اسید چرب امگا ۳ جزء اساسی ساختار سلولی است که کمبودش، عوارضی مانند خستگی، خشکی پوست، مو و ناخن شکننده، عدم تمرکز، ضعف در یادگیری و ... را به دنبال دارد. با ما همراه باشید تا در مورد علائم کمبود آن و منابع غذاییاش توضیحاتی را ارائه دهیم...
اسیدهای چرب در بسیاری از محصولات غذایی از جمله آووکادو، ماهی، بادام زمینی، تخم مرغ و زیتون وجود دارند ولی به دلیل ترس از اضافه وزن، بسیاری از افراد از مصرف آنها اجتناب میکنند. این در حالی است که اسیدهای چرب امگا ۳ برای بسیاری از فرایندهای حیاتی از جمله متابولیسم ضروری هستند. مصرف این اسید چرب را از امروز شروع کنید تا شاهد علائم هشداردهندهی ناشی از کمبود آن نباشید.
چربیهای امگا 3 برای سلامت و تندرستی ما ضروری هستند. اما تحقیقات اخیر نشان داده بسیاری از افراد، مخصوصاً خانمها دچار کمبود آن هستند و همین باعث میشود برخی علائم تحریک کننده مانند بدخوابی و خشکی پوست در آنها بروز کند، علاوه بر این خطر ابتلا به بیماریهای قلبی نیز در این افراد افزایش مییابد. اما نگران نباشید. در بسیاری از موارد، این کمبود را میتوان با تغییراتی ساده در رژیم غذایی و سبک زندگی از بین برد. در ادامه نشانههایی را میآوریم که در صورت مشاهده آنها متوجه کمبود امگا 3 در خود میشویم:
خستگی شدید
مرتب احساس خستگی داشتن میتواند دلایل بسیاری داشته باشد. اما شکی نیست که کمبود امگا 3 یکی از این عوامل است. بر اساس تحقیقات دانشکده پزشکی مریلند، خستگی یکی از نشانههای شایع کمبود اساسی امگا 3 است. بنابراین تقویت برنامه غذایی خود با روغنهای چرب میتواند به افزایش سطح انرژیتان کمک کند.
احتمال ابتلا به بیماریهای التهابی
آرتریت روماتوئید از جمله بیماریهای التهابی است که با کمبود اسیدهای چرب امگا 3 علائم آن وخیمتر میشود. سفتی صبحگاهی مفاصل و التهاب آنها همراه با درد از جمله علائم بیماران است که با مصرف اسیدهای چرب ضروری به طور مؤثری کاهش مییابد. مبتلایان به بیماریهای التهابی هر روز باید به رژیم غذاییشان اسیدهای چرب امگا 3 را از طریق منابع طبیعی اضافه کنند.
خشکی پوست
یکی از رازهای داشتن پوستی سالم و هیدراته، چربیهای امگا 3 هستند که به صورت طبیعی در ساختار دیواره سلولها پیدا میشود؛ در نتیجه یکی از معمولترین علائم بالینی کمبود اسیدهای چرب ضروری خشک شدن پوست است. هرچه کمبود امگا 3 بیشتر باشد، خشکی پوست نیز شدیدتر خواهد بود. امگا 3 همچنین به پوست کمک میکند مواد مغذی سالم را جذب کند و مواد اضافی که مضر هستند را خارج کند، در نتیجه پوستی با ظاهری سالم و درخشان خواهید داشت.
زایمان زودرس
گرچه علل افزایش میزان زایمان زودرس هنوز دقیقاً معلوم نیست اما عواملی مانند سن مادر، مصرف دخانیات، استرس، و سطوح پایین امگا ۳ در این رابطه مطرح هستند. این نوع چربیها در رشد حقیقی جنین در دوران بارداری مفیدند و منجر به عملکرد صحیح سلول میشوند. چربیهای مطرح شده در کنار ویتامین دی و کلسیم برای یک بارداری سالم ضروری هستند.
موی بیجان
همان امگا 3 که در سلولهای پوستتان پیدا میشود، در فولیکولهای مو نیز وجود دارد. وجود امگا 3 در فولیکول مو آن را تبدیل به ماده مغذی بسیار مهمی برای درخشندگی مو کرده است. چربیهای امگا 3 مو را تغذیه میکنند، ضخامت مو را حمایت میکنند و همچنین التهاب پوست کف سر را کاهش میدهند (التهاب پوست کفِ سر باعث ریزش مو میشود).
ناخنهای شکننده
ناخنهای نرم، پوسته پوسته شده و شکننده همگی نشانههای خارجی هستند که میگویند چیزی در بدنتان درست کار نمیکند. این مشکل میتواند کمبود امگا 3 باشد. بسیاری از تحقیقات نشان دادهاند که امگا 3 موجود در منابع حیوانی مانند روغن ماهی بسیار سادهتر از منابع گیاهی جذب بدن میشوند. بنابراین وارد کردن ماهیهای چرب به برنامه غذایی میتواند یکی از بهترین راهکارها باشد.
