اسپری های حشره کش و دفع کننده های حشرات با اینکه دارای فواید خوبی برای از بین بردن حشرات می باشند ولی وقتی انسان با سم این اسپری ها مسموم شود، خطرات جدی آن ها را تهدید می کند. از جمله خطرات حشره کش ها برای سلامتی می توان به ایجاد اختلال در سیستم عصبی اشاره کرد که باعث تنگی نفس و خس خس سینه می شود.
مضرات حشره کش ها برای سلامتی
با گرم شدن هوا، حشرات ریز و درشتی چون سوسک، پشه و مگس در طبیعت و همچنین خانه ها بیشتر مشاهده می شوند. افراد هم برای راحت شدن از شر این حشرات و نیز حفظ بهداشت، با انواع حشره کش ها به جنگشان می روند. نکته مهم آن است که بیشتر مواقع به دلیل نا آگاهی و رعایت نکردن موارد ایمنی با استفاده غیراصولی از حشره کش ها، بیشتر به خودمان آسیب می زنیم تا حشرات.
محسن ریاحی پور، کارشناس زراعت و اصلاح نباتات و مدرس کمک های اولیه درباره انواع حشره کش و مسمومیت ناشی از آن می گوید:اسپری های حشره کش که در قدیم با نام امشی و به صورت دستی استعمال می شد، امروزه به صورت از پیش آماده (افشانه)، پودری یا مایع و با نام های مختلف تجاری در تمام فروشگاه ها و سوپر مارکت ها قابل دسترسی است و همه ساله در اثر استفاده نادرست و مصرف بیش از حد مجاز، برای افراد مشکل آفرین می شود و برخی را راهی بیمارستان می کند.
به گفته این کارشناس، مسمومیت با انواع حشره کش های خانگی مشابه سموم کشاورزی است، اما بنابر قدرت سم، علائم خفیف یا شدید بروز می کند. نشانه های مسمومیت با حشره کش با علائمی شبیه سرماخوردگی و با آبریزش از بینی و دهان، اشک ریزش و تعریق پوستی همراه است و چنانچه سم زیادی وارد بدن شود، ریه ها درگیر و مشکلات تنفسی و حتی مرگ عارض می شود.
نحوه درست استفاده از حشره کش ها
استفاده از حشره کش در فضای بسته خانه خطرناک است و پیش از استفاده از این مواد باید در و پنجره ها را کاملا باز و پس از استفاده مدتی محل را ترک کرد.
ریاحی پور در پاسخ این سوال که نحوه صحیح استفاده از حشره کش ها به چه صورت است، می گوید:بهتر است در مصارف خانگی از انواع حشره کش اسپری استفاده شود و در هر بار استفاده به اندازه سه تا چهار پاف اسپری کافی است و باید تا 10 دقیقه کسی وارد اتاق نشود. زنان باردار، کودکان و افراد مسن بیشتر در معرض مسمومیت ناشی از تماس با حشره کش شیمیایی قرار دارند. اثر سموم موجود در حشره کش ها بسته به نوعی که مورد استفاده قرار می گیرد، می تواند تا مدت ها روی در و دیوار خانه باقی بماند و در صورت تماس فیزیکی افراد خانه، وارد گردش خون و بروز اختلالات گوارشی شود.
عوارض استفاده از قرص حشره کش
یکی از بزرگ ترین موارد استعمال ناصحیح و خطرناک حشره کش ها قرص های حشره کش است. این قرص ها حاوی ماده ای هستند که با مختل کردن سیستم اعصاب حشرات باعث مرگ آنها می شوند.
این کارشناس کمک های اولیه در این باره می گوید:قرص های حشره کش، همان طور که روی اعصاب حشرات اثر می گذارد، می تواند به مرور زمان روی اعصاب پاراسمپاتیک انسان هم تاثیر نامطلوب بگذارد. ضمن این که پودر یا بخاراتی که از قرص های حشره کش ساطع می شود می تواند به ریه افراد بخصوص سالمندان راه یابد و باعث خس خس سینه، تنگی نفس، سرفه شدید یا حمله آسم شود.
