جیمز گالاگر - خبرنگار بهداشتی و علمی بیبیسی پژوهشگران فرانسوی میگویند ارتباطی میان غذاهای با درجه بالای فراوری و سرطان وجود دارد.
آنها برخی انواع کیک، ناگت مرغ و نانی که به صورت انبوه تولید میشود را از جمله خوراکیهای "با درجه بالای فرآوری" دستهبندی کردهاند.
مطالعه ۱۰۵ هزار نفر نشان میدهد که افراد هر چه بیشتر از این نوع غذاها بخورند، خطر مبتلا شدنشان به سرطان به همان میزان بیشتر میشود.
ملاحظات زیادی درباره این مطالعه مطرح شده است اما کارشناسان میگویند که یک رژیم غذایی سالم بهترین گزینه است.
چه خوراکیهایی با درجه بالای فرآوری به حساب میآیند
- انواع نانهایی که به صورت انبوه تولید میشوند
- تنقلات بستهبندی شده شیرین یا طعمدار از جمله چیپس
- شکلاتها و شیرینیها
- سوداها و نوشیدنیهای شیرین گازدار
- گوشت قلقلی آماده شده، ناگت مرغ و ماهی
- نودل و سوپ فوری
- غذاهای نگهداریشده یا یخزده
- غذاهایی که به طور کامل و یا با مقدار زیادی شکر، روغن و انواع چربی آماده میشوند
از قبل مشخص شده بود که رژیم غذایی افراد بر خطر ابتلا به سرطان اثرگذار است.
نظر به یافتهها، دومین عامل قابل پیشگیری از سرطان بعد از کشیدن سیگار، داشتن اضافهوزن است و سازمان بهداشت جهانی میگوید که گوشتهای فرآوریشده خطر ابتلا به سرطان را اندکی بالا میبرد.
اما غذاهای با درجه بالای فرآوری چطور؟
افرادی که در تحقیق شرکت داشتند، بیشترشان زنان میانسال هستند و به طور متوسط به مدت پنج سال تحت مطالعه بودند.
نتیجه این تحقیق که در مجله پزشکی بریتانیا منتشر شده نشان میدهد که اگر میزان غذاهای با درجه بالای فرآوری در یک رژیم غذایی ۱۰ درصد افزایش یابد، شمار سرطانهای تشخیصداده شده هم ۱۲ درصد افزایش پیدا میکند.
در جریان تحقیق:
- بهطور میانگین، رژیم غذایی افراد ۱۸ درصد بهشدتفراوریشده بود
- بهطور میانگین، سالانه ۷۹ مورد سرطان در هر ۱۰هزار نفر تشخیص داده شد
- بالابردن ۱۰درصدی میزان مصرف غذاهای فرآوری شده میتواند، ۹ مورد دیگر به تعداد سرطانها در هر ۱۰هزار مورد اضافه کند.
پژوهشگران چنین نتیجهگیری کردهاند: "این نتایج نشان میدهد که مصرف بهسرعت رو به افزایش غذاهای با درجه بالای فرآوری ممکن است باعث سنگین شدن بار سرطانها بر دوش دهههای آینده شود."
اما آنها میگویند که یافتههای شان نیاز به "تایید دیگر مطالعات و تحقیقات گسترده" دارد و تحقیق دیگری نیاز است تا دریابد که عامل ارتباط غذاهای با درجه بالای فراوری و سرطان چه چیزی میتواند باشد.
'سیگنال هشداردهنده'
این مطالعه درباره ارتباط غذاهای با درجه بالای فرآوری و سرطان قطعی نیست و نمیتواند بیانگر این باشد که این غذاها عاملی از سرطان هستند.
فاکتورهای دیگری هم هستند که این تحقیق را پیچیدهتر میکند، شرکتکنندگان در این تحقیق که مقدار زیادی غذاهای با درجه بالای فرآوری مصرف میکردند، شاید عادتهای دیگری هم داشتند که میتواند با سرطان مرتبط باشد.
به احتمال زیاد سیگار میکشیدند، کمتر فعال بودند، در کل کالری بیشتری میگرفتند و یا به احتمال زیاد قرصهای ضد بارداری مصرف میکردند.
در حالی که محققان تحلیلشان را با بیان این که "تاثیر عوامل دیگر هم را هم نمیشود نادیده گرفت" تا جایی مطابقت دادهاند.
پروفسور لیندا باولد، متخصص پیشگیری در نهاد "تحقیق سرطان بریتانیا" میگوید:"حالا دیگر مشخص شده که خوردن میزان زیادی از این نوع غذاها میتواند باعث افزایش وزن شود و وزن اضافه یا چاقی میتواند خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهد، پس سخت است که ارتباطی میان رژیم غذایی و وزن بدن قایل نشویم."
او میگوید که این تحقیق یک "سیگنال هشداردهنده برای ماست تا رژیم غذایی سالم داشته باشیم" اما مردم نباید به خاطر خوردن مقداری از غذاهای فرآوریشده "در اینجا و آنجا" نگران باشند به شرطی که مقدار زیادی سبزیجات، میوه و فیبر هم بخورند.
دکتر یان جانسون از موسسه "کوادرم" در نورویچ بریتانیا میگوید که این تحقیق "برخی ارتباطات ضعیف را تشخیص داده است".
اما او از ابهام در اصطلاح "با درجه بالای فرآوری" انتقاد میکند.
او میگوید:"مشکل این است که تعریفی که آنها از غذاهای با فرآوری بالا به دست دادهاند، خیلی وسیع و کلی است و این موضوع، درک نوع ارتباط های در نظر گرفته شده در این تحقیق را غیرممکن میکند."
به نظر پروفسور تام سندرز در دانشگاه کینز کالج لندن، تعریف غذاهای با درجه بالای فراوری پیشفرضهای زیادی به وجود میآورد.
او میگوید: نانی که به صورت انبوه تولید میشود را میتوان از جمله غذاهای با فرآوری بالا به حساب آورد، اما نان خانگی و یا نان پختهشده در یک نانوایی محلی را نمیشود در این مقوله گذاشت.
او میگوید: "به نظر میرسد این دستهبندی خودسرانه و بر اساس این فرضیه باشد که غذایی که به صورت صنعتی تولید میشود دارای ترکیب غذایی و شیمیایی متفاوتی نسبت به غذایی که در خانه و یا توسط پیشهوران تولید میشود دارد، چنین نیست."
حتی تفسیرهای ضمیمهشده در مجله پزشکی بریتانیا هم از نتیجهگیری شتابزده در این باره هشدار میدهد.
مارتین لاجوس و اندریانا مونگ، از انستیتوی ملی بهداشت عمومی در مکزیک هشدار میدهند: "ما هنوز از درک عواقب کامل فرآوری غذاها نسبت به سلامتی و تندرستی فاصله زیادی داریم."
آنها میگویند این تحقیق فقط یک "برداشت و بینش اولیه" است.