نشانه کنترل و سمبل اتحاد پایتخت به معنی مرکز است و شهری است که نماد دولت است و محل استقرار مراکز دولتی و درصورتی که کشوری دارای نظام سلطنتی باشد، خانواده سلطنتی در آن شهر زندگی میکنند.
پایتخت محلی است که باید از آن حفاظت شود؛ شهری که در عین حال بتواند قدرت خود را اعمال کند و البته نماد اتحاد باشد. به همین دلیل بسیاری از پایتختهای جهان در مرکز کشور ساخته (انتخاب) میشوند. این شهر باید شهری باشد که نماد همه کشور باشد و در عین حال قابل دسترسی برای همه.
مادرید (پایتخت اسپانیا) دقیقا در مرکز شبهجزیره "آیبریا" قرار دارد. در حالی که "ابوجا" که در سال ۱۹۹۱ پایتخت نیجریه شد به عنوان یک شهر تازه تاسیس ساخته شد و از نظر جغرافیایی شهری است مرکزی تا نماد اتحاد ملت باشد که به دلایل مذهبی و جفرافیایی با تنش روبرو بوده است.
به همین صورت برزیل در سال ۱۹۶۱ پایتخت خود را از ریودوژانیرو که شهری ساحلی و پر از جمعیت بود به "برازیلیا" که مرکزیتر است، انتقال داد. آنگونه که اسکار نیمیار که آرشتیک است میگوید هدف این بود که پایتختی جدید ساخته شود "تا پیشرفت را به مناطق داخلیتر برزیل" توسعه دهد.
سازش سیاسی علیرغم شکاف عمیق در واشنگتن امروزی، بنیان پایتخت آمریکا در واشنگتن دی سی در سال ۱۷۹۰ براساس یک سازش سیاسی صورت گرفت.
آلکساندر هامیلتون و ایالات شمالی میخواستند که دولت فدرال بدیهیهای ایالتها را برعهده بگیرند و با توماس جفرسون و جیمز مدیسون که میخواستند پایتخت در جنوب باشد به تفاهم رسیدند.
جورج واشنگتن دقیقا نقطهای را در کنار رودخانه پوتوماک انتخاب کرد. محلی که از آن به بعد پایتخت آمریکا شد.
کانبرا پایتخت استرالیا است نه سیدنی و یا ملبورن آنگونه بسیاری از گردشگران تصور میکنندبسیاری از گردشگران در استرالیا اغلب از اینکه سیدنی پایتخت این کشور نیست تعجب میکنند و در پاسخ میشوند که شهر داخلیتر کانابرا در چهارچوب یک سازش ساخته شد به عنوان شهری که بین بزرگترین شهر استرالیا و ملبورن که در جنوب این کشور واقع است و با سیدنی در رقابت بود، پایتخت است.
اگرچه برخی از تاریخدانان بر این عقیده هستند که قضیه بدین صورت نبوده است و داغی شدید هوا در سیدنی و ملبورن در فصل تابستان یکی از دلایل اصلی بوده تا در مقابل این دو شهر، کانابرا که خنکتر است انتخاب شود.
دیوید هیدون که تاریخنگار است به "استرالین جئوگرافیک" گفته است: "مهمترین دلیل این بود که همه سیاستمداران در آن زمان براین نکته توافق داشتند که سفید پوستان فقط درمناطقی که دارای آب هوای خنکتر است میتوانند رشد کنند و رهبری را بدست داشته باشند."
تاریخ پیچیده برلین یا بن؟ این سوالی بود که در زمان فروپاشی دیوار برلین در سال ۱۹۸۹ و درزمان اتحاد دوباره آلمان پرسیده میشد.
در طول سالهای جنگ سرد بن پایتخت آلمان غربی شناخته میشد و برلین شرقی پایتخت آلمان شرقی یا جمهوری دمکراتیک آلمان.
امروز کمتر کسی که در کلوپهای شبانه برلین خوشگذرانی میکند و یا افرادی که از باقیماندههای دیوار برلین عکس یادگاری میگیرند ممکن است درباره بن چیزی بدانند. اما تصمیم برای انتخاب برلین به عنوان پایتخت آلمان در ۲۰ ژوئن سال ۱۹۹۱ در بوندشتاگ (پارلمان آلمان) فقط با اختلاف چند رای بود: ۳۲۰ برای بن در مقابل ۳۳۷ برای برلین.
برلین یا بن؟ و درحالی که در آن زمان آلمان در جدال انتخاب بین دو پایتخت بود، آفریقای جنوبی دارای سه پایتخت بود. ساختارهای مختلف دولتی در سه محل پراکنده بود: قانونگذاری در کیپ تاون، اداری در پروتوریا و قضایی در بلومفونتین اگرچه دادگاه قانون اساسی کشور در ژوهانسبورگ بود.
این قضیه به سال ۱۹۱۰ و تشکیل اتحادیه آفریقای جنوبی برمیگردد زمانی که چهار مستعمره بریتانیایی متحد شدند اما بر سر پایتخت به توافقی نرسیدند.
در سال ۱۹۹۴ پس از پایان آپارتاید تلاشهایی شد تا پایتخت مانند کانبرا و یا برازیلیا انتخاب شود تا همه چیز به اصطلاح از نو شروع شود اما این نکته هیچگاه اتفاق نیفتاد.
آرزوهای فرد پرقدرت کشور هنگامی که در سال ۱۹۹۷ آستانه پایتخت قزاقستان شد شهری رویایی بود در چارچوب آرزوهای نورسلطان نظربایف که از سال ۱۹۹۱ دیکتاتور این کشور آسیای مرکزی بود.
در بین بناهای این شهر میتوان از کاخ صلح و هارمونی نام برد که بنایی اهرام گونه است از جنس بتن و شیشه که نرمان فوستر آن را طراحی کرده است و دارای یک سالن اپرا با ظرفیت ۱۵۰۰ نفر است.
این شهر که در استپزارهای یخزده کشور واقع است برای مدت کوتاهی آقمولا خوانده میشد اما به آستانه تغییر نام داده شد چرا که آقمولا به معنی "قبر سفید" است.
میانمار که قبلا برمه نامیده میشد پایتختی دور افتاده دارد که چهار برابر لندن است.
نئی پیا تاو در سال ۲۰۱۵ و به عنوان محلی برای دولت نظامی و پارانویایی وقت آن کشور ساخته شد.
این شهر همه جیز دارد خیابانهای بزرگ، باغ وحش و زمینهای گلف. اما تعداد کمی در آن زندگی می کنند.