ترک پاشنه پا یا شکاف پاشنه، مشکلی رایج در شرایط عادی زندگی افراد است که ممکن است باعث ایجاد ناراحتی یا حتی درد در پاشنه فرد شود. علت این مشکل، خشکی بیش از حد پوست است که با ضخیم شدن پوست، پینههای زرد یا قهوهای در اطراف پاشنه و لبهی آن همراه میشود.
اغلب تنها علت ناراحتی فرد، ظاهر ناخوشایند ترک پاشنه است. اگرچه در برخی موارد، شرایط ممکن است حادتر و جدیتر باشد؛ به این معنا که پاشنه فرد دچار عفونت شود و مانع زندگی طبیعی فرد شود.
آمارهای ارزیابی «بهداشت پا» در سال 2012 نشان میدهد که بیست درصد از بزرگسالان در ایالات متحدهی آمریکا ترک پوست در ناحیهی پاشنهی پا را تجربه کردهاند. این مشکل پنجاه درصد در زنان بیش از مردان رخ میدهد. اگر ترک پاشنه عمیق شود، احتمال دردناک بودن آن بیشتر میشود و هنگامی که شخص میایستد آزاردهنده خواهد بود و احتمال خونریزی نیز وجود دارد. بنابراین توصیه میکنیم اگر دچار این مشکل شدید و چند روز، قرمزی، ورم، یا درد بسیار شدید را در ناحیهی پاشنه تجربه کردید حتماً به پزشک مراجعه کنید؛ اما در موارد غیرحاد آن میتوان از درمانهای سادهی خانگی استفاده کرد. در این مقاله، چند راهکار درمان خانگی ترک پاشنهی معمولی و غیرحاد را بیان کنیم:
درمانهای خانگی ترک پاشنهی پا
مرطوب کردن و چرب کردن پاشنه با انواع کرمها، لوسیون ها، و روغنها میتواند باعث حفظ رطوبت و نرمی پوست شود. این کار مانع خشکی پوست شده و به این شکل از ترک خوردن پاشنه جلوگیری میکند. همچنین چرب کردن و مرطوب نگه داشتن پاشنهی ترک خورده نیز به بهبود آن کمک میکند.
در ترک خوردگی های متوسط، مرطوب کردن به تعداد دو یا سه بار در هر روز ممکن است مشکل را کاملاً برطرف کند. سنگ پا کشیدن آرام و بعد از آن مالیدن کرم به بهبود ترکها کمک شایانی میکند. دقت کنید که استفادهی بیش از حد از سنگ پا نیز ممکن است ترکها را بدتر کند.
یک – استفاده از نرمکنندهها و مرطوب کنندهها
نرمکنندهها به پوست نفوذ میکنند و باعث کاهش از دست دادن رطوبت از سطح پوست میشوند. آنها شکافهای بین پوستهها را پر کرده و باعث حس نرمی، لطافت، انعطاف و مانع کاهش رطوبت پوست میشوند.
مرطوب کنندهها بر لایه بیرونی پوست نفوذ کرده، رطوبت را از هوا جذب میکنند و پوست را مرطوب نگه میدارند؛ پس به افزایش رطوبت پوست کمک میکنند.
در شرایط خشکی هوا، مرطوب کنندهها ممکن است رطوبت را از لایهی پایینی پوست جذب کنند تا از هوا. این مسئله ممکن است به صورت کلی باعث خشکی بیشتر پوست شود. پس ترکیبی از یک نرم کننده و پوششی از پانسمان احتمالاً پوست را مرطوب نگه میدارد.
دو- استفاده از پانسمان مرطوبکننده بر روی زخم پاشنه
پس از استفاده از مرطوب کننده یا نرم کننده و جذب آن، میتوانید از لایهی ضخیم پانسمان مرطوب کننده بر روی آن بهره ببرید تا در هنگام خواب مانع از دست دادن رطوبت پوست شوید.
پانسمانهای مرطوب کننده، پوششی بر روی پوست میشوند تا از تبخیر رطوبت از لایهی بیرونی پوست جلوگیری کنند.
نمونههایی از پانسمانهای مرطوب کننده:
* وازلین
* لانولین
* روغن معدنی
* سیلیکونها مانند دیمتیکون
به نظر میرسد که وازلین مؤثرترین کرمی است که میتواند به عنوان پانسمان مرطوب کننده استفاده شده و مانع از دست دادن رطوبت سطح بیرونی پوست در بیش از نود و هشت درصد موارد شود.
سه- در هنگام خواب، جوراب صد در صد پنبهای بپوشید
اگر وازلین زدهاید و سپس جوراب صد در صد پنبهای پوشیدهاید به پاشنهی پایتان کمک کردهاید تا:
رطوبت خود را حفظ کند؛
به پوست پاشنهی پا اجازه دادهاید تا نفس بکشد؛
و مانع نخ کش شدن ملحفههایتان شدهاید.
