شمخانی: ایران هیچ‌گونه حضوری در جنوب سوریه ندارد

در پی تأکید مقام‌های روسیه بر خروج نیروهای ایران و حزب‌الله از جنوب سوریه، علی شمخانی گفته است ایران در این منطقه حضور ندارد؛ همزمان یک مقام ارشد سپاه پاسداران نیز از شلیک راکت به بلندی‌های جولان تمجید کرده است.
 
علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی، در گفت‌وگویی که روز شنبه ۱۲ خرداد در روزنامه شرق منتشر شد، نیروهای ایران در سوریه را «مستشار» خوانده و گفته است که آنها «در منطقه جنوب سوریه هیچ‌گونه حضوری ندارند».
 
مقام‌های نظامی جمهوری اسلامی، از جمله حسین همدانی و همچنین محمد اسکندری، در سال‌های اخیر از تشکیل و تجهیز دست‌کم ۴۲ تیپ و همچنین «انتظار ۱۳۰ هزار بسجی آموزش‌دیده برای ورود به سوریه» خبر داده‌اند و پیکرهای شماری از کشته‌شدگان ایرانی در سوریه نیز در بازگشت به کشور در مراسمی حکومتی به خاک سپرده شده‌اند.
 
با این حال شماری از مقام‌های جمهوری اسلامی حضور ایران در خاک سوریه را «مستشاری» خوانده‌اند و بشار اسد نیز در مصاحبه‌ای جدید، حضور نیروهای رزمی ایران در خاک کشورش را انکار کرده است.
 
در هفته‌های اخیر چند مقام ارشد روسیه بر خروج نیروهای ایران و حزب‌الله لبنان از خاک سوریه تأکید کرده بودند و چند روز پیش نیز سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، اعلام کرد نیروهای خارجی باید هرچه سریع‌تر از جنوب سوریه، هم‌مرز با اردن و اسرائیل، عقب‌نشینی کنند.
 
علی شمخانی در مصاحبه‌اش با روزنامه شرق گفت که ایران از تلاش روسیه قویاً حمایت می‌کند اما هدف از این تلاش را «خروج تروریست‌ها از مرز سوریه و اردن و کنترل ارتش سوریه بر این مناطق» توصیف کرد.
 
از دو ماه پیش بدین سو که رویارویی مستقیم بین ایران و اسرائیل در خاک سوریه آغاز شده، چندین راکت به بلندی‌های جولان شلیک شده و اسرائیل نیز از حملات متعدد به مواضع ایران خبر داده است.
 
با این حال علی شمخانی در مصاحبه تازه‌اش با تأکید بر اینکه نیروهای ایرانی «نقشی در عملیات اجرا‌شده نداشته‌اند»، حمله به اهداف اسرائیلی را «دستاورد محور مقاومت» خواند و از آن تمجید کرد.
 
یک مقام نظامی دیگر جمهوری اسلامی نیز از حمله به مواضعی در بلندی‌های جولان تمجید کرده است.
 
رمضان شریف، سخنگوی سپاه پاسداران که ۱۱ خرداد در نماز جمعه تهران سخنرانی می‌کرد، بدون اشاره به جزئیات گفت: برای اولین بار «اسرائیلی‌ها ضرب شست جانانه‌ای را از بلندی‌های جولان دریافت کردند».
 
سخنگوی سپاه پاسداران این رویداد را به «جبهه مقاومت» نسبت داد و آن را «بی‌سابقه» و «آغاز یک راه بزرگ» خواند.
 
اسرائیل چند ماه پیش با متهم کردن ایران به ارسال پهپاد مسلح به آسمان آن کشور، پایگاه تی-۴ را بمباران کرد که به کشته شدن دست‌کم ۷ عضو سپاه پاسداران منجر شد.
 
پس از این حمله، مقام‌های جمهوری اسلامی به مدت چندین هفته اسرائیل را به «پاسخ دندان‌شکن» و «در زمان مناسب» تهدید کردند.
 
سرانجام در اوایل خرداد چندین راکت به سوی بلندی‌های جولان شلیک شد که به گفته ژنرال عامیکام نورکین، فرمانده نیروی هوایی اسرائیل، شمار آنها را ۳۲ راکت اعلام کرد که بجز چهار فروند، بقیه در «خارج از اسرائیل» فرود آمد.
 
در پی این حملات، ارتش اسرائیل اعلام کرد پس از آنکه متوجه شده ایران موشک‌ها و راکت‌هایی با برد بلندتر را «برای انتقام گیری» به سوریه منتقل کرده، «تقریباً تمامی مواضع ایران در خاک سوریه» را هدف قرار داده است.
 
به گفته دیده‌بان حقوق بشر سوریه، در جریان آن حملات «دست‌کم ۲۷ تن کشته شدند که حداقل ۱۱ تن از آنها ایرانی بودند».
 
اسرائیل گفته است تثبیت حضور نظامی ایران در سوریه را تحمل نخواهد کرد.
 
روسیه نیز اعلام کرده است در راستای ایجاد مناطق امن در سوریه، نیروهای خارجی، از جمله ایران و گروه حزب‌الله لبنان، باید هر چه سریع‌تر جنوب غربی سوریه را ترک کنند.
 
حضور نظامی ایران در سوریه علاوه بر محکومیت جهانی، با انتقادهایی در داخل کشور نیز روبه‌رو بوده است. با این حال علی شمخانی در مصاحبه‌اش با روزنامه شرق، از یکی از مقالات این روزنامه به شدت انتقاد کرد و «سیاست‌های منطقه‌ای ایران» را «برگ برنده در تأمین امنیت ملی و منافع پایدار منطقه‌ای» خواند.
 
اشاره علی شمخانی به یادداشتی ست که حدود دو هفته پیش به قلم جاوید قربان‌اوغلی، از مقام‌های سابق وزارت خارجه ایران، در روزنامه شرق منتشر شد.
 
در یادداشت این دیپلمات ارشد با عنوان «برگ‌های برنده را نسوزانیم» از جمله آمده بود: تقویت موضع اروپا در برابر آمریکا «نیازمند عزم جدی ایران در همکاری ست و همکاری جریانی دوسویه است».
 
این دیپلمات پیشین همچنین با اشاره تلویحی به وضعیت عراق پس از پیروزی فهرست مقتدا صدر در انتخابات، تأکید روسیه بر خروج نیروهای ایران از سوریه و «زیان‌های حوثی‌های یمن» در ماه‌های اخیر را «نشانه‌هایی از وضعیت برگ‌های برنده ایران در تحولات منطقه» خوانده بود.
 
با این حال مقام‌های جمهوری اسلامی همواره مانع از انتشار گسترده هرگونه انتقادی در داخل ایران نسبت به سیاست‌های منطقه‌ای خود شده است و علی شمخانی نیز یادداشت این دیپلمات را «بسیار سطحی»، «متأثر از فضاهای ژورنالیستی غربی»، «قرائت نادرست» و «تعجب‌آور» خوانده است.