موفقیت جدید دانشمندان؛ تهیه کاغذ از مدفوع فیل و گاو

به احتمال زیاد اولین چیزی که پس از دیدن مدفوع فیل و گاو به ذهن انسان می‌رسد تولید کاغذ از آنها نیست اما این اید‌ه‌ای بود که به ذهن خلاق شماری دانشمند رسید و درنهایت با ادامه پژوهش‌ها، عملی شد.
 
به عبارت دقیق‌تر، دانمشندان به فناوری دست یافته‌اند که می‌تواند با بازیافت کود حیوانی گاوها و فیل‌ها آنها را به محصولات کاغذی ارزان و سازگار با محیط زیست تبدیل کند. خبر این موفقیت و گزارش نتیجه این پژوهش‌ها روز چهارشنبه ۲۱ مارس به نشست ملی انجمن شیمی آمریکا (ACS) ارائه شد.
 
خالق این ایده پروفسور الکساندر بیسمارک در دانشگاه وین، پایتخت اتریش بود. او به این موضوع توجه کرد که مدفوع این حیوانات حاصل مواد گیاهی هضم شده است و به همین دلیل بطور قابل توجهی سلولز در آن یافت می‌شود. تحقیقات اولیه نیز نشان داد که بسته به نوع حیوان، بیش از ۴۰ درصد از کود آنها حاوی سلولز است. او و تیم همراهش آزمایش‌ها را ابتدا با کود بز و سپس با کود حیواناتی مانند اسب، گاو و درنهایت فیل انجام دادند.
 
به گفته آنها کودهای این حیوانات منبع بسیار عالی از سلولز برای تولید کاغذ در کشورهایی است که در آنجا درختان کمیابند. همچنین استفاده از این روش در مناطقی با فعالیتهای دامداری گسترده، جایی که گاوهای زیادی پرورش می‌یابند نیز مناسب است و به دامداران کمک می‌کند تا راهی برای راحت شدن از دردسر کودهای حیوانی رو به فزونی پیدا کنند.
 
دانشمندان در این روش این کودها را با محلولی از هیدروکسید سدیم ترکیب می‌کنند. این کار باعث می‌شود که تا حدودی لینگنین (جزء اصلی دیواره سلولهای گیاهی) و همچنین دیگر ناخالصی‌های کودها مانند پروتئین‌ها و سلولهای مرده جدا شوند. درنهایت برای حذف کامل لینگنین و تولید مواد اولیه سفید رنگ برای تهیه کاغذ، محصولات بازیافتی با هیپوکلریت سدیم ترکیب می‌شوند.
 
دانشمندان معتقدند که نانوسلولزهایی که به این روش تولید می‌شوند شبیه و گاه حتی بهتر از نانوسلولزهایی است که از چوب تهیه شده‌اند. به گفته پروفسور بیسمارک در مقایسه با فرایند تبدیل چوب خام به کاغذ، فرایند تبدیل سلولزهای نیمه هضم این کودها به نانوالیافهای سلولز آسانتر است و به انرژی کمتر و تعداد مراحل شیمیایی کمتری نیز نیاز است؛ به این دلیل ساده که حیوانات قبلا گیاهان را جویده و آنها را با اسیدها و آنزیم ها ترکیب کرده‌اند.
 
از کاغذهایی که به این شیوه تولید می‌شوند، هم می‌توان به عنوان صفحه‌های فیلتر در فعالیتهای صنعتی استفاده کرد و هم به عنوان کاغذ برای تهیه کتاب و دفتر.
 
تامین مواد اولیه هم آسان است: پارکهای آفریقا خانه صدها فیل است و در مزارع عظیم آمریکا و اروپا نیز به وفور کودهای گاوی پیدا می‌شود.
 
در حال حاضر نهادهایی همچون وزارت علوم و فناوری آفریقای جنوبی، ماموریت استراتژی ۲۰۲۰ اتحادیه اروپا، وزارت آموزش مالزی و دانشگاه وین در این پروژه با یکدیگر همکاری می‌کنند تا علاوه بر تولید کاغذ به این روش از کودهای حیوانی، امکانی را فراهم آورند تا همزمان با انجام این پروسه، امکان تولید بیوگاز از این کودها نیز فراهم شود تا بتوان از این گازهای زیستی که عمدتا متان و دی اکسید کربن است برای تولید برق یا گرما نیز استفاده کرد.