مردم به اثر ضدعفونی کنندگی اسفند در زمان های دور پی برده بودند و در اطراف بستر بیمار و جاهای پر ازدحام، آن را دود میکردند و به این طریق هوا را ضدعفونی میکردند. دود اسپند علاوه بر خاصیت ضدمیکروبی، خوشبو کننده هوا و دورکننده حشرات نیز است.
دکتر نعمتالله مسعودی ، متخصص طب سنتی در ارتباط با خواص اسپند گفت:
«اسپند در بعضی از نازاییهای ثانویه که جامعه ما درگیر آن شده بسیار مفید است، این ماده در طب روایی و نیز در دیدگاه حکمایی ما از حلق گرفته تا اعماق بدن تأثیرگذار است.
همچنین خوراکی آن به صورت شربت وجود دارد و به دلیل مزاج گرم و خشک به بهبود عفونتهای تنفسی، تنگی نفس و انواع عفونتهای گوارشی کمک میکند.»
وی در ارتباط با ضدعفونی کردن هوای اتاق با اسپند افزود:
«دود اسپند خواص میکروبکشی بسیار مناسبی دارد. لذا توصیه میشود در مکانهایی که جمعیت زیادی دارد و در هوا احتمال وجود عفونت مسری است، مانند مهد کودکها، مدارس و پادگانها اسپند دود شود.»
حمیدرضا عبدوس، کارشناس گیاهان دارویی نیز معتقد است:
«مردم به اثر ضدعفونی کنندگی اسفند در زمان های دور پی برده بودند و در اطراف بستر بیمار و جاهای پر ازدحام، آن را دود میکردند و به این طریق هوا را ضدعفونی میکردند. دود اسپند علاوه بر خاصیت ضدمیکروبی، خوشبو کننده هوا و دورکننده حشرات نیز است.»
این کارشناس گیاهان دارویی با بیان این که مصرف خوراکی این گیاه میتواند مسموم کننده باشد، افزود:
«از جویدن دانههای اسفند خودداری کنید، چرا که حاوی مواد سمی است. شکل خوراکی اسپند کمتر مورد استفاده قرار میگیرد، چرا که مصرف ناصحیح آن باعث عوارضی چون تشنج، تهوع، سکسکه، ترشح بیش از حد بزاق و تضعیف سیستم اعصاب مرکزی میشود.»
عبدوس با اشاره به باور گذشتگان و نگاه طب سنتی به تاثیرات درمانی این گیاه، خاطرنشان کرد:
«تصور بر این است که همه موجودات دارای ارتعاش هستند و انرژیهای منفی و موجودات شر دارای سطحی از ارتعاش خاص خود هستند که با دود کردن اسفند باعث خنثی شدن انرژی منفی و حتی دوری موجودات شر میشود، زیرا که سطح ارتعاشی که از دود کردن اسپند پخش میشود خوشایند آنان نیست و آن مکان را ترک خواهند کرد.
ما مراکز انرژی زیادی در بدن داریم اما هفت تای آن اصلی است و یکی از مهم ترین آنها، محل دریافت حس ششم است. یکی از اخلالهایی که در آن مرکز ایجاد میشود، همان ساطع شدن انرژی ناسالمی است که در بین عموم به چشم زخم معروف است و حسد میزان این انرژی منفی را مخرب تر میکند. اما همیشه دلیل بر این نیست که تمامی این افراد دارای حسد هستند، بلکه گاهی به دلایلی، اخلالی در عملکرد این سیستم ایجاد می شود و یکی از راههایی که این انرژی ناسالم یعنی همان چشم زخم را دفع میکند، دودکردن اسپند است.»
هشدار
همیشه این نکته را به یاد داشته باشید که در انجام هر کاری، جانب اعتدال را رعایت کنید، حتی اگر برای ما مفید باشد. دود کردن اسفند نیز از این قاعده مستثنی نیست.
هر چند دود اسپند برای سلامتی ما مفید است، اما زیاده روی در این کار و همچنین دود غلیظ اسپند ضرر دارد.
دکتر مصطفی معین، فوقتخصص ایمونولوژی و آلرژی در این باره می گوید:
«افراد مبتلا به آلرژی های تنفسی در برابر بسیاری از عوامل محیطی آسیبپذیرند و نسبت به آنها واکنش شدید نشان میدهند. این عوامل نه تنها شامل عوامل حساسیتزاست، بلکه ممکن است عوامل تحریککنندهای مانند بوهای تند، دود غلیظ، هوای گرم یا هوای سرد را نیز شامل شود.
دود غلیظ اسپند باعث میشود که نایژههای فرد مستعد آلرژی و آسم، بهسرعت واکنش نشان دهند و با ایجاد اسپاسم و انقباض، موجب تشدید علایم آسم شوند. دود اسفند در صورت استفاده مکرر، حتی در افرادی که آسم ندارند نیز میتواند موجب حساس شدن ریهها و بروز علایم آسم شود.»
دکتر منصور بهرامی، متخصص اطفال نیز اظهار می کند:
«والدین برای کودکان خود که آلرژی دارند، علاوه بر رعایت رژیم غذایی باید هوای منزل را پاک نگه دارند، به عنوان مثال از دود کردن اسپند بپرهیزند و هنگام آشپزی باید سیستم تهویه آشپزخانه را به گونهای در نظر بگیرند که هوای داخل اتاق آلوده و منجر به تحریک حساسیت کودک نشود.»