«ژن های خوبِ» دو تابعیتی / وقتی تابعیت خارجی به فرزندان مقامات «تحمیل» شد

سایت زیتون - سینا پاکزاد
مدیران دوتابعیتی بار دیگر موضوع درگیری برخی نمایندگان مجلس و وزارت اطلاعات شده اما نکته جدید این درگیری دوتابعیتی بودن «بسیاری» از فرزندان مقامات جمهوری اسلامی است.
 
کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در گزارش تحقیق و تفحص از «وضعیت افراد دوتابعیتی و دارای گرین‌کارت در حوزه مسئولان و مدیران ارشد» اعلام کرده که «بسیاری از فرزندان مسئولین به دلایل متعدد نظیر تحصیل و تولد، تابعیت دیگر کشورها را اخذ» کرده و« یا تابعیت سایر کشورها بر آنان تحمیل شده است».
 
در این گزارش به تعداد فرزندان مسئولین که تابعیت دیگر کشورها را اخذ کرده اند اشاره‌ای نشده است. پیش از این برخی از نمایندگان مجلس اعلام کرده بودند که سه تا چهار هزار نفر از فرزندان مقامات جمهوری اسلامی در خارج از کشور زندگی می کنند.
 
همچنین مشخص نیست که منظور این کمیسیون از«تحمیل» تابعیت به فرزندان مسئولین چیست.
 
براساس این گزارش، «بسیاری از فرزندان مسئولین بدون ترک تابعیت آن کشورها مشغول فعالیت‌های اقتصادی و یا کارمندی در آن کشورها هستند فرزندان مسئولین عالی رتبه‌ای، نظیر وزیر محترم امورخارجه، نفت و برخی از مشاوران و دستیاران رئیس‌جمهور تنها نمونه‌ای از این دست افراد هستند».
پیش از این بیژن زنگنه، وزیر نفت، گفته بود:«دو تا از بچه‌هایم ایران نیستند و برای ادامه تحصیل رفته‌اند. داماد من خارج از کشور کار می‌کند و هنوز نیامده است و برای تحصیل رفته است».
 
محمدجواد ظریف نیز یک دختر و یک پسر دارد که چون در آمریکا متولد شده‌اند تابعیت این کشور را دارند. پسر وی مهندسی برق خوانده و دارای مدرک فوق لیسانس مدیریت است و دخترش نیز در رشته مهندسی معماری داخلی در حال تحصیل است.
 
سایت بیزینس اینسایدر پیش از این در گزارشی اعلام کرده بود که مهدی ظریف فرزند وزیر خارجه ایران در دانشگاه نیویورک تحصیل کرده‌ است.
 
مشخص نیست که چرا کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی به نام مشاوران و یا دستیاران رئیس جمهور که فرزندانشان تابعیت خارجی دارند، اشاره نکرده است.

 عیسی هاشمی، فرزند معصومه ابتکار، معاون رئیس جمهور،ساکن آمریکاست. محمد نهاوندیان، رئیس دفتر حسن روحانی در دولت اول حسن روحانی، گرین کارت دارد.
محمد باقر نوبخت، سخنگوی دولت، اما دلیل دوتابعیتی بودن برخی فرزندان مسئولان را دور زدن تحریم ها دانسته است.
 
وی گفته است:«ممکن است پسرخاله‌اش هم دوتابعیتی باشد (با خنده). من سربسته بگویم بخشی از ابزارها را که در دوران تحریم کمک می‌کردند، سوزاندیم. وقتی تحریم باشیم که مسیر رسمی جواب نمی‌دهد».
 
پیش از این محمدعلی رامین، معاون مطبوعاتی وزیر ارشاد در دولت محمود احمدی‌نژاد، اعلام کرده بود که پسرش در دور زدن تحریم‌های ایران نقش داشته است.
 
یاسر رامین که براساس گزارش‌ها تابعیت آلمانی هم دارد، در دوره تحریم‌ها در واردات برخی داروها به ایران از آلمان نقش داشت و به اتهام «واردات شیرخشک آلوده» و با شکایت هلال احمر بازداشت و با وثیقه ۸ میلیارد تومانی آزاد شد.
 
روح‌الله رحمانی، داماد غلام‌علی حداد عادل، دیگر فرد دو تابعیتی نزدیکان مقامات ارشد جمهوری اسلامی است.
 
او که متولد و بزرگ شده آمریکاست، مدرک دکترای کامپیوتر را از دانشگاه واشنگتن سنت لوئیس گرفته و سابقه مدیریت در شرکت‌های مایکروسافت و آمازون را دارد.
 
دختر آقای حداد عادل در یک برنامه تلویزیونی گفته بود که در خارج از کشور با همسرش آشنا شده است و آقای رحمانی پس از این ازدواج به ایران آمده است.
 
دیگر دختر آقای حدادعادل همسر مجتبی خامنه‌ای است و به این ترتیب این تبعه آمریکا باجناق پسر رهبر جمهوری اسلامی است.
 
آقای حداد عادل گفته بود که دامادش از یک «خانواده شهید پرور» در آمریکا است که این سخنان از سوی تعدادی از کاربران فضای مجازی اسباب شوخی شد.
 
