صادرات رایگان گاز ایران به ترکیه 'پایان یافت'

حدود ۱۶ درصد گاز طبیعی مصرفی‌ ترکیه از ایران وارد می‌شود ایران می‌گوید با تسویه کامل بدهی گازی به ترکیه، دوره صادرات رایگان گاز به این کشور پایان یافته و این کشور از این به بعد پول گاز وارداتی از ایران را پرداخت خواهد کرد.
 
حمیدرضا عراقی، مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران، امروز دوشنبه ۱۶بهمن به خبرنگاران گفت که تاکنون حدود هشت میلیارد متر مکعب گاز رایگان به ترکیه صادر شده و به این ترتیب دوره پرداخت بدهی گازی به پایان رسیده است.
 
یک سال پیش ایران تأیید کرده بود که پذیرفته براساس حکم دیوان داوری درباره اختلاف تهران و آنکارا بر سر قیمت گاز صادراتی به ترکیه، یک میلیارد و ۹۰۰ میلیون دلار غرامت بپردازد.
 
مدتی بعد اعلام شد که این بدهی به جای پول نقد به صورت صادرات گاز رایگان پرداخت خواهد شد.
 
منشأ اختلاف ایران و ترکیه بر سر قیمت‌گذاری گاز مایع به قراردادی برمی‌گشت که در سال ۱۹۹۶ میلادی و در زمان نخست‌وزیری نجم‌الدین اربکان در ترکیه بین دو کشور امضا شده بود.
 
بر اساس این قرارداد ۲۵ ساله، ایران سالانه ۱۰ میلیارد متر مکعب گاز به ترکیه صادر می‌کند که بهای آن در هر هزار متر مکعب آن ۵۰۷ دلار تعیین شده بود.
ترکیه در ژانویه ۲۰۱۲ به دیوان داوری بین‌المللی - که به اتاق بازرگانی بین‌المللی وابسته است - شکایت کرد که از جمله موارد این شکایت "بالا بودن" قیمت گاز صادراتی ایران به ترکیه در مقایسه با کشورهای دیگر بود.
 
در نهایت دیوان داوری بین‌المللی با کاهش ۱۳/۳ درصدی قیمت گاز موافقت کرد.
 
در حال حاضر، ترکیه حدود ۱۶ درصد گاز طبیعی مصرفی‌اش را از ایران وارد می‌کند و صادرات ایران به ترکیه، حدود ۹۰ درصد حجم صادرات گاز ایران را تشکیل می‌دهد.
 
آقای عراقی امروز گفت که براساس برنامه ششم توسعه، شرکت ملی گاز باید روزانه ۲۰۰ میلیون متر مکعب گاز صادر کنند.
 
او به صادرات فعلی به ترکیه و مناطقی در عراق اشاره کرد و گفت امکان محقق شدن برنامه ششم وجود دارد اما هشدار داد که "اگر با روند کنونی مصرف گاز در داخل پیش برویم، شاید در آینده باز هم نتوانیم نقشی در افزایش توان صادرات گاز داشته باشیم".