اگر این کار را چند روز انجام دهید آرام آرام پوست پاشنهی پا فرصت بهبود خواهد یافت و به تدریج به حالت طبیعی و سالم خود میرسد.
بهتر است پیش از خرید جوراب، از پنبهای بودن آن اطمینان حاصل کنید.
چهار- استفاده از کراتولیتیک بر روی پوست ضخیم شده
هنگامی که پوست پاشنهی پا ضخیم میشود، استفاده از کراتولیتیک در کنار سایر درمانها به بهبود آن کمک میکند.
کراتولیتیک ها موادی هستند که پوست ضخیم را نازک میکنند و باعث میشوند که لایهی خارجی پوست شل شود و به جدا شدن سلولهای مرده پوست کمک میکند. این فرایند به پوست کمک میکند که مرطوبتر بماند.
نمونههایی از کراتولیتیک ها:
* اسیدهای آلفا هیدروکسی مانند اسیدلاکتیک و گلیکولیک اسید؛
* سالیسیلیک اسید؛
* اوره
محصولاتی که هم کراتولیتیک و هم مرطوب کننده دارند ممکن است مفیدتر باشند. مثلاً اوره هم کراتولیتیک است و هم مرطوب کننده پس هم پوست را مرطوب میکند و در ضمن، خشکی و ترک پوست ضخیم را از بین میبرد.
پنج- به آرامی سنگ پا بکشید
سنگ پا زدن آرام و نرم به پاشنهی پا، آن هم هنگامی که مرطوب است ممکن است از ضخامت پوست کاسته و ترکها را از بین ببرد. توصیه میکنیم از به کار بردن قیچی و ابزارهای تیزی همچون ناخنگیر بپرهیزید. افراد دیابتی و نوروپاتی نباید از سنگ پا استفاده کنند و بهتر است به پزشک پوست یا پزشک عمومی مراجعه کنند.
شش- از بانداژ مایع استفاده کنید
باندهای مایع، ژل یا اسپری میتواند برای پوشش دادن به پاشنهی پای ترک خورده مناسب باشند. این پوشش، لایهای حفاظتی بر روی پاشنه میکشد و از درد آن میکاهد، همچنین جلوی رسیدن خاک و آلودگی را به زخمها میگیرد و به این شکل به بهبود زخم کمک میکند.
اگر پس از گذشت یک هفته از به کار بردن این درمانهای خانگی، بهبودی در ترک پا مشاهده نکردید توصیه میکنیم به پزشک پوست یا پزشک عمومی مراجعه کنید و مشورت بگیرید.
در چنین مواردی ممکن است پزشک برحسب شرایط جسمی و بیماریهای احتمالی، درمانهای دارویی را توصیه کند.
درمانهای دارویی بیماری ترک پاشنهی پا
در مواردی که ترک پاشنهی پا حاد شود، یا درمان دارویی مورد نیاز باشد، ممکن است پزشک این اقدامات را انجام دهد:
* برداشتن پوست مرده؛
* تجویز نرمکنندهها یا محصولات لایهبردار قوی؛
* استفاده از چسب دارویی یا پانسمانهای خاص؛
* تجویز آنتیبیوتیک در صورت مشاهدهی عفونت؛
* بستن پاشنهی پا با پانسمان؛
* تجویز پدهای پاشنه، یا کاپ پاشنه یا کفیهای پاشنه برای داخل کفش؛
* کمک به بیمار برای تغییر شیوهی راه رفتن وی.
همانطور که مشاهده کردید ممکن است شیوهی راه رفتن فرد، یکی از دلایل ترکخوردگی پاشنهی پا باشد. بهتر است سایر دلایل ایجاد این مشکل را نیز بشناسیم.
علل ترکخوردگی پاشنهی پا
خشکی پوست معمولاً عامل ترکخوردگی پاشنهی پاست. هنگامی که وزن و فشار نیز بر روی پاشنه باشد، پوست به اطراف گسترش مییابد. در چنین شرایطی اگر پوست دچار کمبود رطوبت باشد، سفت شده و حالت الاستیکی و انعطاف خود را از دست میدهد و آمادهی ترک خوردن میشود.
سایر دلایل ترکخوردگی:
* ایستادن به مدت طولانی به خصوص بر روی زمین سفت
* چاقی
* کفشهایی که پشت آنها باز است
* کفشهای نامناسب و غیر اندازهی پا
* مالیده شدن و اصطکاک با پشت کفش
* راه رفتن نادرست
* هوای خشک و سرد
عواملی که احتمال ترکخوردگی پاشنهی پا را افزایش میدهند
شرایط خاصی وجود دارد که احتمال دارد پوست فرد، خشک شده و مستعد ترک شود. این شرایط شامل:
* چاقی
* دیابت
* پسوریازیس
* اگزما
* کف پای صاف
* سندرم پای ورزشکار
* عفونتهای قارچی
* خار پاشنهی پا
* کم کاری تیروئید
* سندرم شوگرن
* درماتوز جوانان