در حدود 40 درصد از توده بدن را عضلات مخطط یا ارادی تشکیل میدهند ، که تعدادشان تقریبا به 650 عدد می رسد و همراه با سیستم عصبی نقش ویژه ای در حفظ تعادل وایجاد حرکت در بدن دارند. در بدن عضلات محدودی وجود دارند که از بیش از یک مفصل عبور می کنند و می توان گفت که از تمام مفاصل بزرگ بدن نظیر شانه ، آرنج ، ران و زانو و مچ پا حداقل یک عضله دو مفصلی عبور می کند و همینطور که از نامشان پیداست هم عملکردی پیچیده تر از سایر عضلات دارند و هم از جهاتی آسیب پذیر تر هستند . این عضلات نسبت به سایر عضلات بیشتر دچار کوتاهی در طول خود می شوند و همین کوتاهی فرد را دچار عوارض و مشکلاتی می کند . یکی از مهم ترین آنها گروه عضلات پشت رانی یا عضلات «همسترینگ» هستند که در واقع خود شامل چندین عضله است.
دکتر کامران آزما متخصص طب فیزیکی و توانبخشی در گفت و گو با جام جم آنلاین بیان کرد : عضلات همسترینگ خود متشکل از سه عضله دیگر هست که از دو مفصل ران و زانو عبور می کند و نقش مهمی در فعالیت هایی نظیر راه رفتن سریع، دویدن و پریدن و همچنین کنترل سرعت راست شدن زانو بخصوص در سراشیبی ها و پایین آمدن از پله ها بازی می کنند. کوتاهی عضلات خلف ران یا عضلات همسترینگ می تواند انجام بعضی از تکنیک ها را در ورزشکاران رزمی و یا انجام پرش های بلند را دچار مشکل کند و بنابراین بر کارایی ورزش کار تاثیر منفی دارد .
وی در ادامه افزود: همچنین این کوتاهی ها خود عضله را نیز مستعد آسیب و کشیدگی می کند و از نشانه های آن ایجاد ناگهانی درد در پشت ران در حین انجام اینگونه فعالیت هاست. کوتاهی این عضله بدلیل چرخش لگن به عقب گاهی وضعیت ایستادن را هم تحت تاثیر قرار می دهد و بدلیل کاهش در انحنای ستون فقرات فرد را مستعد ایجاد کمردرد و یا حتی درد در مفاصل لگنی می کند . کودکان و زنان بیشتر از مردان مستعد کوتاهی هستند و این یک یافته شایع است و بسیاری از افراد شاید تا زمانی که انجام بعضی از حرکات برای آنها مشکل نباشد و یا دچار کمردرد و زانو درد نشده باشند ازاینکه عضلات خلف رانشان کوتاه است ، باخبر نشوند. احتمال کوتاهی عضله همسترینگ در بیماران با دردهای زانو بیشتر است .
رئیس مرکز تحقیقات بیومکانیک بالینی و ارگونومی دانشگاه علوم پزشکی گفت: در خصوص علل ایجاد کننده کوتاهی در عضلات همسترینگ باید گفت مهم ترین آنها سبک زندگی و نشستن های طولانی است. دقت در فعالیت های روزمره اکثر افراد نشان می دهد که امروزه ما بیشتر امور زندگی اعم از کار، گذراندن اوقات فراغت و حتی تفریحات خود را در حالت نشسته انجام می دهیم، یعنی حالتی که در آن زانو ها خم و عضلات همسترینگ در وضعیت کوتاهی قرار دارد و به مرور بدن به این کوتاهی عادت می کند.
این متخصص یادآور شد: نکته کلی دیگر این است که در بدن هرگاه عضله ای دچار ضعف باشد عضلات همگرا با آن دچار پرکاری و فعالیت و انقباضات بیش حد برای جبران قدرت می شوند که همین موضوع در طولانی مدت عضله را دچار کوتاهی می کند . برای مثال در مورد افراد با ضعف عضلات سرینی ( عضلات ناحیه باسن ) هست که منجر به افزایش فعالیت عضلات همسترینگ در عمل راست کردن مفصل ران میگردد. ورزشکاران حرفه ای هم اگر قبل از انجام تمرینات و یا مسابقات ، ورزش های کششی این عضله را انجام ندهند این عضلات تمایل به کوتاه شدن دارند .
به گفته وی، در افراد با شکایت از کمردرد که بدلیل کاری مجبور به نشستن های طولانی هستند عضلات همسترینگ با مکانیسم تطابقی تمایل به کوتاه شدن داشته و در نهایت باز بروز همین کوتاهی سبب احساس کمردرد مبهم و مزمن در این بیماران می شود .
آزما متذکر شد: گاهی هم کوتاهی همستریگ ممکن است یک مکانیسم دفاعی بوده و علامت وجود مشکل بزرگتری باشد، که نمونه آن را در بیماران جوانی که مبتلا به سرخوردگی مهره های تحتانی کمرهستند، مشاهده می کنیم و در ارزیابی و معاینه بیماران با کوتاهی همسترینگ بایستی به آن توجه نمود .
این متخصص در پاسخ به این پرسش که چگونه متوجه شویم عضلات پشت ران دچار کوتاهی هستند، گفت: روش های مختلفی برای دانستن اینکه آیا عضلات پشت ران دچار کوتاهی هست یا نه ، وجود دارد. یک روش ساده آن این است که حالت طاقباز دراز کشیده و مفصل ران را در زاویه 90 درجه یعنی عمود بر زمین با دست نگه داشته و سپس سعی کنیم زانو و ساق را هم بالا بیاوریم در این شرایط اگر زانو راست نشد و بیش از 20 درجه با راست شدن اختلاف داشت دچار کوتاهی آین عضلات هستیم .
عضو هیئت مدیره انجمن طب فیزیکی و توانبخشی ایران توصیه کرد: در این صورت توصیه اصلی، اجتناب از نشستن های طولانی و تغییر وضعیت دادن های مکرر، همراه با کشش منظم این عضلات است. ورزش های زیادی هم برای کشش و رفع کوتاهی عضله داریم که انجام یک یا دو نمونه آن کفایت می کند ولی نکته مهم تر از آن این که نتیجه درمان به تدریج و طی زمان و با انجام منظم کشش حاصل شده و بایستی در صورت داشتن سابقه هر گونه مشکل در سیستم عصبی، اسکلتی و عضلانی و یا درد در ناحیه کمر، لگن و زانو و یا بروز درد حین انجام ورزش های کششی حتما با پزشک خود مشورت نمایند .