تاثیرات اسپری های حشره کش در بارداری
اگر باردار هستید و جایی زندگی می کنید که حشرات در آن مکان مشکل ساز هستند، احتیاط کنید که شما را نیش نزند تا احتمال عفونت را کاهش دهید. از مناطق مورد یورش حشرات دوری کنید، روی درها و پنجره ها توری بزنید و لباس های محافظ بپوشید. از تجمع آب در حیاط منزلتان بپرهیزید تا پشه ها و دیگر حشرات مکانی برای تخمگذاری نداشته باشند. ممکن است تعجب کنید اگر بدانید که استفاده از حشره کش ها ــ هر نوعی از آنها ــ طی بارداری بی خطر است. استفاده از حشره کش EPA از نظر امنیت به وسیله آژانس حفاظت محیط زیست آمریکا بررسی شده است.CDC حشره کش های حاوی DEET یا پیکاریدین را روی پوست و لباس توصیه می کند و پرمترین رابرای روی لباس توصیه می کند. اوکالیپتوس و روغن لیمو توصیه دیگر است، اما طولانی اثر نیست.
ما به شما توصیه می کنیم محتاطانه از این حشره کش ها استفاده کنید. از آنها زیاده از حد استفاده نکنید. به لباس خود اسپری بزنید نه روی پوستتان. در استفاده از شمع های حشرهکش و چراغ های حشره کش ممکن است احتیاط لازم باشد. حتی برخی گیاهان مانند گیاهان لیمویی ممکن است در دور کردن حشرات کمک کننده باشد.
توصیه های ایمنی در خصوص حشره کش های برقی
این روزها حشره کش های برقی در بسیاری از خانه ها و رستوران ها استفاده می شود. درباره استفاده یا عدم استفاده از این حشره کش ها دلایل علمی و اثبات شده ای در دست نیست.
تنها نکته قابل ذکر این است که پرتوهای ماورای بنفش ساطع شده از این وسایل، حاوی مواد گندزدایی هستند که می توانند به مرور زمان روی بافت های زنده بدن انسان تاثیر بگذارند و بیماری های پوستی یا حتی در برخی از موارد، انواع سرطان ها را در پی داشته باشند.
در صورت استفاده از این وسایل باید نکات ایمنی را نیز رعایت کرد. اگر در خانه حشره کش برقی دارید، بهتر است نکات زیر را رعایت کنید:
1- دستگاه حشره کش را روی فرش و نزدیک به مواد اشتعال زا نگذارید.
2- از دست زدن به میله های حشره کش، در صورت روشن بودن دستگاه، پرهیز کنید.
3- دستگاه حشره کش را پیش از جا به جا کردن، خاموش کنید.
4- برای جلوگیری از برق گرفتگی، دستگاه را روی میز و دور از دسترس اطفال نگهداری کنید.
5- دستگاه حشره کش را در محلی قرار ندهید که نور آن به صورت مستقیم به سمت شما بتابد.
در هنگام مسمومیت با حشره کش ها چه اقداماتی انجام دهیم؟
اگر آلودگی از طریق تنفس باشد، باید بلافاصله فرد را به فضای آزاد برد تا اکسیژن دریافت کند و اگر فردی از طریق مخاط چشم آلوده شده باشد، باید چشم را از داخل به خارج به مدت پنج تا شش دقیقه با آب شست و شو داد. این کارشناس ادامه می دهد، اگر راه تماس با حشره کش از طریق پوست است، موضع را سریعا با آب و صابون بشویید و چنانچه علائم خفیفی همچون سرماخوردگی، خس خس سینه و تنگی نفس بروز کرد و رو به وخامت بود به اولین مرکز درمانی مراجعه کنید. به توصیه این کارشناس، بهترین راه مبارزه با حشرات استفاده از برچسب رنگی چسبناکی است که بدون هیچ گونه عارضه و بویی، حشرات به طورغریزی به رنگ آن جلب می شوند و به آن می چسبند و در نهایت از بین می روند.