نام و زندگی همسران مقامهای مرد در جمهوری اسلامی گاه مانند اسراری است که کمتر درباره آن سخن میگویند. برنامه "دست خط" در شبکه پنج تلویزیون ایران در مصاحبه با مقامات و سیاستمداران فعلی و قبلی روش متفاوتی را درپیش گرفته و در بعضی از برنامهها با زنان و فرزندان آنان هم مصاحبه کرده است.
قریب به اتفاق زنانی که در مصاحبهها حضور دارند، نامشان ذکر نمیشود و مجری برنامه آنان را "حاج خانم" خطاب میکند. خود مقامات هم اکثرا از همین عبارت یا "خانواده" برای نامیدن همسرانشان استفاده میکنند.
دراین مصاحبهها معمولا زنان از شوهرانشان تمجید میکنند اما همسران برخی از آنان کنایههایی هم نثار شوهرانشان میکنند.
علی اکبرصالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی، علی نیکزاد، وزیر راه دولت محمود احمدینژاد وکاظم جلالی، رئیس مرکز پژوهشهای مجلس، سه مقامی هستند که میگویند اجازه ندادهاند همسرانشان کار کنند و دوست داشتهاند درخانه بمانند.
اکثرمقامات میگویند که فرصتی برای کار درخانه ندارند و آشپزی هم بلد نیستند. علیرضا محجوب، محمدحسین صفار هرندی و مسعود پزشکیان از معدود مقامهایی هستند که میگویند به صورت منظم آشپزی کردهاند.
کنایههای همسر علیاکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی علی اکبرصالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، میگوید از طریق خواهرش با همسرش آشنا شده و یک ماه بعد از این آشنایی ازدواج کردهاند. آن زمان آقای صالحی ۲۳ سال و همسرش ۱۷ سال داشته است.
زهرا رادا، همسرآقای صالحی، که درآمریکا در رشته دکوراسیون داخلی تحصیل کرده و در ایران مترجمی زبان انگلیسی خوانده است، می گوید علیاکبر صالحی او را به تحصیل تشویق کرده اما هیچ گاه دوست نداشته کار کند.
آقای صالحی موضوع نگهداری از فرزندان را دلیل مخالفت با کارکردن همسرش ذکر میکند. زهرا راد میگوید که در زمان تحصیل، همسرش فرزندشان را در میان کلاسها به دانشگاه میآورده تا به او شیر بدهد. خانم راد در مصاحبه با برنامه دست خط کنایههایی هم به همسرش میزند، از جمله این که میگوید "آقای صالحی دوست دارد همه چیز مرتب باشد اما خودشان چیزی را مرتب نمی کنند".
آقای صالحی همچنین میگوید که در طول مدت چهل سال اول ازدواج، خیلی برای همسرش نامه نوشته است.
احمد خاتمی،"انا ابوالبنات" احمد خاتمی و دخترش در برنامه دست خط از میان خانواده روحانیونی که دراین مصاحبهها شرکت کردهاند، تنها دختر احمد خاتمی، امام جمعه تهران و عضو هئیت رئیسه مجلس خبرگان رهبری سخن میگوید.
همسر هیچ یک از روحانیون شرکتکننده دراین برنامه درمصاحبهها حضور نداشتند.
نام دختر آقای خاتمی در برنامه اعلام نمیشود و در زیرنویس از عبارت "خانم دکتر خاتمی" برای معرفی او استفاده میشود. دختر احمد خاتمی می گوید که پدرش با وجود شغلهای زیاد برای خانواده وقت میگذارد و درفضای خانه "بسیار بانشاط و شوخ" است. احمد خاتمی پنج دختر دارد و پسر ندارد. میگوید "افتخار میکنم پدر دختران هستم، انا ابوالبنات". پنج دختراین امام جمعه تهران ازدواج کردهاند و همه دامادهایش روحانی هستند. سه دخترش هم روحانی هستند. یکی از دخترانش پزشک متخصص گوش و حلق و بینی است. درباره تعداد نوههایش تردید دارد و می گوید "فکر کنم به هفت، هشت تا رسیده است".
