در حالت خواب، عصبهای دخیل در عطسه کاملا ریلکس هستند و اجازه نمیدهند که واکنش عطسه مانند حالت بیداری عمل کند. اگر فردی در حالت خواب با عامل محرکی در بینیاش مواجه شود، حتما بهطور ناخودآگاه بیدار میشود و بعد عطسه میکند.
واقعا چرا ما انسانها عطسه میکنیم؟! محققان دانشگاه پنسیلوانیا اخیرا به این پرسش، پاسخ دادهاند. آنان دریافتهاند که ما از طریق عطسه، انگاری سیستم بدنمان را مجددا راهاندازی میکنیم؛ بسیار شبیه به شیوههای که رایانهها برای این کار بهکار میگیرند. براساس گزارش منتشرشده در Journal of the Federation of American Societies for Experimental Biology، محققان به این نتیجه رسیدهاند که ما نیاز داریم تا فضای بینی و تنفس خودمان را هر از چند گاهی به حالت اولیه برگردانیم و عطسه کردن دقیقا همین کار را برای ما انجام میدهد.
۱. چرا بعضی از افراد پشت سر هم عطسه میکنند؟
ندرتا پیش میآید که فردی فقط یک بار عطسه کند. درواقع، در بیشتر موارد فرد با ۲ یا ۳ عطسه پشت سر هم مواجه میشود. محققان میگویند که در درجه اول، اینکه ما چند بار عطسه میکنیم، به علت عطسه کردن مرتبط است. بیشتر عطسههای عادی برای پاکسازی بینی از شر عوامل تحریککننده است و این عطسهها بین ۲ تا ۴ بار تکرار میشوند.
۲. چرا عطسه در حالت خواب اتفاق نمیافتد؟
همه ما ممکن است که در حالت خواب خُرخُر کنیم، اما هیچ فردی در این حالت نمیتواند عطسه کند. این مساله به ذات عطسه برمیگردد که اساسا نوعی عمل واکنشی است. در حالت خواب، عصبهای دخیل در عطسه کاملا ریلکس هستند و اجازه نمیدهند که واکنش عطسه مانند حالت بیداری عمل کند. اگر فردی در حالت خواب با عامل محرکی در بینیاش مواجه شود، حتما بهطور ناخودآگاه بیدار میشود و بعد عطسه میکند.
۳. قلب در زمان عطسه توقف نمیکند
یکی از شایعترین تصورات نادرست درباره عطسه این است: قلب در زمان عطسه یک لحظه متوقف میشود و دوباره به فعالیت ادامه میدهد. علم نشان میدهد که چنین تصوری مطلقا نادرست است و زمانی که ما عطسه میکنیم، فقط فشار روی قفسه سینه ما تغییر میکند. این تغییر میتواند روی گردش خون تاثیر بگذارد و در نهایت ریتم ضربان قلب را تغییر بدهد. در همین روند است که شما احساس میکنید که قلبتان برای لحظهای متوقف شده است، اما درواقع چنین نیست.
۴. رکوردهای جهانی در عطسه!
بسیاری از افراد در عرض چند ثانیه، ۲ یا ۳ بار عطسه میکنند، اما این تعداد اصلا قابل مقایسه با عطسههای دونا گریفیث از ورکسترشایر در انگلستان نیست که رکورد طولانیترین عطسه در جهان را در اختیار دارد. جالب است بدانید که این فرد از ژانویه ۱۹۸۱ (از سن ۱۲ سالگی) تا سپتامبر ۱۹۸۳ عطسه کرده است؛ یعنی ۹۷۸ روز! جالبتر آنکه هنوز معلوم نیست که چه علتی باعث این عطسههای عجیب شدهاند و چه علتی باعث توقف آنها.
۵. باور فرهنگهای مختلف درباره عطسه
شاید برایتان جالب باشد که با بعضی از باورهای عامیانه در فرهنگهای مختلف درباره عطسه آشنا شوید:
- در بعضی از فرهنگها، عطسه کردن از نشانههای خوششانسی است، اما عطسه کردن همزمان با فرد دیگر از نشانههای بدشانسی محسوب میشود.
- در بعضی از فرهنگهای آسیایی عطسه کردن نشان میدهد که فردی در حال صحبت کردن پشت سر شما است.
به زبان آوردن عبارتهای مذهبی و دعاگونه در مواقع عطسه کردن، از ایدههای مذهی مختلفی نشات میگیرد. مثلا، بعضی از باورهای مذهبی میگویند که در زمان عطسه، روح از بدن جدا میشود و باید دعا کرد تا روح و بدن در امنیت باقی بمانند.