روند چهارروزه طرح شکایت ایران از آمریکا در لاهه آغاز شد

محسن محبی، یکی از وکلای دولت ایران (چپ) در دیوان بین‌المللی دادگستری رسیدگی به پرونده شکایت ایران از آمریکا به دلیل بازگرداندن تحریم‌های هسته‌ای، امروز دوشنبه ۲۷ اوت (پنج شهریور) در دیوان بین‌المللی دادگستری در لاهه آغاز شد.
 
در این دادگاه وکلای دولت جمهوری اسلامی از دیوان بین‌المللی می‌خواهند تا حکم به رفع تحریم‌هایی بدهد که دولت دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، بعد از خروج این کشور از توافق هسته‌ای ایران (برجام) علیه ایران وضع کرده یا خواهد کرد.
 
محسن محبی، یکی از وکلای دولت ایران در این پرونده، در آغاز جلسه دادگاه گفت: "ایالات متحده آشکارا در حال گسترش سیاستی با هدف وارد کردن شدیدترین آسیب ممکن به اقتصاد ایران و شهروندان و شرکت‌های ایرانی است... این سیاست در تناقض آشکار با پیمان مودت سال ۱۹۵۵ است."
 
دولت ایران در شکایت خود به "عهدنامه مودت و روابط اقتصادی و حقوق کنسولی" بین ایران و آمریکا استناد کرده که در سال ۱۹۵۵ میلادی (۱۳۳۴ شمسی) بین دو دولت منعقد شد.
 
ایران می‌گوید که وضع تحریم‌های تازه که دور دوم آن در ماه آبان صنعت نفت و انرژی ایران را هدف خواهد گرفت، ناقض مفاد عهدنامه مودت میان دو کشور است.
 
به گزارش خبرگزاری رویترز انتظار می‌رود وکلای دولت آمریکا استدلال کنند که دیوان بین‌المللی دادگستری صلاحیت رسیدگی به این دعوا را ندارد. بنا بر این گزارش آنها خواهند گفت که عهدنامه مودت دیگر اعتباری ندارد و اصولا تحریم‌های آمریکا این پیمان را نقض نمی‌کند.
 
جلسات استماع و رسیدگی دادگاه تا روز ۳۰ اوت (هشت شهریور) ادامه خواهد داشت و دیوان بین‌المللی در عرض یک ماه تصمیم خود را اعلام خواهد کرد.
جنیفر نوستد از تیم حقوقی ایالات متحده در جلسه دیوان بین‌المللی دادگستری دیوان بین‌المللی دادگستری، بازوی قضایی سازمان ملل متحد برای حل و فصل مناقشه‌های بین‌المللی است. حکم دیوان الزام‌آور است اما این دادگاه اهرمی برای الزام کشورها به اجرای حکم در اختیار ندارد و در مواردی بعضی کشورها از تن دادن به حکم این دیوان سر باز زده‌اند.
عهدنامه مودت چیست؟
در متن دادخواست ایران که در نوزده صفحه به دبیرخانه دیوان تسلیم شده، ایالات متحده متهم شده است که با تصمیم رئیس جمهوری آمریکا در خروج از برجام در ٨ ماه مه سال جاری و بازگرداندن تحریم‌های هسته‌ای، و همچنین اظهارات مقامات آمریکایی در مورد تشدید تحریم که به منزله وضع تحریم‌های دیگر است، "مفاد عهدنامه مودت مورخ سال ۱۹۵۵ را نقض کرده و به نقض این پیمان ادامه می دهد."
 
"عهدنامه مودت و روابط اقتصادی و حقوق کنسولی بین دولت شاهنشاهی ایران و دول متحده آمریکا" در ٢٣ مرداد سال ۱۳۳۴ بین نمایندگان دو کشور امضا شد و همان سال به تصویب مجالس شورای ملی و سنا و بعدا به امضای شاه رسید و جنبه قانونی یافت.
 
این عهدنامه مبنای روابط دوستانه بین ایران و آمریکا در سال‌های پیش از انقلاب اسلامی بود اما بعد از انقلاب، روابط دو کشور پس از تصرف سفارت آمریکا و گروگانگیری دیپلمات‌های آمریکایی قطع شد و بعد از چهار دهه هنوز برقرار نشده است.