علی محمد بشارتی؛ 'روبهروی آمریکا بایستید اما در مقابل همسرانتان نه' علی محمد بشارتی، وزیر کشور دولت اکبر هاشمی رفسنجانی، می گوید خطبه عقدشان را آیتالله خمینی خوانده و آنان را سفارش به سازگاری کرده است. او میگوید اخیرا آیتالله خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی گفته است که "در برابر آمریکا بایستید اما در مقابل همسرانتان تواضع داشته باشید که تواضع در برابر همسر دلیل عقل است".
آقای بشارتی میگوید که یک غزل برای همسرش سروده و بخشهایی از آن را در برنامه میخواند: "خواهم تو را چنان که لب تشنه آب را. مستم چنان که هیچ نخواهم شراب را؛ از دیدگان مست و خرابت شدم خراب، باری سراغ گیر تو حال خراب را... سازم به وصف خندهات ای عشق صد غزل، سازم به وصف حسن تو صد شعر ناب را".
همسر آقای بشارتی در زمان وزارت او چهار سال مشاور همسرش در امور زنان بود.
هدیه گران عماد افروغ برای همسرش همسر عماد افروغ، نماینده اصولگرای مجلس هفتم هم کنایههایی را نثار همسرش میکند از جمله این که برایش هدیه نمیخرد. آقای افروغ البته میگوید وقتی به مسافرت میرود برای همسرش هدیه میخرد اما ممکن است در روز زن یا مناسبتهای این چنینی برای همسرش هدیه نخرد. میگوید یک بار میخواسته یک کتاب برای خودش بخرد اما گران بوده، به همین دلیل آن را به عنوان هدیه برای همسرش خریده تا با یک تیر دو نشان زده باشد و خودش هم آن را بخواند.
همسر آقای افروغ همچنین میگوید که انعطافپذیری همسرش در مسایل سیاسی زیاد نیست، اما آقای افروغ می گوید، برخی از مطالب را تا با همسرش مشورت نکند، منتشر نمیکند.
عماد افروغ می گوید با همسرش از طریق دوست خواهرش آشنا شده و همسرش را قبل از ازدواج و حتی درخواستگاری ندیده است، روز خواستگاری در حیاط خانه پدر و مادر همسرش باز بوده و او میبیند که مادر همسرش در حال نماز خواندن است، می گوید که "درست آمدهایم، همین جاست. روایتی از امام صادق (امام ششم شیعیان) وجود دارد که میگوید، اگر به دنبال عفاف باشید زیبایی هم به دست میآید".
مرندی: زن و مرد باید یکدیگر را در حضور دیگران ببوسند همسر علیرضا مرندی، وزیراسبق بهداشت، میگوید به شوهرش علاقه دارد اما به او گفته که "اگر برای جمهوری اسلامی کشته شوید مشکلی ندارم".او میگوید که همسرش با او زیاد نامهنگاری میکرده و "دست به قلمش خوب است".
آقای مرندی یکی از راههای مقابله با ایدز را ازدواج میداند. او میگوید که یکی از نوههایش پس از ازدواج و درهمان اتاقی که درخانه پدری داشته دو سال با همسرش زندگی کرده است.
آقای مرندی "قانع" بودن را یکی از ویژگیهای خوب همسرش میداند. او دراین برنامه ازتلویزیون ایران انتقاد میکند که موضوع محبت زن و شوهر به یکدیگر را به نمایش نمی گذارد و میگوید "زن و مرد باید یکدیگر را ببوسند و بغل کنند. در تلویزیون من و همسرم را جدا می نشانند".
