سفیر ایران در لندن ضمن رد ارتباط بین باز پرداخت «بدهی ۴۵۰ میلیون پوندی بریتانیا به ایران» و آزادی نازنین زاغری، خبر داد که قرار است این مبلغ در روزهای آینده پرداخت شود.
حمید بعیدینژاد، روز جمعه ۲۶ آبان، در تلگرام خود نوشت که بعد از دو دهه دعوای حقوقی، پرداخت بدهی بریتانیا به ایران به «مرحله نهایی» خود رسیده است و قرار است این مبلغ طی روزهای آینده پرداخت شود.
آقای بعیدینژاد در این زمینه گزارشها درباره ارتباط بازپرداخت این مبلغ با آزادی نازنین زاغری را «تصوری کاملاً نادرست» خواند.
روز پنجشنبه نیز بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران و یک سخنگوی دفتر نخستوزیر بریتانیا که نخواسته نامش فاش شود، گفته بودند که بین این دو موضوع «ارتباطی وجود ندارد».
احتمال آزادی نازنین در قبال بازپرداخت بدهی بریتانیا به ایران، نخستین بار توسط همسرش مطرح شد. ریچارد رتکلیف در ۳۰ آبان ۹۵ به روزنامه بریتانیایی تایمز گفته بود که ایران همسرش را به عنوان ابزاری برای چانهزنی در مورد وصول طلب خود از یک قرارداد تسلیحاتی ۴۰ ساله نگاه داشته است.
در ۱۶ دی ماه سال گذشته نیز، آقای رتکلیف خبر داد که جلسه رسیدگی به پرونده همسرش بدون حضور اعضای خانواده، ولی با حضور وکیلش و نیز «شمار زیادی از اعضای سپاه پاسداران تهران و کرمان» برگزار شده و بازداشت خانم زاغری دلایلی فراتر از فعالیتهایش دارد و به روابط تهران و لندن باز میگردد.
او در این زمینه تأکید کرده بود که ایران خواستار پرداخت بدهی خرید تسلیحاتی پیش از انقلاب در برابر آزادی نازنین زاغری است؛ موضعی که مقامهای ایران آن را رد کردهاند.
روزنامه بریتانیایی تلگراف روز چهارشنبه ادعا کرده بود که دولت بریتانیا آماده است در ازای آزادی نازنین زاغری ۴۰۰ میلیون پوند، معادل ۵۲۷ میلیون دلار، به ایران پرداخت کند. مبلغی که طلب ایران از قراردادی است که ۴۰ سال قبل و در زمان آخرین شاه ایران برای خرید تسلیحات به بریتانیا پرداخت شده بود.
بنا بر توافقی که در سال ۱۹۷۱ میلادی بین تهران و لندن به امضا رسید، قرار بود یک هزار و ۵۰۰ تانک نوع چیفتن به ایران تحویل شود. پیش از انقلاب ۵۷ در ایران ۱۸۵ تانک به ایران تحویل داده شد اما بعد از انقلاب، بریتانیا از صدور اجازه صادرات اسلحه به ایران خودداری کرد.
در نهایت پس از شکایت ایران، دادگاه لاهه در سال ۲۰۰۱ میلادی حکم به پرداخت پول این تانکها داد.
اکنون سفیر ایران در لندن با اشاره به مذاکرات هشت ساله تیمهای حقوقی دو طرف در این زمینه گفته است که در نهایت در سال ۲۰۰۹ میلادی مبلغی که باید بریتانیا به ایران بپردازد مشخص شد اما به دلیل تحریمها پرداخت این مبلغ به تعویق افتاد تا اینکه پس از لغو تحریمهای بانکی قرار است این پول در روزهای آینده به حساب بانک مرکزی ایران واریز شود.
آقای بعیدینژاد کمی بیش از یک سال پیش و درست در زمانی به عنوان سفیر ایران در لندن معرفی شد که خانواده خانم زاغری از صدور حکم دادگاه در مورد او خبر داده بودند.
ایران پیشتر در توافقی جداگانه با آمریکا در حاشیه اجرایی شدن توافق هستهای، پذیرفت که چهار زندانی دوتابعیتی ایرانی-آمریکایی را در ازای دریافت طلب قدیمی خود از ایالات متحده آزاد کند؛ سازو کاری مشابه با گمانهزنیهایی که اکنون در مورد پرداخت بدهی بریتانیا و پرونده خانم زاغری در جریان است.
پس از این تبادل، دولت وقت ایالات متحده مورد انتقاد قرار گرفت که در ازای آزادی شهروندانش از زندانهای ایران، به جمهوری اسلامی میلیونها دلار باج داده است.
گرچه مقامهای دولت باراک اوباما پرداخت باج به ایران در این موضوع را رد کردهاند و بازپرداخت بدهی پیشین آمریکا به ایران را ماحصل توافقی جداگانه توصیف میکنند، اما روزنامه آمریکایی وال استریت جورنال در اواخر مرداد امسال به نقل از مقامهای دولتی و منابع آگاه گزارش داد که آمریکا تازمانی که سه زندانی آمریکایی ایرانی تبار از تهران خارج نشدند، اجازه ارسال ۴۰۰ میلیون دلار به ایران را نداد.