۵ است."
اعضای تیم حقوقی ایران در دیوان بین‌المللی دادگستری عهدنامه مودت چیست؟
در متن دادخواست ایران که در نوزده صفحه به دبیرخانه دیوان تسلیم شده، ایالات متحده متهم شده است که با تصمیم رئیس جمهوری آمریکا در خروج از برجام در ٨ ماه مه سال جاری و بازگرداندن تحریم‌های هسته‌ای، و همچنین اظهارات مقامات آمریکایی در مورد تشدید تحریم که به منزله وضع تحریم‌های دیگر است، "مفاد عهدنامه مودت مورخ سال ۱۹۵۵ را نقض کرده و به نقض این پیمان ادامه می دهد."
 
"عهدنامه مودت و روابط اقتصادی و حقوق کنسولی بین دولت شاهنشاهی ایران و دول متحده آمریکا" در ٢٣ مرداد سال ۱۳۳۴ بین نمایندگان دو کشور امضا شد و همان سال به تصویب مجالس شورای ملی و سنا و بعدا به امضای شاه رسید و جنبه قانونی یافت.
 
این عهدنامه مبنای روابط دوستانه بین ایران و آمریکا در سال‌های پیش از انقلاب اسلامی بود اما بعد از انقلاب، روابط دو کشور پس از تصرف سفارت آمریکا و گروگانگیری دیپلمات‌های آمریکایی قطع شد و بعد از چهار دهه هنوز برقرار نشده است.