دختران علیرضا زاکانی: ازدواج پس از دیپلم علیرضا زاکانی در برنامه دست خط علیرضا زاکانی، نماینده مجلس نهم و از فرماندهان سابق بسیج دانشجویی، در مصاحبه با برنامه دست خط میگوید که سه دختر دارد و به آنان گفته که باید سریع ازدواج کنند. آنان هم قبول کردهاند و گفتهاند که بعد از دیپلم و کنکور ازدواج می کنند. این نماینده سابق مجلس برای آسانتر شدن ازدواج جوانان پیشنهاد میکند که آنان تا مدتی پس از ازدواج در خانه پدری خود زندگی کنند. آقای زاکانی میگوید یکی از دخترانش تا مدتی پس از ازدواج همراه با همسرش در خانه آنان زندگی کرده است.
ظاهرمتفاوت دختر مرتضی طلایی، فرمانده سابق نیروی انتظامی تهران همسر مرتضی طلایی، فرمانده سابق نیروی انتظامی تهران و نایب رئیس سابق شورای شهر در این مصاحبه ظاهر نمیشود چون به گفته آقای طلایی همسرش علاقهای به مصاحبههای تلویزیونی ندارد.
مرضیه طلایی، دختر او اما بر خلاف رویه معمول پوشش فرزندان برخی از مقامات جمهوری اسلامی با روسری در این مصاحبه ظاهر میشود. او که دانشجوی دکترای پژوهش هنراست، میگوید همکارانش تا مدتی نمیدانستهاند، فرزند مرتضی طلایی است و با پیشینه ذهنی فکر میکردند که او باید "متفاوتتر" باشد.
مصاحبه سه دختر نادران الیاس نادران یک پسر و سه دختر دارد. دراین مصاحبه سه دختر او سخن میگویند و اسم آنان مشخص نیست. یکی از دخترهایش میگوید که تحصیلاتش به تازگی تمام شده اما در خانه است و مشغول نگهداری از دخترش. آقای نادران و همسرش حدود شش سال فرانسه زندگی کردهاند اما دو دخترش به دلیل اینکه نمیتوانستهاند در مدارس فرانسه پوشش اسلامی داشته باشند، در تهران ماندهاند.
همسرآقای نادران میگوید او نطقها و مواضعش را قبل از انتخاب به او میدهد تا بخواند. او همچنین میگوید که به دلیل علاقه به عزاداری مذهبی، شوهرش یک زمین خریده و برای او یک حسینیه ساخته است.
محمد حسین صفار هرندی؛ صاحب سبک درآشپزی در مصاحبه محمد حسین صفار هرندی، وزیر ارشاد در دولت محمود احمدینژاد، همسر او سخنی نمیگوید. سجاد صفار هرندی، پسرش میگوید که پدرش در جلسه خواستگاری گفته یک جمله برای معرفی من کافی است "من پاسدار انقلاب هستم".
پسر آقای صفار هرندی میگوید که پدرش خوب آشپزی میکند و خود را در آشپزی "صاحب سبک و ادعا" میداند، همچنین سرگرمیهایی مانند آبغوره گرفتن و آب زرشک درست کردن دارد.
صفار هرندی همچنین میگوید که برای همسرش نامههای عاشقانه مینوشته است.
محسن رضایی، قول سفرهای خارجی محسن رضایی و همسرش هنگام ثبت نام در انتخابات انتخابات ریاست جمهوری محسن رضایی میگوید دو سال قبل از انقلاب ۵۷ در ایران ازدواج کرده و همسرش در آن زمان به او گفته که "اگر انقلاب پیروز شد باید در سفرهای خارجی من را هم همراه خود ببری".
آقای رضایی میگوید که در سمت فرماندهی سپاه نمیتوانسته در سفرهای خارجی همسرش را همراه خود ببرد، اما در سمت دبیری مجمع تشخیص مصلحت نظام، همسرش را در سفرهای خارجی با خود میبرد.
پرویز فتاح؛ هدیه کمیته امداد به همسرش پرویزفتاح، رئیس کمیته امداد، با دختردایی خود ازدواج کرده است. او میگوید سعی میکند روز تولد همسرش را فراموش نکند اما بعضی سالها آن را فراموش کرده است.
