ایران: خروج آمریکا از برجام بر قراردادهای قبلی فروش هواپیما تاثیری ندارد

چهار فروند هواپیمای ای‌تی‌آر -۷۲ تحویلی به ایران یک مقام ایرانی روز دوشنبه ۱۸ دی ماه تاکید کرد که خروج آمریکا از برجام تاثیری بر قراردادهای قبلی فروش هواپیماهای تجاری به تهران نخواهد گذاشت.
 
دولت دونالد ترامپ در ایالات متحده تا اواخر هفته جاری باید اعلام کند که آیا ایران به تعهداتش در «برنامه جامع اقدام مشترک» یا برجام پایبند بوده است یا نه. واشینگتن همچنین باید درباره تمدید تعلیق تحریم‌های ایران در چارچوب این توافق تصمیم‌گیری کند.
 
فروش هواپیماهای جدید تجاری به ایران از مواردی است که در برجام گنجانده شده و تهران طی دو سال گذشته ده‌ها میلیارد قرارداد برای خرید این هواپیما‌ها با شرکت‌های بوئینگ، ایرباس و ای‌تی‌آر ایتالیا منعقد کرده است.
 
اصغر فخریه کاشان، قائم‌مقام وزیر راه و شهرسازی ایران، درباره سرنوشت قراردادهای هواپیمایی در صورت خروج آمریکا از برجام به خبرگزاری ایلنا گفته که هر تصمیم جدید دولت آمریکا درباره این قراردادها «عطف به ماسبق نمی‌شود» و «نمی‌تواند مجوزهایی را که صادر شده است تحت تاثیر قرار دهد».
 
اما وی در عین حال تصریح کرده است: «احتمال اینکه خروج آمریکا از برجام مجوزهای بعدی اوفک را برای فروش بوئینگ به ایران تحت تاثیر قرار دهد وجود دارد».
 
«اوفک» یا «‌سازمان دارایی‌های خزانه داری کل آمریکا» مرجع تایید رسمی فروش هواپیماهای تجاری به ایران است. نه تنها شرکت آمریکایی بوئینگ برای فروش هواپیما به ایران باید از این نهاد مجوز بگیرد، بلکه ایرباس اروپا و سایر شرکت‌هایی که تا ۲۰ درصد قطعات هواپیماهای تولیدی‌شان آمریکایی است نیز باید چنین مجوزی را دریافت کنند.
 
شرکت هواپیمایی «ایران‌ایر» قرارداد خرید ۵۰ فروند هواپیمای بوئینگ مکس ۷۳۷ را با شرکت بوئینگ امضاء کرده است که به گفته فرهاد پرورش، مدیرعامل ایران ایر، تحویل این مدل از سال ۲۰۲۱ به بعد آغاز می‌شود.
 
این شرکت همچنین ۳۰ فروند هواپیمای بوئینگ ۷۷۷ را که ۱۵ فروند آن از خانواده ۳۰۰ آر است خریداری کرده که نخستین فروند آن اردیبهشت‌ ۱۳۹۷ به ایران تحویل داده خواهد شد.
 
آن‌گونه که آقای پروش در آذرماه پارسال گفته است: «در سال ۲۰۱۸، شش فروند و در سال ۲۰۱۹ نیز شش فروند هواپیمای ۷۷۷ به ایران تحویل داده می‌شود. در سال ۲۰۲۰ نیز سه فروند از این هواپیما به ایران داده می‌شود. همچنین ایران ایر از جدید‌ترین مدل ۷۷۷ ایکس هم ۱۵ فروند خریداری کرده که از سال ۲۰۲۱ به ایران تحویل خواهند شد».
 
در همین حال، اصغر فخریه کاشان به ایلنا گفته که اخیرا مذاکرات نهایی برای اینکه شرکت بویینگ فاینانس هشت فروند هواپیما را بر عهده بگیرد، انجام شده است.
 
وی افزوده که شرکت ای‌تی‌آر نیز تعهد فاینانس ۱۲ فروند هواپیما و شرکت ایرباس هم تعهد فاینانس سه فروند هواپیما را به ایران‌ایر پذیرفته است و ورود سه فروند ایرباس در سال آینده قطعی شده است.
 
شرکت بوئینگ اعلام کرده که قرارداد با ایران برای ۱۰۰ هزار نفر در آمریکا به طور مستقیم و غیر مستقیم شغل ایجاد خواهد کرد و بیش از ۱۳ هزار شرکت قطعه‌ساز در ایالات متحده درگیر این قرارداد خواهند شد.
 
این نکته اعلام شده توسط بوئینگ درست با شعار‌های دونالد ترامپ برای اشتغال‌زایی در آمریکایی همخوان است و اگر وی زیر قرارداد بوئینگ با ایران بزند عملا گویی جلوی اشتغال‌زایی در آمریکا را گرفته است.
 
با این حال، رئیس‌جمهوری آمریکا همواره گفته است که برجام «بد‌ترین توافقی» است که تاکنون دیده است.