بیخوابی
یک تحقیق در دانشگاه آکسفورد نشان داد، افرادی که سطح بالای امگا 3 دارند خواب باکیفیتتری را تجربه میکنند. با این حال من همیشه به افراد توصیه میکنم، مکمل امگا 3 خود را صبحها استفاده کنند نه شبها. چون خوردن امگا 3 نزدیک به ساعت خواب میتواند شما را بیدار نگه دارد.
ضعف تمرکز
اگر مقدار زیادی ماهی چرب نخورید یا مکمل امگا 3 دریافت نکنید، احتمال اینکه دچار ضعف در تمرکز بشوید بالا میرود. بسیاری از افراد بعد از اینکه از میزان دریافت روزانه امگا 3 خود مطمئن میشوند، پیشرفت قابل توجهی در سطح تمرکز خود تجربه میکنند.
ناتوانی در یادگیری
از سه اسید چرب تشکیلدهنده خانواده امگا 3 یعنی آلفالینولنیک اسید (ALA)، ایکوساپنتائنوئیک اسید (EPA) و دوکوزاهگزائنوئیک اسید (DHA)، اسید چرب DHA یک ترکیب ضروری برای مغز است. 60 درصد مغز انسان از این اسید چرب تشکیل شده است. اگر میزان این اسید چرب در رژیم غذایی ناکافی باشد میزان غلاف میلین ـ پوشش سلولهای عصبی و سلولهای مغزی ـ کاهش خواهد یافت.
مطالعات نشان میدهد کودکانی که دچار ناتوانیهای خاصی در یادگیری مثل اختلال کمتوجهی ـ بیشفعالی هستند بهتر است از وجود اسیدهای چرب امگا 3 کافی در رژیم غذایی خود مطمئن شوند.
افسردگی
محققان پی بردهاند افزایش مصرف ماهی میتواند کاهش نرخ افسردگی را در پی داشته باشد. در کشورهایی که مصرف اسیدهای چرب امگا 3 آنها پایین است نرخ افسردگی 60 درصد بیشتر از کشورهایی است که مصرف امگا 3 بالاتری دارند. امگا 3 از ترکیبات اصلی هورمون سروتونین است که در بهبود روحیه نقش دارد.
آرتروز
بسیاری از تحقیقاتی که نشاندهنده ارتباط میان آرتروز و اسیدهای چرب امگا 3 هستند بر تأثیرات این اسیدها روی آرتروز مفاصل متمرکز شدهاند. تصور بر این است اسیدهای چرب امگا 3 میتوانند به کاهش التهاب در بدن کمک کنند. آرتروز التهاب مفاصل میان استخوانهاست و مکملهای امگا 3 میتوانند ساییدگی و سفتی مفاصل و نیاز به دارو برای برطرف شدن علائم را کاهش دهند. مطالعات دیگری نشان دادهاند امگا 3 میتواند فعالیت آنزیمهایی که غضروفهای مفاصل را تخریب میکنند، کاهش دهند.
اگزما
مطالعهای که نتایج آن در ژورنال درماتولوژی انگلستان منتشر شد نشان میدهد مصرف مکملهای اسیدهای چرب DHA میتواند عوارض اگزما را تا 23 درصد کاهش دهد. اگزما بر اثر واکنشهای آلرژیک و التهاب ایجادمی شود و نقش امگا 3 در کاهش التهاب و درنتیجه بهبود عوارض این بیماری اثبات شده است.
چاقی
اسیدهای چرب امگا 3 در بسیاری از سلولهای بدن موجود زنده که سوخت و ساز فعالی دارند یافت میشوند. به نظرمی رسد این اسیدهای چرب سوخت و ساز در این سلولها را سرعت میبخشند و کمبود آنها به کاهش سوخت و ساز که از عوامل افزایش وزن است منجرمی شود.
بیماریهای قلبی
مطالعه دانشکده سلامت عمومی دانشگاه هاروارد که در ژورنال PLOS منتشر شد نشان میدهد 40 درصد مرگهای ناشی از بیماریهای قلبی با بالا بودن کلسترول LDL ارتباط دارد. افزون بر بالا بودن میزان اسیدهای چرب ترانس و پایین بودن اسیدهای غیراشباع، کمبود امگا 3 نیز از عوامل کاهش طول عمر به شمار میآید.
منابع اسیدهای چرب امگا 3
هرچند میزان مشخصی برای مصرف امگا 3 وجود ندارد، انجمن ملی سلامت آمریکا توصیه میکند حداقل 2 درصد از مجموع کالری روزانه از چربیهای امگا 3 دریافت شود (چیزی حدود دو گرم برای رژیم 2000 کالری در روز). علاوه بر غذاهای دریایی مثل ماهی قزلآلا، ماهی تن، اره ماهی، ساردین و شاه ماهی که از بهترین منابع اسیدهای چرب امگا 3 هستند، مواد غذایی دیگری مثل باقلا و لوبیا، کدو حلوایی، تخممرغ و گردو نیز میتوانند دریافتی امگا 3 شما را افزایش دهند.