شانه‌های دردناکی که بالا نمی‌روند

 دردش بیشتر شب‌ها و در استراحت خود را نشان می‌دهد و محل درد در قسمت فوقانی بازو و نزدیک شانه است. بنا بر تشخیص یک پزشک متخصص، او مبتلا به سندرم ایمپینجمنت (impingement syndrome) است که بین عوام به افتادگی شانه معروف است.

این سندرم، نوعی سایش مکانیکی بین تاندون (روتاتور کاف) شانه و استخوان بالای آن است و در افرادی که به واسطه شغل یا حرفه‌شان، دست‌شان را به طور مرتب بالا می‌برند مانند والیبالیست‌ها، نقاشان ساختمان و دندانپزشکان شایع‌تر است.
ما پای صحبت‌های دکتر محمد نصیر نادری، ارتوپد و فلوشیپ جراحی شانه و آرتروسکوپی نشسته‌ایم تا درباره این سندرم، نشانه‌ها، درمان و پیشگیری از آن بیشتر بدانیم.
وقتی شانه‌هایت از درد بالا نمی‌روند
سندرم ایمپینجمنت بیشتر در افراد بالای 40 سال دیده می‌شود و علامت اولیه آن درد ناشی از التهاب تاندون است.
در اصل فضایی که تاندون روتاتور کاف از آن عبور می‌کند کاملا باریک است بخصوص وقتی دستمان را بلند می‌کنیم. هر بیماری‌ای که این فضا را باریک‌تر کند، می‌تواند باعث گیر کردن و التهاب تاندون شانه شود.
در سندرم ایمپینجمنت، تاندون در فضا گیر می‌کند و به طور مکرر به تیغه شانه خراشیده می‌شود و ایجاد شانه درد می‌کند که این درد هنگام بالا بردن دست روی سر و در شب بدتر می‌شود. با پیشرفت بیماری و ساییدگی بیشتر تاندون روتاتور کاف بتدریج تاندون نازک، ضعیف و مستعد پارگی می‌شود.
افتراق این سندرم از دیگر بیماری‌های شانه با توجه به سن بیمار، نحوه درد آن و معاینه بالینی است. در حالی که معمولا رادیوگرافی در چنین موردی طبیعی است و فقط در مواقعی که شک به پارگی تاندون روتاتور کاف شانه وجود دارد، ام آر آی به تشخیص کمک می‌کند. این سندرم می‌تواند بعد از آسیب‌دیدگی به طور ناگهانی شروع شود یا (از میانسالی به بعد) بتدریج و بدون هیچ علت روشنی آغاز شود.
 اگر می‌توانی دستت را بالا ببر
معمولا پزشک باید با گوش دادن به بیان علائم توسط بیمار و معاینه شانه او قادر به تشخیص سندرم ایمپینجمنت باشد.
ممکن است از بیمار خواسته شود دستش را به یک طرف بالا ببرد در حالی که کف دست رو به سمت مقابل بدن (و انگشت شست رو به پایین) است. معمولا در این سندرم، انجام چنین حرکتی دردناک است.
اگر بیماری از این طریق مشخص نشود پزشک عمومی می‌تواند به رد دیگر علل احتمالی درد شانه بپردازد. در چنین شرایطی ممکن است بیمار برای ارزیابی تخصصی که اغلب شامل اسکن گرفتن از شانه می‌شود به جراح شانه ارجاع داده شود.

از درمان طبی ساده تا روش‌های تخصصی پیچیده
درمان در مراحل اولیه این سندرم با کاهش یا تغییر فعالیت‌های آسیب‌رسان، مصرف داروهای ضدالتهابی و فیزیوتراپی برای بهبود دامنه حرکات شانه و تقویت عضلات کتف است.
بی‌شک کمپرس آب‌گرم برای کاهش درد موثر است. ورزش‌های کشش عضلات سینه‌ای نیز برای دور نگه‌ داشته ‌شدن تاندون شانه از سایش کمک‌کننده است. گاهی نیز تزریق کورتن یا ژل هیالورونیک و در مواردی تزریق PRP برای بیمار انجام می‌شود.
در مواردی که به رغم درمان‌های فوق درد و علائم بیمار بیش از دو، سه ماه ادامه یابد انجام ام آر آی ضروری است. جراحی سندرم ایمپینجمنت نیز در مواردی که به درمان غیر جراحی جواب ندهد، انجام می‌شود که امروزه به صورت آرتروسکوپی یا جراحی بسته است.
بیماری شانه شناگران
ورزشکارانی که لازمه ورزش مورد علاقه‌شان بردن بازو بالای سر است، معمولا به التهاب تاندون شانه مبتلا می‌شوند. به همین دلیل، این بیماری را شانه شناگران، تنیس‌بازان یا پرتاب‌کنندگان توپ بیسبال نیز می‌گویند.
التهاب تاندون عضله‌های چرخاننده شانه گاهی اوقات بدون هیچ علت مشخصی رخ می‌دهد. خوشبختانه بیشتر افراد مبتلا به این بیماری می‌توانند عملکرد کامل شانه را بدون تحمل کوچک‌ترین دردی بازیابند. در صورت صدمه دیدن یا پاره شدن عضله‌های چرخاننده شانه، این بیماری را پارگی عضله‌های چرخاننده شانه نیز می‌گویند.
استراحت دادن به شانه‌ها
اجتناب از بالا آوردن بازو تا بالای شانه به جلوگیری از هر گونه التهاب (تورم) یا آسیب بیشتر به عضلات کتف و شانه در سندرم ایمپینجمنت کمک می‌کند.
توجه داشته باشید استراحت دادن مفصل شانه مهم است، ولی نباید حرکت دادن آن را به طور کلی متوقف کرد. عدم فعالیت باعث ضعیف شدن عضلات خواهد شد که این مشکل را بدتر کرده، شانه را سفت می‌کند. به همین دلیل، معمولا بستن دست به گردن توصیه نمی‌شود.
ممکن است برخی تمرینات دست به بیمار توصیه شود، بخصوص تمریناتی برای عضلات تیغه شانه، زیرا این عضلات در درمان این بیماری حائز اهمیت هستند. ممکن است بیمارانی که در مرحله دوم ایمپینجمنت قرار دارند به یک برنامه رسمی فیزیوتراپی نیاز داشته باشند.
هر چند تزریق داروهای کورتونی می‌تواند درد ناشی از سندرم ایمپینجمنت را تسکین دهد، ولی بدون فیزیوتراپی این تزریق‌ها تاثیر بلندمدتی ندارند و معمولا درد بازمی‌گردد.