آقای فتاح میگوید شاخه گلی که کمیته امداد به کارکنان خود و خود او در مناسبتهایی مانندجشن های مذهبی میدهد را به همسرش هدیه میکند و درپاسخ به سوال او که می پرسد خودتان خریدهاید، می گوید "بله مال خود من است. راست هم میگویم، مال خودم است".
حسین دهقان؛غیبت بدون اطلاع درعروسی حسین دهقان، وزیر دفاع در دولت اول حسن روحانی، میگوید که همسرش نوه خاله او است. آقای دهقان میگوید در تهران در سپاه کار میکرده و قرار بوده در اصفهان ازدواج کنند اما یک روز پیش از مراسم عروسی جنگ ایران و عراق آغاز میشود و او بدون این که به همسرش اطلاع دهد درجشن عروسی خود شرکت نمیکند، به همسرش تلفن هم نمی زند و دو ماه بعد به اصفهان میرود و ازدواج میکنند. آقای دهقان میگوید همسرش آن زمان و بعد از آن در این باره "توضیحی نخواسته است".
گریه مسعود پزشکیان مسعود پزشکیان، نایب رئیس مجلس که در یک تصادف همسرش را از دست داده در این مصاحبه با یادآوری این خاطره گریه میکند. او میگوید که پس از فوت همسرش ازدواج نکرده و خود نگهداری از فرزندانش را عهدهدار شده است. دو پسرش میگویند وقتی مادرشان زنده بوده هم پزشکیان آشپزی میکرده و کارهای خانه را انجام میداده است. او و همسرش پزشک بودهاند و پس از ازدواج و با وجود داشتن چهار بچه در امتحانات تخصصی شرکت کردهاند. آقای پزشکیان میگوید او نفر دوم کشور شده و همسرش نفر اول؛ آقای پزشکیان جراح عمومی شده و همسرش جراح زنان.
حسن قاضیزاده هاشمی؛ دو سال انتظار برای پاسخ مثبت حسن هاشمی، وزیر بهداشت با همسرش دردانشگاه آشنا شده و از زمان خواستگاری تا پاسخ مثبت همسرش دو سال طول کشیده است. او میگوید از ۳۰ سال پیش به همسرش وعده داده خورشت فسنجان درست کند اما هنوز به این وعده عمل نکرده است.
کوثری و جعفری محمدعلی جعفری، فرمانده سپاه همسر محمد کوثری، از فرماندهان ارشد سپاه پاسداران میگوید که در مسجد محل، قرآن تدریس میکرده و مادر و خواهر همسرش او را در مسجد دیدهاند و در نهایت ازدواج شکل گرفته است. میگوید وقتی پسر اولشان سه ساله بوده به اندیمشک میرود و تصمیم میگیرد آن جا بماند و در یک ویلا در آن منطقه زندگی میکرده است.
محمد کوثری هم میگوید که فیلم "ویلاییها" براساس زندگی خانواده او و دیگر خانوادههای ساکن این ویلاها ساخته شده است. همسر این فرمانده نظامی میگوید یک بار به آیتالله خامنهای گفته "دعا کنید حاج آقا کوثری، من و فرزندانم همه شهید شویم. ایشان گفتند نه ما با حاج آقا و بقیه کار داریم".
محمد علی جعفری، فرمانده سپاه، میگوید که همسرش درزمان جنگ در اهواز زندگی میکرده و در بسیج شهر اهواز فعال بوده است.
مرتضی نبوی، نگهداری همسر جدید از سه فرزند همسر سابق مرتضوی نبوی،وزیر سابق مخابرات و عضو جامعه اسلامی مهندسین می گوید که سال ۵۴ پس از آزادی از زندان متوجه میشود که هم کلاسی یکی از خواهرانش نیز به تازگی از زندان آزاد شده است و از طریق خواهرش از او خواستگاری میکند.آقای نبوی میگوید همسرش در ۳۲ سالگی براثر سرطان فوت کرده و همسر جدیدش از سه فرزند او نگهداری کرده است.