هزاران پناهجوی سوری به دلایل «ناعادلانه و تبعیضآمیز» از شهرهای لبنان اخراج و به زور از این شهرها بیرون رانده شدهاند.
بر اساس گزارش دیدهبان حقوق بشر که روز جمعه منتشر شد، از سال ۲۰۱۶ تا سه ماهه اول سال ۲۰۱۸ میلادی دستکم ۳۶۶۴ پناهجوی سوری «به دلیل ملیت یا مذهب» از حدود ۱۳ شهر لبنان اخراج شدهاند. شمار این اخراجها در سه ماهه آخر سال ۲۰۱۷ میلادی دوبرابر شده است.
تحقیقات سازمانهای مدافع حقوق بشر همچنین نشان داد که به نظر میرسد در لبنان هیچ سازگاری و هماهنگی در دلایلی که برای اخراج این پناهجویان مطرح میشود، وجود ندارد. گاه دلیل اخراج تنها عدم ارائه اجاره نامه یک خانواده سوری به شهرداری منطقه بوده است؛ خطایی که از شهروندان لبنانی نیز سر میزند اما این تنها شهروندان سوری هستند که به شدت مجازات شده و درنهایت اخراج میشوند.
بر اساس این گزارش به نظر میرسد که «شهرداریها بطور ویژه از چنین ابزارهایی برای هدف قراردادن پناهجویان سوری» استفاده میکنند.
در این اخراجها تبعیض مذهبی نیز مشهود است زیرا این اخراجها عمدتا توسط شهرداریهای مناطق مسیحینشین انجام میشود.
کمتر از یک ماه تا برگزاری انتخابات پارلمانی لبنان (۶ مه مصادف با ۱۶ اردیبهشت) باقی مانده است. در حال و هوای انتخابات، بسیاری از سیاستمداران و نامزدهای پارلمان لبنان نیز پناهجویان سوری را عامل مشکلات اقتصادی و اجتماعی در این کشور معرفی میکنند و خواستار خروج آنها از لبنان شدهاند. این موضع آنها بر افزایش جو خصومت در این کشور دامن زده است.
هفت سال جنگ داخلی در سوریه بیش از ۳۵۰ هزار کشته و میلیونها آواره بر جای گذاشته است و کشور کوچک لبنان با جمعیتی ۴ میلیون نفری از ابتدای این جنگ تا کنون مقصد دستکم ۱ میلیون پناهجوی کشور همسایه بوده است.
دیدهبان حقوق بشر همچنین یادآور میشود که با وجود درخواستهای مکرر از سازمان ملل، تنها حدود نیمی از کمک بینالمللی لازم در سال ۲۰۱۷ میلادی برای سوریهای ساکن لبنان تامین شده و به این ترتیب فقدان حمایتهای بینالمللی از این پناهجویان نیز بر مشکلات آنها افزده است.
در واکنش، وزارت خارجه لبنان دیدهبان حقوق بشر را متهم کرد که پناهجویان را ترسانده و مانع از بازگشت آنها به کشورشان میشود.
این وزارتخانه با تاکید بر اینکه هم اکنون شرایطی امن و با ثبات در بسیاری از شهرهای سوریه حاکم است، اظهارتاسف کرد که دیدهبان حقوق بشر، نشانههای مثبت بازگشت مهاجران به کشورشان را نمیبیند.
سوریه در سالهای طولانی جنگ داخلی لبنان در دهههای ۷۰ و ۸۰ قرن بیستم یکی از کشورهای مامن پناهجویان مذاهب و گروههای قومی لبنانی بود. برخی گزارشها از سالهای نخست بحران در سوریه، نشانگر وجود حس شرمساری در میان آوارگان سوری به دلیل پناه بردن به کشوری بود که سالها تحت تاثیر سیاستهای دمشق قرار داشت.