«دستور رهبر ایران» برای پیگیری خروج نیروهای مسلح از «فعالیت‌های اقتصادی غیر مرتبط»

قرارگاه خاتم‌الانبیا، بازوی اقتصادی سپاه؛ در بسیاری از پروژه‌های عمرانی و زیربنایی ایران از جمله در حوزه‌های انرژی، راه‌سازی و سدسازی فعالیت دارد. وزیر دفاع ایران خبر داد که رهبر جمهوری اسلامی به ستاد کل نیروهای مسلح ایران مأموریت داده تا واگذاری بنگاه‌های اقتصادی «غیرمرتبط» در سپاه پاسداران، ارتش و وزارت دفاع را پیگیری کند.
 
امیر حاتمی در گفت‌وگویی با روزنامه دولتی ایران که روز شنبه ۳۰ دی منتشر شد، اعلام کرد که ستادکل نیروهای مسلح بر اساس این دستور آیت‌الله خامنه‌ای، پیگیری خواهد کرد تا نیروهای مسلح از فعالیت‌های اقتصادی «غیرمرتبط خارج شوند».
 
او درعین حال گفت که فعالیت‌های نیروهای مسلح در حوزه «سازندگی» از جمله فعالیت‌های قرارگاه خاتم الانبیای سپاه پاسداران، بر اساس نیاز دولت ادامه پیدا خواهد کرد.
 
آقای حاتمی از اعلام اسامی شرکت‌ها و بنگاه‌های درحال واگذاری وزارت دفاع خودداری کرد و تنها گفت که بخش‌های «مربوط به بازار سرمایه» در این وزارتخانه واگذارخواهند شد.
 
او اعلام کرد که برای واگذاری این فعالیت‌ها نیازی به سازمان خصوصی‌سازی نیست و «این کار در بازار سرمایه قابل انجام است».
 
نیروهای مسلح ایران در سال‌های گذشته مؤسسات مالی و اقتصادی را در بخش‌های مختلف ایجاد کرده‌اند. از جمله مؤسسات اقتصادی سپاه پاسداران، بنیاد تعاون سپاه و بانک انصار است.
 
شرکت سرمایه‌گذاری مهر اقتصاد ایرانیان وابسته به بنیاد تعاون بسیج نیز سهام برخی از شرکت‌ها از جمله فولاد مبارکه، ایرالکو، تراکتورسازی تبریز، صدرا، تکنوتاز، شرکت سرمایه‌گذاری توسعه صنعتی و داروسازی جابربن حیان را خریداری کرده است.
 
وزارت دفاع ایران نیز به جز شرکت‌های صنایع نظامی، شرکت‌های متعددی دارد که از جمله آنها صنایع الکترونیک ایران، شرکت شمس عمران و توسعه منابع انرژی است.
 
ارتش ایران نیز در سال‌های گذشته نهادهایی اقتصادی تأسیس کرده است که از جمله آنها بانک حکمت، قرارگاه سازندگی قائم، کارخانه‌های گروه صنعتی اسپادانا و بنیاد بیمه صبا است.
 
ارتش ایران همچنین تعدادی کارخانه تولیدی نیز تأسیس کرده که از جمله آنها کارخانه‌های تولید شیشه و درب و پنجره است.
 
کار‌شناسان و صاحب‌نظران اقتصادی، حضور نهاد‌ها و دستگاه‌های امنیتی، نظامی و انتظامی و دیگر نهادهای وابسته به رهبر جمهوری اسلامی، در اقتصاد ایران را از جمله مشکلات جدی بر سر راه توسعه اقتصادی، حضور بخش خصوصی واقعی و جذب سرمایه و سرمایه‌گذاری در کشور توصیف می‌کنند.
 
سخنان وزیر دفاع ایران درباره ادامه فعالیت‌های قرارگاه خاتم الانبیای سپاه پاسداران در حالی است که فعالیت‌های این نهاد در سال‌های گذشته انتقادهای زیادی را به دنبال داشته است.
 
در مقابل این انتقادها رمضان شریف، سخنگوی سپاه پاسداران، روز دوشنبه اول آذر ۹۵ گفته بود که «یک مشت آدم قالتاق» در حوزه پیمانکاری کشور فعالیت می‌کنند.
 
بسیاری از پروژه‌های عمرانی و زیربنایی ایران در حوزه‌های مختلف از انرژی، مخابرات، راه و ترابری و سدسازی در سال‌های گذشته با موافقت دولت و با ترک تشریفات مناقصه به قرارگاه خاتم‌الانبیای سپاه پاسداران واگذار شده‌ است.
 
شهرداری تهران نیز سال ۹۳ یک تفاهم ۲۰ هزار میلیارد تومانی با قرارگاه خاتم الانبیا منعقد کرده بود.
 
این قرارگاه در سال‌های گذشته برای تصاحب چندین قرارداد بزرگ جدید در حوزه نفتی و ساخت کشتی تلاش کرده و از دولت به دلیل واگذار نشدن این قرارداد‌ها به این نهاد انتقاد کرده است.
 
پیش از این برخی از مقام‌های دولت اعلام کرده‌اند که قرارگاه خاتم‌الانبیاء سپاه پاسداران برخی از پروژه‌های پیشین خود را پس از پایان مهلت تعیین شده تحویل نداده است.
 
از جمله اکبر ترکان، دبیر شورای هماهنگی مناطق آزاد ایران، در شهریور ماه ۹۳ با انتقاد از قرارگاه خاتم‌الانبیای سپاه پاسداران به دلیل «جذب نکردن» فاینانس خارجی برای پروژه پل خلیج فارس جزیره قشم گفته بود که «زور دولت به قرارگاه خاتم نمی‌رسد».
 
به گفته او، این پروژه که بنا بود سال ۹۲ به بهره‌برداری برسد، در زمان تحویل به دولت جدید تنها سه درصد پیشرفت فیزیکی داشته است.
 
در این زمینه برخی از چهره‌های سیاسی و نمایندگان مجلس از جمله علی مطهری و احمد توکلی از فعالیت‌های اقتصادی نهادهای نظامی انتقاد کرده‌اند.
 
حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران، نیز اوایل تیرماه سال جاری با انتقاد از حضور نهادهای نظامی در عرصه اقتصاد ایران گفته بود که «بخشی از اقتصاد دست یک دولت بی‌تفنگ بود که آن را به یک دولت با تفنگ تحویل دادیم».
 
این عبارت واکنش شدید طیفی از مقام‌های سپاه پاسداران ایران را به دنبال داشت که آقای روحانی را به تلاش برای تضعیف سپاه متهم کردند.
 
محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌‌جمهور پیشین ایران، در تیرماه سال ۹۰ در انتقاد از واردات بدون ضابطه کالا از معابر غیرقانونی، از اصطلاح «برادران قاچاقچی خودمان» استفاده کرد که به گفته او هرجا را که خواسته‌اند سوراخ کرده‌اند و از آنجا کالا به کشور وارد می‌کنند.
 
همان‌ زمان صاحب‌نظران و کارشناسان در گمانه‌زنی‌های‌شان، اشاره محمود احمدی‌نژاد را به عملکرد اقتصادی سپاه پاسداران نسبت دادند، اما محمدعلی جعفری، فرمانده کل سپاه، آن سخنان را «موضوع انحرافی» خواند.