داماد غلام‌علی حدادعادل در سال ۹۵ به سمت مدیرکل دفتر امور نوآوری و حمایت از سرمایه‌گذاری وزارت ارتباطات منصوب شده بود اما پس از مطرح شدن موضوع مدیران دو تابعیتی استعفا داد.
روح الله رحمانی، باجناق مجتبی خامنه ایتعدادی از فرزندان مقامات جمهوری اسلامی نیز در کشورهای خارجی اقامت دارند که وضعیت تابعیتشان مشخص نیست.
 
پیش از این وب‌سایت بیزینس اینسایدر خبر داده بود که مریم دختر حسین فریدون دانشجوی مقطع کارشناسی دانشگاه کلمبیای آمریکا بوده و پس از آن با دریافت بورس تحصیلی موسوم به لرد دارندورف Lord Dahrendorf (جامعه‌شناس انگلیسی- آلمانی ) توانسته در کالج مشهور مدرسه اقتصاد لندن London School of Economics مشغول به تحصیل شود.
 
براساس این گزارش همسر حسین فریدون ، سجاد خوشرو، پسر غلام‌علی خوشرو، نماینده ایران در سازمان ملل است که او نیز در دانشگاه آکسفورد در مقطع دکترا مشغول به تحصیل بود.
 
موضوع دو تابعیتیًها پس از فرار محمدرضا خاوری، رئیس بانک ملی، به کانادا مطرح شد.
 
وزارت اطلاعات در واکنش به گزارش مجلس اعلام کرد که در دو سال گذشته به ۲۱۰ استعلام به دلیل داشتن اقامت خارجی و یا گرین کارت پاسخ منفی داده است.
 
محمود علوی، وزیر اطلاعات، پیش از این اعلام کرده بود که «مدیر دو تابعیتی نداریم» و موضوع دو تابعیتی‌ها از جمله «سناریوهایی» است که مخالفان علیه دولت تدارک دیده‌اند.
با این حال محمد جعفر منتظری، دادستان کل کشور، اعلام کرده بود که قوه قضائیه چندین بار از وزارت اطلاعات درخواست کرده که مدیران دوتابعیتی را معرفی کند اما پاسخ این وزارت‌خانه «قانع‌کننده» نبوده است.
 
وی گفته بود که مدیران دوتابعیتی تابعیت دوگانه خود را «مخفی می‌کنند٬ دستگاه‌های اطلاعاتی و امنیتی باید چنین عواملی را شناسایی کنند»؛ موضوعی که در گزارش کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس هم تکرار شده و بر اساس آن نهادهای جمهوری اسلامی آماری از وضعیت مدیران دو تابعیتی دراختیار ندارند.
 
در این گزارش و همچنین سخنان مقامات قوه قضائیه اما موضوع تابعیت به صورت دقیق تعریف نشده است. پیش از این مقامات قوه قضائیه و برخی نمایندگان مجلس در سخنان خود داشتن گرین کارت آمریکا و همچنین اقامت کشورهای دیگر را به معنای تابعیت دانسته‌اند.
 
حسینعلی حاجی دلیگانی، عضو هیئت تحقیق و تفحص از مسئولان دو تابعیتی و دارای گرین‌کارت مجلس، نیز گفته بود که «۱۰۰ مسئول کشور، دو تابعیتی و دارای گرین کارت» هستند.
 
با این حال مقامات دولتی داشتن گرین‌کارت را به معنای تابعیت نمی‌دانند. به گفته وزیر اطلاعات، دارندگان گرین‌کارت آمریکا «دو تابعیتی محسوب نمی‌شوند و در صورت عدم منع قانونی می‌توانند تصدی مدیریت را داشته باشند».
 
موضوع مدیران دوتابعیتی اما موضوع درگیری شدید نمایندگان جبهه پایداری با دولت نیز بوده است.
 
جواد کریمی قدوسی، نماینده مشهد، روز ۲۴ مرداد ۹۵ بدون ذکر نام، اعلام کرده بود که همسر یکی از وزیران پیشنهادی حسن روحانی به مجلس «خارجی» است و تعدادی از مقام‌های دولت نیز «دو تابعیتی» هستند.
 
دفتر ریاست جمهوری ایران اما این سخنان را «مایه شرمساری و وهن جایگاه نمایندگی مجلس» و «تکرار اقدام مجرمانه علیه منافع ملی و امنیت ملی» خوانده بود.
 
گزارش مجلس ایران درباره دو تابعیتی بودن فرزندان «بسیاری» از مقامات جمهوری اسلامی در حالی منتشر شده است که در ۱۵ سال گذشته موضوع زندگی «آقازاده‌ها» به صورت گسترده مطرح شده است.
 
با سخنان حمیدرضا عارف، پسر محمدرضا عارف، اما عبارت «ژن خوب» کاربرد بیشتری یافته است و به این بهانه هر از چندگاهی گزارشی درباره وضعیت زندگی یکی از فرزندان مقامات جمهوری اسلامی منتشر می‌شود.