همه میدانیم که مثل بسیاری از جشنهای دنیا، خوردنیها یکی از مهمترین جاذبههای نوروز ایرانی است. شاید تا 30 سال قبل سفرههای پرکالری عید فرصتی بود برای رفع موقت سوءتغذیه. اما، امروز شاید این موضوع درباره درصدی از جامعه صدق کند، ولی برای برخی اینگونه نیست و سفره خوراکیهای عید تهدید محسوب میشود.
بسیاری از بیماران که برای درمان چاقی یا دیابت در حال کاهش وزن هستند در مدت دو هفته تعطیلات به شدت چاق میشوند.
اگر به جدول کالری مواد غذایی هفته قبل مراجعه کنیم میبینیم که چند ماده غذایی بسیار پرکالری در روزهای عید به وفور مصرف میشود. اولین و بدترین اینها آجیل است: اگر مخلوط آجیل را در نظر بگیریم مشخص است که مصرف یک پیاله کوچک از آن هر روز حدود 700 کیلوکالری به سبد تغذیه اضافه میکند. شیرینیها هم موادی بسیار پرکالری هستند. خوردن 3 تا 4 عدد شیرینی در روز هم حدود 600 کیلوکالری به این سبد میافزاید. اضافه کنید به اینها میزان غذاهای سفره را که در روزهای عید بیشتر و چربتر است. با یک حساب ساده بیشتر افراد حدود 30 تا 40 هزار کیلوکالری در مدت کوتاهی اضافه میخورد. این یعنی 6 تا 8 کیلوگرم اضافه وزن.
خوشبختانه بدن انسان با این افزایش بیرویه وزن مقابله میکند. بسیاری از افراد چاق این روزها دچار سوءهاضمه میشوند و چند روزی مجبور میشوند کمتر بخورند. در این افراد در حالت عادی در مواقع پرخوری دستگاه گوارش بیشتر مواد غذایی اضافه را دفع میکند.
موضوع اصلی که مورد مثال ما در دو هفته اخیر بود، افراد زیادی هستند که با رژیم و ورزش شروع به کاهش وزن کردهاند. خانمی که طی یکسال با 8 کیلوگرم کاهش وزن به تناسب اندام رسیده است، متابولیسم به شدت آمادگی برای افزایش وزن دارد. اگر این خانم اشتباه کند و این فهرست غذایی را در روزهای تعطیل مصرف کند 8 کیلوگرم چاق میشود. این در حالی است که برادر همین خانم که کاهش وزن نداشته است و مثل قبل چاق بوده است به خاطر اختلالاتی که توضیح دادم فقط 2 کیلوگرم چاقتر شده است.
مثل هر سال بعد از عید بیماران زیادی مراجعه خواهند کرد، با این شکایت که چرا در مدت کوتاهی تمام زحماتشان بر باد رفته است؟ روی سخن با این افراد است:
از خوردن آجیل ـ شیرینی و شام اجتناب کنید. اگر مجبور شدید روزانه چند عدد آجیل، یک یا دو عدد شیرینی و مختصر شام بخورید. ولی به ازای هر پیاله 100 گرمی آجیل باید 40 دقیقه بدوید یا شنا کنید.
به ازای دو عدد شیرینی 45 دقیقه به سرعت راه بروید و به ازای یک شام مختصر 40 دقیقه در هوای بهاری پس از شام قدم بزنید. به این ترتیب امیدوار باشید در پایان نوروز وزن روز اول تعطیلات را حفظ کنید.