دیدار کوتاه مرکل با ترامپ؛ برجام موثر بوده اما ناکافی است

نحوه مواجهه خانم مرکل و آقای ترامپ در یک سال گذشته همواره زیر ذره‌بین رسانه‌ها بوده است  آنگلا مرکل که برای نخستین‌بار بعد از انتخاب مجدد به عنوان صدراعظم آلمان با دونالد ترامپ در کاخ‌سفید دیدار کرده کرده گفت از نظر آلمان برجام موثر بوده و امکان نظارت بیشتر بر ایران را فراهم کرده اما کافی نیست و برنامه موشکی تهران و حضور نظامی‌اش در منطقه همچنان منبع نگرانی است.
 
دو رهبر در پایان دیدار خود در کنفرانس خبری حاضر شدند تا درباره مسایلی چون دیدار تاریخی رهبران دو کره، برجام و موضوع تنش اقتصادی میان اروپا و آمریکا به سوالات رسانه‌های جواب دهند.
 
آقای ترامپ درباره سیاست کشورش برای مقابله نظامی احتمالی با ایران در صورت بازگشت این کشور به برنامه هسته‌ای که غرب آن را "با مقاصد نظامی" می‌خواند، گفت: "درباره مسایل نظامی اظهار نظر نخواهم کرد اما می توانم به شما یقین بدهم که ایران صاحب تسلیحات اتمی نخواهد شد."
 
خانم مرکل هم در پاسخ به سوالات مرتبط با برجام گفت: "برجام گام اول و موثری است اما کافی نیست." صدراعظم آلمان با اشاره به مجاورت جغرافیایی کشورش با خاورمیانه بحران در این منطقه را به لحاظ ژئوپولتیک برای آلمان متفاوت‌تر از ایالات متحده خواند و گفت به همین علت علاوه بر پیدا کردن راه حل برای سوریه "باید برای کل خاورمیانه راه حلی یافت".
 
صدراعظم آلمان همچون همتای فرانسوی خودش گفت رایزنی با واشگتن بر سربرجام را ادامه خواهد داد و معتقد است توافق هسته‌‎ای فعلی که سه سال پیش (۲۰۱۵) به امضای شش قدرت جهانی و ایران رسیده باید گام اول و موثری تلقی شود که می‌تواند ستون خیمه مذاکرات تکمیلی با تهران بر سر برنامه موشک‌های بالستیک این کشور و نفوذ نظامی‌اش در منطقه قرار گیرد.
خانم مرکل بر خلاف همتای فرانسوی خودش سفر کوتاهی به واشنگتن کرده است دیدار کوتاه دو قدرت بزرگ اقتصادی جهان در حالی روز جمعه برگزار شد که دونالد ترامپ پیش از آغاز این گفتگو به خبرنگاران گفت: "بسیاری متوجه نیستند که ما (آمریکا و آلمان) روابط بسیار خوبی داریم... و در حقیقت ما از ابتدا هم روابط خیلی خوبی با هم برقرار کردیم."
 
صدراعظم که در واکنش به این سخنان آقای ترامپ لبخند می‌زد و به نشانه تایید سر تکان می‌داد با این امید به واشنگتن آمد که بتواند رئیس جمهوری آمریکا را به ماندن در برجام ترغیب کند و همزمان بر سر تنش اقتصادی میان دو کشور بر سر تعرفه‌های صادرات گفتگو کند.
 
همزمانی سفر خانم مرکل با دیدار مفصل امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه از آمریکا، باعث قیاس نحوه میزبانی کاخ سفید از این دو رهبر اروپایی شده است و بسیاری زرق و برق دیدار آقای مکرون را با سادگی و کوتاهی دیدار خانم مرکل مقایسه کرده و از آن برای گمانه زنی درباره کیفیت روابط دیپلماتیک دو کشور سود برده‌اند.
 
در حالی که دیدار رئیس‌جمهوری فرانسه سه روز طول کشید گفتگوهای میان آقای ترامپ و خانم مرکل کمتر از سه ساعت به طول انجامید.
 
همزمان جنی هیل، خبرنگار بی‌بی‌سی در برلین می‌گوید از آنگلا مرکل نباید دیداری صمیمانه و شخصی چون آنچه مکرون داشت انتظار داشت، چرا که صدراعظم آلمان بیشتر عمل‌گرایانه گام برمی‌دارد و دقیقا به همین دلیل هم کسی در برلین انتظار معجزه از این دیدار ندارد.
 
در همین حال، گزارشگر بی‌بی‌سی در برلین معتقد است با وجود تفاوت در فرم دیدار رهبران فرانسه و آلمان با دونالد ترامپ، باید رویکرد مکرون و مرکل را یک سیاست واحد میان رهبران اروپا دانست که هر کدام به سبک متفاوتی به دنبال دستاوردی مشترک هستند.
مایک پومپئو، وزیر خارجه جدید آمریکا و وزیران خارجه کشورهای عضو ناتو - سیاست "تهاجمی" روسیه و برنامه اتمی ایران در دستور کار نشست بروکسل داشت  این دیدارها تنها دو هفته پیش از موعد تایید یا رد تعلیق تحریم های هسته‌ای ایران روی می‌دهد که بسیاری احتمال می‌دهند نقطه آغازی برای خروج آمریکا از برجام خواهد بود.
 
دونالد ترامپ تا ۱۲ ماه مه آینده فرصت دارد که با تایید تعهد این به برجام، تعلیق تحریم‌های این کشور را تمدید کند اما آن طور که وزیر خارجه جدید آمریکا، مایک پومپئو گفته "بعید است که با شرایط فعلی آمریکا در برجام بماند".
 
واشنگتن خواستار اصلاحات بنیادی در مفاد برجام است به طوری که برنامه موشکی ایران و نفوذ نظامی این کشور در خاورمیانه هم در آن گنجانده شود اما تهران می‌گوید برجام غیرقابل مذاکره است؛ دیگر امضاکنندگان غربی این توافق نامه، چون بریتانیا، فرانسه و آلمان هم خواستار حفظ آن هستند هر چند می‌گویند از آغاز مذاکرت جدید با ایران بر سر برنامه موشکی این کشور و حضور نظامی‌اش در سوریه، یمن و عراق به شرط حفظ برجام استقبال می‌کنند."